Ο Κριτικός Φίλος

kathimerini.gr

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Στα παλιά εκείνα χρόνια την εκπαίδευση την καταδυνάστευαν οι λεγόμενοι «επιθεωρητές». Ανθρωποι βλοσυροί και ουδόλως ευπροσήγοροι έμπαιναν μέσα στην τάξη και κατέγραφαν. Την ημέρα εκείνη, θυμούνται όσοι έζησαν τον καιρό εκείνο, η τάξη είχε βάλει τα καλά της, ο καθηγητής είχε το σχετικό τρακ, οι δε μαθητές δεν τολμούσαν να βγάλουν κιχ. Ο καιρός εκείνος έχει απαθανατισθεί στο περίφημο ανέκδοτο με το σκουλήκι. Η τάξη είχε διδαχθεί το σκουλήκι, ο επιθεωρητής ρώτησε κάποιον μαθητή για τον ελέφαντα, αυτός είπε ότι η προβοσκίδα του ελέφαντα είναι σαν το σκουλήκι και άρχισε να μιλάει για το σκουλήκι. Δεν ξέρω αν το ανέκδοτο διδάσκεται στα εργαστήρια σπουδών των κομματικών στελεχών, πάντως αποτελεί υπόδειγμα της κυρίαρχης πολιτικής ρητορείας. Μετά ήρθαν τα χρόνια της απελευθέρωσης από τους δυνάστες. Οι επιθεωρητές έπεσαν θύματα στον αγώνα του ΠΑΣΟΚ κατά της Δεξιάς. Η Ελλάδα κάλπαζε στη λεωφόρο της προόδου και οι βλοσυροί επιθεωρητές αντικαταστάθηκαν από τους σχολικούς συμβούλους. Αυτοί ήσαν άνθρωποι φιλικοί προς το περιβάλλον, ευπροσήγοροι, χαμογελαστοί και βοηθούσαν τους καθηγητές να βοηθούν τους μαθητές στην αποστήθιση γνώσεων.

Το προοδευτικό γκαλόπ, όμως, στη χώρα μας δεν σταματάει ποτέ. Με το βλέμμα καρφωμένο στο μέλλον, σε αυτόν τον υπέροχο ορίζοντα που χαράζει για τους γόνους του ελληνισμού η «Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» –ο Θεός να σε φυλάει, παιδί μου, με τέτοιο όνομα– έκρινε πως ο τίτλος του σχολικού συμβούλου είναι ξεπερασμένος. Και τον αντικατέστησε με τον «Κριτικό Φίλο». Σας παρακαλώ. Η υπόθεση είναι σοβαρή και δεν αντιλαμβάνομαι τη θυμηδία που σας έχει καταλάβει. Τι σημαντικότερο από ένα φίλο ο οποίος σου ασκεί κριτική; Αρκεί να είναι καλοπροαίρετη και εποικοδομητική. Αυτού του τύπου η κριτική ακόμη και στον σταλινισμό ήταν αποδεκτή. Δεδομένου δε ότι η Αρχή με το όνομα που εμπνέει αισιοδοξία και εμπιστοσύνη προκρίνει ως κυρίαρχη μορφή αξιολόγησης των εκπαιδευτικών την «αυτοαξιολόγηση», ο «Κριτικός Φίλος» θα εξηγεί στους εκπαιδευτικούς πώς να κάνουν την αυτοκριτική τους, η οποία ακόμη και επί σταλινισμού εθεωρείτο ως η ύψιστη μορφή κριτικής. Με τούτα και με κείνα θα βγει κάνας Ντάισελμπλουμ να πει ότι στις χώρες του Νότου η εκπαίδευση προωθείται διά της αυτοϊκανοποιήσεως, όμως τέτοιοι είναι αυτοί οι Βόρειοι. Μπερδεύουν τις λέξεις και τις έννοιες.

Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς. Την οργουελιανή Νεογλώσσα που εφευρίσκει διατυπώσεις για να ακυρώσει την πραγματικότητα, την οποία υποτίθεται περιγράφει; Ή την απύθμενη κουτοπονηριά; Διότι όλ’ αυτά υποτίθεται ότι γίνονται επειδή η αξιολόγηση στην εκπαίδευση είναι μνημονιακή υποχρέωση. Το καλύτερο το άφησα για το τέλος: τα μαθησιακά αποτελέσματα δεν θα αποτελούν κριτήριο αξιολόγησης. Επιτέλους. Ηρθε ο καιρός να αποσυνδεθεί η εκπαίδευση από τη μάθηση, που την καταδυναστεύει από αρχαιοτάτων χρόνων. Κερδάμε παντού.