«Φθορά, φθορά, φθορά» και μακαρονάδες

kathimerini.gr

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ

Ενώπιον κοινού ολίγων εκλεκτών, μυημένων στην τέχνη του, ο μεγάλος μας Θεοδόσης Πελεγρίνης ερμήνευσε προχθές στις 11 τη νύχτα το έργο του «Φθορά, φθορά, φθορά». Επρόκειτο, φυσικά, για το πρώτο έργο από το οποίο το ευρύ κοινό γνώρισε και αγάπησε τον Θεοδόση· έχει, δε, πλούσια και ενδιαφέρουσα θεατρική ιστορία: ανέβηκε στην καφετέρια «JK» (έκτοτε δεν υπάρχει πια, δυστυχώς), στο Μέγαρο (κανείς δεν είναι τέλειος...), καθώς και σε ένα ιατρικό συνέδριο (ένα σημαντικό ιατρικό συνέδριο). Προχθές, όμως, ήταν σε έναν μικρό, αλλά κομψό χώρο, στο μπαρ «Κόκκινη κλωστή» της Παπαδιαμαντοπούλου, σε μικρή απόσταση από το Μέγαρο.

Για όσους δεν το γνωρίζουν, το έργο δεν είναι ακριβώς ανάλαφρη κωμωδία. Εκτυλίσσεται σε ένα νοσοκομείο και είναι η συνομιλία ενός νοσηλευομένου που του έκοψαν και τα δύο πόδια, εξαιτίας αυτοκινητικού, με έναν άλλο νοσηλευόμενο, που του έχουν κόψει μόνο το ένα πόδι, αλλά την επομένη μπορεί οι γιατροί να του κόψουν και το άλλο, καθώς επίσης και να χάσει την όρασή του στο ένα μάτι. Τον πρώτο τον βλέπουμε και είναι ο Θεοδόσης. Τον άλλο δεν τον βλέπουμε, βρίσκεται στο θεατρικό υπερπέραν· ακούμε μόνο τη φωνή του – τον ρόλο αυτό κρατά ο σκηνοθέτης της παράστασης, Μιχάλης Μητρούσης. Η συζήτηση μεταξύ τους είναι φιλοσοφικού χαρακτήρα, αναζητούν το νόημα της ζωής, με τη φωνή να εκφράζει την απαισιόδοξη προσέγγιση και τον Θεοδόση την αισιοδοξία. Ενώ όλο αυτό ακούγεται σκοτεινό και ζοφερό, το έργο τελειώνει με μία κατάφαση στη ζωή, με τον Θεοδόση ωρυόμενο στη διαπασών ότι αυτός θα συνεχίσει να «γ***», ακόμη και χωρίς πόδια.

Επομένως, θα συμφωνείτε, υποθέτω, ότι αυτό δεν είναι ανάλαφρη κωμωδία· αυτό είναι άγρια και θεότρελη κωμωδία. Ως ιδέα, θα μπορούσε, λ.χ., να ήταν ακόμη και σκετς των Μόντι Πάιθον που δεν χώρεσε στο «The Meaning of Life». Φαντάζομαι, επίσης, τους δύο κουτσούς να κάνουν και ένα πέρασμα από κάποια ταινία του Μελ Μπρουκς, ενώ δεν τολμώ να φαντασθώ τι θα είχε κάνει ο Γκράουτσο Mαρξ αν το είχε σκεφθεί.

Για να έχετε, δε, την πλήρη εικόνα, πρέπει στα παραπάνω να προσθέσετε και τα εξής δύο: πρώτον, τη σκηνοθεσία της αγριοφωνάρας και του στόμφου· δεύτερον, ότι, λόγω της στενότητας του χώρου, η παράσταση γινόταν ένα με τη λειτουργία του καταστήματος, με το πάρε-δώσε πελατών και σερβιτόρων, με τις μακαρονάδες που περνούσαν πάνω από τα κεφάλια των θαμώνων κ.λπ. Για να σας δώσω να καταλάβετε πόσο ωραία έδεναν όλα αυτά μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνονταν, κάποια στιγμή, μέσα στο σούσουρο των παραγγελιών, ακούστηκε να ουρλιάζει ο σκηνοθέτης: «Παραγγείλετε τώρα ό,τι θέλετε, αλλά όταν ακούσετε την άρια Casta diva κάνετε σιωπή, γιατί αρχίζει το έργο!». Αρχίζει να ακούγεται η άρια, σιωπά το κοινό και ιδού βγαίνει ο Θεοδόσης, σαν γερασμένος Λάινους (ο φίλος του Σνούπυ) σέρνοντας μια κουβερτούλα. Στεντόρεια υψώνεται τότε η κραυγή του σκηνοθέτη: «Τα φώτα! Ξεχάσατε να σβήσετε τα φώτα!».

