Απ’ τον Αντρέα στον Πολάκη

kathimerini.gr

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Πληροφορούμενος ότι η υπουργός Πολιτισμού κ. Ζορμπά εξέδωσε πόνημα με τον φιλόδοξο τίτλο «Ανδρέας Παπανδρέου: πολιτισμικό πορτρέτο», ο συνειρμός ήταν αναπόφευκτος. «Αντρέας για εμάς». Είδα τον Παύλο Πολάκη να χορεύει ζεϊμπέκικο με το τσιγάρο να κρέμεται από τα αθυρόστομα χείλη του, ρυπαίνοντας την ατμόσφαιρα, όπως οι λέξεις που εκστομίζει. Θα μου πείτε πώς τολμώ να συγκρίνω τον ηγέτη που, πάντα κατά τη συγγραφέα, έφερε στη χώρα «την επιστήμη και τις ιδέες» με τον άξεστο επαρχιώτη που επειδή τον έκαναν υπουργό νομίζει πως έχει το ακαταλόγιστο. Ζητώ συγγνώμη, αλλά όσο κι αν έψαξα να εντοπίσω το πολιτισμικό κληροδότημα του αειμνήστου δεν κατάφερα να εντοπίσω τίποτε αξιολογότερο. Υπάρχει και η Ρίτα Σακελλαρίου ενδεχομένως, αοιδός εκ των ων ουκ άνευ, γενναία υπηρέτις της πίστας και προστάτις των ανθοπωλών. Επειδή μάλιστα νομίζω ότι δεν θα βρω τον χρόνο να αναγνώσω το έργο της κ. Ζορμπά ώστε να μάθω με ποιον τρόπο ο αείμνηστος μας έμαθε να βλέπουμε τον κόσμο «με κριτικό μάτι», πάντα κατά τη συγγραφέα, και ποιο είναι το «ωραίο» που υπηρέτησε, αρκούμαι στα δικά μου πτωχά ευρήματα. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσω στην απλή ελληνική τη «λαϊκή κουλτούρα που είναι αυτόνομη» της κ. Ζορμπά; Υπάρχει τις λαϊκότερος του Πολάκη; Υπάρχει τι το πλέον αυτόνομο του Πολάκη; Προς επίρρωσιν έρχεται και το συμπέρασμα, πάντα της συγγραφέως: ο Παπανδρέου, λέει, ο Αντρέας, προετοίμασε ιδεολογικά την Αριστερά για να κυβερνήσει. Φταίω εγώ αν σκέφτομαι τον Πολάκη;

Σε βλέπω με το βλέμμα του νου, αναγνώστη, να με κοιτάς επιτιμητικά. Η παιγνιώδης διάθεσή μου δεν με εγκαταλείπει ακόμη και μια τέτοια ημέρα περισυλλογής γύρω από την εστία της μνήμης του ανθρώπου χωρίς τον οποίον η Ελλάδα δεν θα ήταν αυτό που είναι σήμερα. Είναι δυνατόν να μη σέβομαι το ζεϊμπέκικο; – χορεύω κι εγώ ενίοτε, αλλά το χορεύω χάλια, όπως έλεγε ο Ταχτσής για τον Τσαρούχη. Δεν αντιλαμβάνομαι ότι διά της παρακαταθήκης της ζεϊμπεκιάς ο αείμνηστος αναγόρευσε τη λαϊκή ψυχή σε κυρίαρχη δύναμη; Τι αξίζουν οι νόμοι της δημοκρατίας όταν η λαϊκή ψυχή θέλει να εκφραστεί; Πάρτε τον Πολάκη, για παράδειγμα. Θέλει να χορέψει ζεϊμπέκικο καπνίζοντας. Ποιος νόμος είναι αρκετά ισχυρός ώστε να μπορεί να εμποδίσει τα σώψυχά του να βγουν στη φόρα; Αυτή είναι η μεγάλη πολιτισμική προσφορά του αειμνήστου, την οποία εννοείται εκείνος ο Ευρωπαίος επίτροπος με το δύσκολο όνομα αδυνατεί να αντιληφθεί.

Ευφάνταστοι αρχαιολόγοι ψάχνουν ανά τας Αιγύπτους τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εκείνη, σεμνή εργάτις του πολιτισμού μας, έσκαψε και βρήκε την πολιτισμική κληρονομιά του Αντρέα, η οποία, ω του θαύματος, παραμένει ζωντανή.