Το ένστικτο του θανάτου

kathimerini.gr
Τάκης Θεοδωρόπουλος

Ο καθένας δικαιούται να πιστεύει ό,τι θέλει. Υπήρξε μια φυλή στην Ινδία που πίστευε ότι ο τίγρης είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου. Εξαφανίστηκε γιατί την έφαγαν οι τίγρεις. Το είχε πει ο Καρλ Πόπερ. Το θυμήθηκα όταν είδα τον ζηλωτή του αντιεμβολιασμού που χώθηκε μπροστά στον φακό του ΣΚΑΪ και φώναζε: «Προδότες! Ο Χριστός θα νικήσει!» Ήταν ντυμένος μοναχός και εμφανώς θυμωμένος. Με ποιον; Με τι; Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι ήταν θυμωμένος. Είχαν προηγηθεί δύο κοπέλες οι οποίες, σε αντίθεση με τον μοναχό, δεν ήσαν καθόλου θυμωμένες. Έδειχναν να διασκεδάζουν με το πέρασμά τους μπροστά απ’ τον τηλεοπτικό φακό. Ήσαν ενθουσιασμένες με τον εαυτό τους που συμμετείχαν στη διαδήλωση κατά του εμβολιασμού. Ήταν μια σημαντική στιγμή της ζωής τους. Απόδειξη ότι τις έδειξε κι η τηλεόραση. Στο βάθος της σκηνής, το συγκεντρωμένο πλήθος. Υπολογίζονται σε 4.000 όσοι συγκεντρώθηκαν προχθές στο Σύνταγμα, περισσότεροι και από όσους μαζεύονταν για να συμπαρασταθούν στον Κουφοντίνα. Μάλλον αδιάφορο αν πίσω τους κρύβεται κάποιος εγκέφαλος που τους συντονίζει. Εξίσου αδιάφορα και τα συνθήματα που φώναζαν. Ενδιαφέρον, αντιθέτως, έχουν τα κίνητρα. Πολιτικά ως ένα σημείο, ψυχολογικά ως επί το πλείστον. Ο Φρόιντ κατέγραψε το ένστικτο του θανάτου στον χάρτη της ψυχής. Φωλιάζει δίπλα στο ένστικτο για ζωή και συγκρούεται με το Υπερεγώ, την επικράτεια της κοινωνικής ευθύνης, της ενοχής. Μη μου πείτε ότι η θεωρία του είναι πιο σύνθετη από όσο την περιγράφω. Σχηματοποιώ κατ’ ανάγκην.

Χουλιγκάνοι που θυμώνουν με οτιδήποτε τους περιορίζει ή τους κατευθύνει. Φοβούνται το εμβόλιο όπως ο πρωτόγονος φοβόταν τους κεραυνούς. Το ένστικτο του θανάτου σε τραβάει μακριά απ’ την πραγματικότητα, σε τόπο χλοερό και αναπαύσεως, όπου ο εαυτός σου αθωώνεται από τις ενοχές της κοινωνικής ευθύνης. Είναι μάταιος κόπος να προσπαθείς να μεταπείσεις αυτούς τους ανθρώπους με λογικά επιχειρήματα, με νουθεσίες, να τους εξηγήσεις ότι δεν διαφέρουν απ’ αυτούς που ζώνονται με εκρηκτικά και τινάζουν στον αέρα, εκτός από τον εαυτό τους, και ό,τι ζωντανό βρίσκεται δίπλα τους. Τα επιχειρήματα εξαντλήθηκαν. Η κοινωνία οφείλει να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς αυτοπροστασίας της. Και η αυτοπροστασία συνεπάγεται επιβολή.

Μόνον το 50% των λιμενικών έχει εμβολιασθεί. Ποιο άρθρο του Συντάγματος εμποδίζει την ηγεσία του να επιβάλει τον υποχρεωτικό εμβολιασμό; Για να προσληφθείς δεν πρέπει να πληροίς προϋποθέσεις σωματικής και ψυχικής υγείας; Θα ζητούν και οι ανεμβολίαστοι πιστοποιητικά εμβολιασμού από τους επιβάτες; Το ένστικτο του θανάτου είναι ισχυρή παρόρμηση. Καθήκον της κοινωνίας είναι να το εντοπίζει και να το απομονώνει. Είτε στον τρομοκράτη που σκορπάει θάνατο κατά βούληση είτε στον αντιεμβολιαστή που αδιαφορεί. Και οι δύο έχουν χάσει το αίσθημα της ενοχής τους.