Γαβριάδες και έμφυλες ταυτότητες

kathimerini.gr

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Από πού ξεφύτρωσαν εκείνα τα παιδιά που κατέστρεψαν καμιά εικοσαριά ακυρωτικά μηχανήματα λεωφορείων, αφού ανάγκασαν τους οδηγούς να βγουν έξω; Η απάντηση είναι όσο πιο απλή γίνεται: απ’ την Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου. Είναι περίπου σαν να πιστεύεις ότι την ηλεκτρική ενέργεια την φτιάχνει η πρίζα στον τοίχο ή ότι ο αυτόχειρ που γκρεμίστηκε από τον πέμπτο όροφο σκοτώθηκε εξαιτίας του νόμου της βαρύτητας. Δεν πιστεύεις κάτι ψευδές. Απλώς δεν ξέρεις τι σου γίνεται. Τόσο απλά. Τα παιδιά αυτά δεν γεννήθηκαν ούτε σε γκέτο μεταναστών ούτε σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς. Δεν είναι ούτε Ολιβερ Τουίστ ούτε γαβριάδες. Δεν έχουν καν σχέση με τον Γιάννη Αγιάννη που τον κυνηγούσε μια ζωή ο Ιαβέρης για μια φραντζόλα ψωμί ή για το κηροπήγιο που κάποτε έκλεψε.

Είναι παιδιά της ημετέρας παιδείας. Οπως και οι νέοι που ανανεώνουν κάθε τόσο τον πληθυσμό στο άσυλο ανιάτων των Εξαρχείων. Δεν γεννήθηκαν στην παραγκούπολη της «Συνοικίας το Ονειρο» του Αλέκου Αλεξανδράκη. Δεν μεγάλωσαν στο καθαγιασμένο από τον προοδευτικό λυρισμό κοινωνικό περιθώριο. Επί τη ευκαιρία, περιμένω από κάποιον αρμοδιότερο εμού, κάποιον κοινωνιολόγο φέρ’ ειπείν, να μου περιγράψει με επιστημονική ακρίβεια ποιο είναι το κέντρο και ποιο το περιθώριο της ελληνικής κοινωνίας εν έτει 2017. Το επαναλαμβάνω. Είναι παιδιά της ημετέρας παιδείας, έχουν περάσει από τα θρανία του ελληνικού σχολείου, πολλά έχουν περάσει και στο πανεπιστήμιο. Δεν αισθάνθηκαν περισσότερο αποκλεισμένα από «το μέλλον» από ό,τι οι συνομήλικοί τους. Και όταν καίνε τρόλεϊ δεν αισθάνονται ότι κάνουν κάτι που αντιβαίνει σε όσα έμαθαν ή δεν έμαθαν απ’ το σχολείο ή το σπίτι τους. Θεωρούν ότι είναι μια ακραία, αλλά μάλλον φυσιολογική, μορφή διασκέδασης.

Ας μην κοροϊδευόμαστε. Γενιές ολόκληρες εργάστηκαν για να δημιουργηθούν αυτά τα πλάσματα με την τυραννική νοοτροπία. Εργο αμέλειας, αδιαφορίας, ενοχών, φόβου και του κοινωνικού αυτού λυρισμού που τους έμαθε ότι η γνώση είναι καταπίεση. Και είναι η αλήθεια ότι η παπαγαλία είναι καταπιεστική. Μπορεί να σε τρελάνει. Ομως η μετατροπή της μάθησης σε παιχνίδι, όπου ο δάσκαλος παίζει μαζί με τους μαθητές επί ίσοις όροις και η παρατήρηση ή η τιμωρία θεωρείται αμάρτημα, μετατρέπει τον έφηβο σε τρωκτικό που έχασε το αζιμούθιό του και προχωράει στα τυφλά.

Ο Πλάτων στο όγδοο βιβλίο της Πολιτείας λέει ότι το δημοκρατικό πολίτευμα εκφυλίζεται όταν ο δάσκαλος αρχίζει και φοβάται τον μαθητή του και ο πατέρας τον γιο του. Θα μου πείτε ότι ο Πλάτων δεν διακρίνεται για τα δημοκρατικά του αισθήματα. Κυρίως όμως ο Πλάτων δεν ήταν μεταμοντέρνος. Πίστευε στην αλήθεια, πίστευε ότι η αλήθεια κατακτάται διά της γνώσεως και ότι χωρίς ιεραρχία και πειθαρχία ούτε η γνώση ούτε η αλήθεια είναι εφικτές.

Μήπως, λοιπόν, αντί για τις έμφυλες ταυτότητες, θα ήτο καλόν να ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος για το πώς τα σχολεία μας δεν διδάσκουν κοινωνική πειθαρχία στα παιδιά μας; Ας ελπίσουμε ότι υπάρχουν ακόμη εκπαιδευτικοί που έχουν το θάρρος να συγκρουστούν με την κατεστημένη νοοτροπία και σίγουρα υπάρχουν γονείς που επιθυμούν να τους συμπαρασταθούν.