Η τέχνη δεν είναι για όλους

kathimerini.gr

Τάκης Θεοδωρόπουλος

Το καλοκαίρι του 1985 ο Μάνος Χατζιδάκις είχε απαιτήσει να μπει ένα πανάκριβο, για την εποχή εκείνη, εισιτήριο στη συναυλία του στη Ρωμαϊκή Αγορά. Όταν ρωτήθηκε για ποιον λόγο, απάντησε πολύ απλά: «Επειδή δεν θέλω να έρθει ο οποιοσδήποτε. Θέλω να έρθουν μόνον όσοι θέλουν και μπορούν να καταβάλουν το αντίτιμο». Σημειωτέον ότι δεν είχε καμία σχέση με την αγάπη του χρήματος. Το μοίραζε γενναιόδωρα. Το είπε για να αντισταθεί στο κυρίαρχο πνεύμα της πρώτης μεταπολίτευσης, όπου η αντίληψη περί συναυλίας ταυτιζόταν με τις πλατείες και τα γήπεδα. Αυτά ήταν για όποιον μπορούσε να τα γεμίσει και να ‘χει από κάτω ένα πλήθος να ακούει μουσική σαν να πηγαίνει σε διαδήλωση. Ο Χατζιδάκις δεν ενδιαφερόταν. Τον ενδιέφερε η μουσική του και όποιο κοινό μπορούσε να την εκτιμήσει. Εννοείται ότι ερέθισε το δημοκρατικό πνεύμα των πασοκικών εκείνων καιρών. Την ιστορία τη θυμήθηκα όταν διάβασα τη βαρυσήμαντη δήλωση του ηθοποιού που διέκοψε βιαίως τις παραστάσεις του «Ρινόκερου» του Ιονέσκο, επειδή αποκλείονται οι ανεμβολίαστοι. «Η τέχνη είναι για όλους», δήλωσε. Ε, λοιπόν, όχι, η τέχνη δεν είναι για όλους. Αν έχεις σαράντα πυρετό ή αν είσαι διασωληνωμένος, εκ των πραγμάτων αποκλείεσαι από την τέχνη. Ούτε Λούκι Λουκ δεν μπορείς να διαβάσεις.

Αναρωτιέμαι πώς ο φιλάνθρωπος αυτός κύριος θα αντιδρούσε αν του έλεγε κάποιος ότι, αφού πιστεύεις ότι η τέχνη είναι για όλους, γιατί παίζεις σε θέατρο όπου για να μπεις περνάς πρώτα από το ταμείο; Κανονικά θα έπρεπε να παίζεις δωρεάν, χωρίς να πληρώνεσαι. Την απορία μου την ξεπέρασα όταν διάβασα ότι ο φιλάνθρωπος αυτός διδάσκει στη δραματική σχολή που ίδρυσε ο Λάκης Λαζόπουλος. Πόσο πλούσια είναι η ζωή σε αυτή τη χώρα; Μέσα σε μια μέρα έμαθα ότι ο διδάσκαλος του Γένους έχει δραματική σχολή και σε αυτή διδάσκει υποκριτική ο Άγιος Νεκτάριος. Υποκριτική είπατε; Πόσο άκαρδες είναι μερικές φορές οι λέξεις. Τη μια υποκρίνεσαι τον Άγιο Νεκτάριο, την επομένη τον δημοκράτη. Η τελευταία φορά που θυμάμαι βίαιη διακοπή θεατρικής παράστασης ήταν το 2008. Όταν η πολιτοφυλακή των εξεγερμένων τραμπούκων εισέβαλε στις αίθουσες στο όνομα της «επανάστασης». «Όταν καταστρέφουμε την Αθήνα, εσείς πώς τολμάτε να παίζετε θέατρο;». Όχι, η τέχνη δεν είναι για όλους. Το θέατρο απαιτεί σεβασμό των ορίων της συνύπαρξης και με τους ηθοποιούς και με το υπόλοιπο κοινό. Πληρώνεις εισιτήριο, σβήνεις το κινητό σου και φροντίζεις να μη μιλάς και να μη φτερνίζεσαι στη μούρη του διπλανού σου. Περί αυτού πρόκειται. Τα υπόλοιπα είναι θέμα υποκριτικής, τέχνης την οποία δεν κατέχω.