«Θεατροκρατία» και εμβόλια

kathimerini.gr

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Η «θεατροκρατία» κατά τον Πλάτωνα είναι συνώνυμη αυτού που εμείς σήμερα θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «οχλοκρατία», λέξη που εξόρισε από το παλιό καλό συντηρητικό λεξιλόγιο ο προοδευτικός λυρισμός. Η λέξη «θέατρο», πριν ταυτιστεί με τη Μελίνα ή τον Κώστα Καζάκο και λοιπούς εθνικούς δικαστές, σήμαινε τον χώρο όπου συγκεντρώνεται το κοινό, τις κερκίδες. «Θεατροκρατία» είναι το κράτος του κοινού. Ο Πλάτων λοιπόν, ως καίριος αναλυτής της δημοκρατικής παρακμής, αποκαλεί «θεατροκρατία» την ανθρώπινη συνθήκη όπου ο άμουσος όχλος όχι μόνον αισθάνεται ότι έχει την άδεια να κρίνει τους νόμους της μουσικής, οι οποίοι δεν τον φοβίζουν, διότι δεν τους γνωρίζει, αλλά μπορεί να τους καταργήσει κιόλας με τις φωνές του και τον «όχλο» που παράγει, την ενόχληση της κακοφωνίας.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι υπονόμευσης των δημοκρατικών θεσμών. Μια ωραία μέρα, περί όρθρου βαθέος, κάποιοι τους καταλύουν διά των όπλων. Το έχουμε ζήσει. Είναι ο απλούστερος τρόπος, ο καθαρότερος, ενδεχομένως ο πλέον αποτελεσματικός, πλην όμως δεν είναι ο μόνος. Και είναι κάπως vintage, ειδικά όταν οι καλοθελητές απέκτησαν την ισχύ τους εκμεταλλευόμενοι τους δημοκρατικούς θεσμούς, που επιθυμούν να υπονομεύσουν και, εντέλει, να καταλύσουν. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, συνίσταται η εφαρμογή του λεγόμενου «παραλλήλου προγράμματος», η ενεργοποίηση της θεατροκρατίας.

Μόνον που, μόνον που, φίλε αναγνώστη, οι «δόλιοι κυβερνώντες» με το θράσος της αγνοίας τους παραγνωρίζουν ένα βασικό χαρακτηριστικό της θεατροκρατίας. Το «θέατρο», το κοινό δηλαδή, δεν υποκαθίσταται και ο όχλος δεν εκχωρεί τα δικαιώματά του σε όσους αποπειρώνται να τον εκπροσωπήσουν, διότι αυτομάτως τους ταυτίζει με τον θίασο που έχει απέναντί του. Ο καφενόβιος που συμπεραίνει ότι για να ’ταν πρωθυπουργός θα τα πήρε, δεν μπορεί να μην τα πήρε, σκέφτεται το ίδιο και για τον υπουργό που καταγγέλλει ότι ο άλλος τα πήρε. Κι αυτός υπουργός είναι, άρα κάτι θα παίρνει. Εξ ου και η σημασία των θεσμών. Είχε προβλέψει ο Μοντεσκιέ τον ανθρωπότυπο Πολάκη; Φοβάμαι πως όχι. Ο Πολάκης είναι μία από τις μεγάλες ήττες του Διαφωτισμού.

Δεν είναι όλοι τους Φλαμπουράρηδες και ξέρουν πως το τσουβάλι της Novartis μπορεί να χωράει πολλά ονόματα, δεν έχει όμως χώρο για το αίσθημα της θεατροκρατίας. Θα γίνουν ένα τσούρμο ελεύθερων σκοπευτών, το οποίο, έχοντας χάσει τον συντεταγμένο πόλεμο, χτυπάει όποιον κινούμενο στόχο δει στο στόχαστρό του; Είναι κι αυτός ένας τρόπος για να υπονομεύσουν τις εκλογές, που τόσο τους φοβίζουν.

Αμύνονται χωρίς να ξέρουν τι υπερασπίζονται πέρα από την άμυνά τους.