Εξάρτηση από το Ιντερνετ

kathimerini.gr

ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ

Ομηρικοί τσακωμοί, ατέλειωτες αντιπαραθέσεις, πλήθος ερωτημάτων και έκδηλη ανησυχία, ακόμα και βίαιες αντιδράσεις, αναστατώνουν πολλές ελληνικές οικογένειες, καθώς «κάποιος» έχει μπει ανάμεσά τους, επανακαθορίζοντας σχέσεις, συμπεριφορές και αντιλήψεις: ο λόγος για το Διαδίκτυο και το μεγάλο στοίχημα της σχέσης των παιδιών με το Ιντερνετ, της πρώτης γενιάς που μεγαλώνει με την οθόνη αγκαλιά.

«Το 40% πλέον από τα 1.800 τηλεφωνήματα που λαμβάνουμε το έτος αφορά συμπεριφορές εξάρτησης. Υπάρχει μια σαφής αυξητική τάση», λέει στην «Κ» ο κ. Γιώργος Κορμάς, υπεύθυνος της Γραμμής Βοήθειας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (210-60.07.686).

Η επέκταση του φαινομένου είναι διπλή: Κατ’ αρχάς αφορά όλο και μικρότερες ηλικίες. «Παλιότερα ξεκινούσαμε από 14-15 ετών, τώρα το πρόβλημα αγγίζει και μαθητές της Ε΄ και της ΣΤ΄ Δημοτικού! Δεύτερον, υπάρχει πλέον γενίκευση της χρήσης του Διαδικτύου σε όλη τη χώρα», σημειώνει ο κ. Κορμάς.

Μάλιστα, η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη στις αναφορές προβλημάτων εξάρτησης στις αντίστοιχες τηλεφωνικές γραμμές. Πώς εκδηλώνεται όμως η τάση εξάρτησης σε παιδιά και εφήβους; Με παραμέληση των μαθημάτων και των δραστηριοτήτων τους. Με κακό και λίγο ύπνο που οδηγεί σε υπνηλία, ειδικά στο σχολείο. Με επιθετικότητα και θλιμμένη συμπεριφορά, τάση απόσυρσης από άλλες δραστηριότητες, από την έξοδο και τη ζωντανή επαφή με φίλους/ες.

Βολικός κόσμος

«Το Διαδίκτυο είναι ένας βολικός κόσμος για τα παιδιά που το ερωτεύονται. Μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν και συνήθως έχουν επιτυχίες, σχετικά εύκολα. Τα παιχνίδια είναι δομημένα έτσι, που να επιβραβεύονται σχεδόν όλοι. Το Ιντερνετ τους αγαπάει όλους, η πραγματική ζωή δεν είναι έτσι, είναι πολύ πιο απαιτητική», σημειώνει ο κ. Κορμάς.

«Δυστυχώς, το Διαδίκτυο βολεύει και τους γονείς, που συχνά είναι ψηφιακά αναλφάβητοι και νομίζουν πως “παρκάρουν” με ασφάλεια τα παιδιά τους», συμπληρώνει.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη «Πανελλήνια Ερευνα στον Μαθητικό Πληθυσμό για τη Χρήση Εξαρτησιογόνων Ουσιών και άλλες Εξαρτητικές Συμπεριφορές», η οποία διεξήχθη το 2015 μεταξύ 3.202 μαθητών της Α΄ Λυκείου (16 ετών), το 15,1% (περίπου ένας στους έξι μαθητές) ήταν –με βάση τις απαντήσεις τους– ψηλά στην κλίμακα των συμπεριφορών παθολογικής χρήσης του Διαδικτύου. Πιο μεγάλο ήταν το ποσοστό στα κορίτσια (19%), που ασχολούνται κυρίως με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ τα αγόρια (11%) παίζουν κυρίως ηλεκτρονικά παιχνίδια. Το 40,5% των 16άρηδων απάντησε πως συχνά ή πολύ συχνά «μπαίνει στο Διαδίκτυο όταν νιώθει άκεφος/η», το 35,9% «για να ξεφύγει από τις στενοχώριες», ενώ ένα 20,8% παραδέχεται πως του «συμβαίνει να δυσκολεύεται να βγει από το Διαδίκτυο».

«Βασική αιτία της προβληματικής χρήσης του Διαδικτύου είναι το ανεπαρκές επίπεδο προσωπικών σχέσεων. Συχνά εκφράζει και ένα άτομο που βιώνει μειονεξίες και αναζητεί τρόπους να καλυφθεί και να προβάλει ένα μη πραγματικό πρόσωπο. Στην ανωνυμία του Διαδικτύου αισθάνεται συναισθηματικά προφυλαγμένο», λέει στην «Κ» ο κ. Αχιλλέας Ρούσσος, υπεύθυνος της Ειδικής Μονάδας Προβληματικής Χρήσης Διαδικτύου του ΚΕΘΕΑ (τηλ. 210-92.12.961). Τον ρωτάμε εάν έχει αλλάξει κάτι τα τελευταία χρόνια. «Αυτό που έχει αλλάξει είναι η πολύ μεγάλη κρίση που αντιμετωπίζει η οικογένεια, σε συνάρτηση με τη γενικότερη κρίση. Οι γονείς είναι πολύ απορροφημένοι με την επιβίωση, έχει ατονήσει ο γονεϊκός έλεγχος. Για πρώτη φορά, γονείς που παρακολουθούμε, μας λένε πως δεν έχουν ούτε το εισιτήριο της αστικής συγκοινωνίας για να έρθουν στο ραντεβού, αν μπορεί ας έρθει το παιδί μόνο του! Σε σπίτια με άνεργο γονιό ή γονιούς, συχνά τσακώνονται με το παιδί τους, ποιος θα πρωτοπάρει το λάπτοπ...», μας λέει αφοπλιστικά ο κ. Ρούσσος.

Το 2016 η Μονάδα βοήθησε 264 γονείς και 18 παιδιά/νέους, καθώς τα παιδιά έρχονται πιο δύσκολα.

«Δεν μιλάμε για απαγόρευση χρήσης, μιλάμε για σωστή χρήση του Διαδικτύου. Οι γονείς με υπομονή, επιμονή, χωρίς θυμό ή υποχωρήσεις, θέτοντας όρια και συζητώντας γι’ αυτά, μπορεί να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο, που δεν είναι τόσο επικίνδυνο όσο οι εξαρτήσεις από ουσίες», σημειώνει ο κ. Ρούσσος. Στην προσπάθεια αυτή, η βοήθεια των ειδικών τμημάτων είναι χρήσιμη.