Το κοινό αποτελούσαν 26 πρόσωπα, ενώ αρχικά η πρόσκληση αφορούσε τριάντα – αλλά γιατί έμειναν κενές τέσσερις θέσεις, εξηγείται παρακάτω. Ανάμεσά τους έβλεπες μόνο τους καλύτερους, την αφρόκρεμα του προσκείμενου στον ΣΥΡΙΖΑ πνευματικού κόσμου. Ηταν εκεί ο Λάμπης ο Ταγματάρχης, που ακόμη τον βασανίζουν οι τύψεις για όσα δεν έκανε προκειμένου να αντισταθεί στο μαύρο της ΕΡΤ – και τις βλέπεις τις τύψεις στις χαρακιές του προσώπου του. Τον συνόδευε η Κατερίνα Κοσκινά του ΕΜΣΤ, η οποία διορίσθηκε όταν η κυβέρνηση Σαμαρά καθάρισε την Αννα Καφέτζη και, όπως ακούω, προσπαθεί τώρα να διατηρήσει τη θέση της.

Ηταν επίσης ο Δ. Τσακνής του γνωστού μουσικού ντουέτου «Τσακνής-Μαχαιρίτσας», αλλά και ο αέρινος Ιωάννης Μελισσανίδης, ολυμπιονίκης, ακροβάτης και χορευτής, ο οποίος έτρωγε μια σπανακόπιτα. Λαμπερή, παρά τις δεκαετίες, η πρώην υφυπουργός του ΠΑΣΟΚ και νυν στέλεχος του «Κινήματος» μαρκησία Αννα νταλ Αρα, όμως χωρίς τον Γιώργο και την παγωμένη τσιμινιέρα του. Ηταν ακόμη το ζεύγος Νίκου Παππά και, βεβαίως –αφού είναι ο πολιτικός προϊστάμενός του–, ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης. (Να, λοιπόν, γιατί κρατήθηκαν τέσσερις θέσεις κενές...) Τέλος, μία λεπτομέρεια που παραλίγο να ξεχάσω: όπως εξήγησε ένας πρύτανης σε κάποιο γνωστό του, πολλοί από τους μη αναγνωρίσιμους στο κοινό ήσαν ψυχίατροι από την Ιατρική Σχολή. Πολύ λογικό, θα έλεγα. (Αν ήξερα ότι είχε ψυχιάτρους πρόχειρους, μπορεί να ερχόμουν κι εγώ...)

Οι αντιδράσεις του κοινού ανάμεικτες. Η κ. Κοσκινά κοιμήθηκε, ενώ η μαρκησία νταλ Αρα κοιτούσε μαγεμένη, λες και αυτό που είχε μπροστά της δεν ήταν ο Πελεγρίνης με μια κουβέρτα, αλλά το φάντασμα του Τζον Γκίλγουντ. Ο Νίκος Φίλης έτρωγε κάτι σαν σουπιές με σπανάκι. Ο μόνος που κατάλαβε το έργο ήταν ο Νίκος Παππάς: ήταν ο μόνος που χαμογελούσε κατά διαστήματα, καθώς ο Θεοδόσης σπάραζε με την κουβέρτα του...

Ποιος δρόμος ανοίγεται, αναρωτιέμαι, για τον Θεοδόση Πελεγρίνη, μετά τη χθεσινή αποθέωση. Γιατί όχι η γενική διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου; Αλλωστε, χθες, 30 Ιανουαρίου, στα μουλωχτά δηλαδή, ο υπουργός Πολιτισμού Αρ. Μπαλτάς καθάρισε τον Γιώργο Λούκο από τη θέση του διευθυντή στο Φεστιβάλ. Και το έκανε με επιχειρήματα τα οποία, ουσιαστικά, αντιστρέφουν το τεκμήριο της αθωότητας. Κάποιον θα πρέπει να βολέψουν εκεί. Γιατί όχι τον Θεοδόση; Εδώ έχουμε Τσίπρα πρωθυπουργό…

Έντυπη