Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος Ἐπί τῇ Ἑορτῇ τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ

Ὁ δρόμος τῶν Πατέρων πρός τήν Φάτνη τοῦ Χριστοῦ

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί καί ἀγαπητά μου παιδιά

Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τό κέντρο τῆς ἱστορίας. Κατά τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ φανερώθηκε τό προαιώνιο σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ἡ μεγάλη Βουλή Του, γιά τόν ἄνθρωπο καί τόν κόσμο -ὁ κόσμος εἶναι τό σπίτι τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Θεός ἑνώνεται μέ τόν ἄνθρωπο, μέσα στήν κοιλία τῆς Παναγίας Παρθένου Μαρίας. Μέ τήν Γέννησή Του ἀπό τήν Κυρία Θεοτόκο ἐμφανίζεται τό κάλλος τῆς Εἰκόνας, τό πρωτότυπο τῆς δημιουργίας μας, σύμφωνα μέ τό ὁποῖο εἴμαστε πλασμένοι οἱ ἄνθρωποι.

Ἡ Θεοτόκος συνέλαβε σωματικῶς τόν Θεό καί γέννησε τόν Θεάνθρωπο Χριστό. Ἀπό τότε ὁ Χριστός ἑνώνεται ἐν Πνεύματι μέ τούς ἀνθρώπους πού Τόν ἀγαποῦν καί τηροῦν τίς ἐντολές Του, οἱ ὁποῖοι Τόν συλλαμβάνουν στήν καρδιά τους πνευματικῶς. Ἀλλά ἑνώνεται μαζί τους καί σωματικῶς, μέ τό Ἅγιο Βάπτισμα καί ὅταν ἀξίως μεταλαμβάνουν τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματός Του, κατά τό Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.

Γιά νά πραγματοποιηθεῖ αὐτή ἡ ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, ἔχει μεγάλη σημασία ἡ πατερική παράδοση καί εὐσέβεια, ἡ ὁποία διαφυλάσσει καί μεταδίδει τήν μέθοδο τῆς θεραπείας τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τά πάθη, τήν μέθοδο τῆς θεογνωσίας καί τῆς ἑνώσεως μέ τόν Χριστό. Αὐτή ἡ πατερική μέθοδος τῆς εὐσεβείας μᾶς ὁδηγεῖ στόν Χριστό.

Αὐτές τίς μεγάλες ἀλήθειες, πού σχετίζονται μέ τήν Μεγάλη Ἑορτή τῶν Χριστουγέννων, τίς ψάλλουμε στίς ἱερές Ἀκολουθίες μέ τίς ὁποῖες οἱ Ὀρθόδοξοι ἑορτάζουμε τόν Χριστό, τήν Παρθένο Μητέρα Του, τά Γενέθλιά Του καί τά ἅγια Θεοφάνειά Του.

Στόν κανόνα τῆς Γεννήσεως, τόν ὁποῖο συνέγραψε ὁ ἅγιος ὑμνογράφος Κοσμᾶς ὁ Ποιητής, ψάλλουμε τόν εἱρμό τῆς ἕβδομης ὠδῆς «οἱ Παῖδες εὐσεβείᾳ συντραφέντες», ὁ ὁποῖος λέγει τά ἑξῆς, σέ νεοελληνική ἀπόδοση:

«Οἱ Παῖδες πού ἀνατράφηκαν μέ εὐσέβεια, ἀφοῦ καταφρό­νησαν τό δυσσεβές πρόσταγμα (τοῦ βασιλιά), δέν φοβήθηκαν τήν ἀπειλή τῆς φωτιᾶς, ἀλλά στήν μέση τῆς φλόγας στάθηκαν καί ἔψαλλαν: εὐλογητός εἶναι ὁ Θεός τῶν Πατέρων».

Τό γεγονός τῆς διάσωσης τῶν Τριῶν Παίδων -οἱ ὁποῖοι ρίχθηκαν στό καμίνι τῆς φωτιᾶς, ἐπειδή δέν προσκύνησαν τό χρυσό εἴδωλο τοῦ αὐτοκράτορα Ναβουχοδονόσορος, ἀλλά ἔμειναν ἀβλαβεῖς μέ τήν προστασία τοῦ Θεοῦ- αὐτό τό γεγονός πλέκεται ἀπό τόν ποιητή καί φανερώνει τόν δρόμο πρός τήν Φάτνη τοῦ Χριστοῦ. Γιατί, οἱ Τρεῖς Παῖδες, Σεδράχ, Μισάχ καί Ἀβδεναγώ, τηρώντας τήν εὐσέβεια τῶν Πατέρων, ἀξιώθηκαν νά ἔχουν τόν Ἄσαρκο Λόγο ἀνάμεσά τους νά τούς προστατεύει, καί νά μετατρέπει τήν φλόγα τῆς καμίνου σέ δροσιά, διαχωρί­ζοντας τήν φωτιστική ἀπό τήν καυστική ἐνέργειά της.

Καί στόν ἑπόμενο εἱρμό ψάλλουμε: «Θαύματος ὑπερφυοῦς ἡ δροσοβόλος ἐξεικόνισε κάμινος τύπον», ὁ ὁποῖος λέει, σέ νεοελληνική ἀπόδοση:

«Ἡ δροσοβόλος κάμινος φανέρωσε τόν τύπο ἑνός ὑπερφυοῦς θαύματος, διότι δέν φλέγει τούς νέους πού δέχθηκε, καθώς οὔτε ἡ φωτιά τῆς Θεότητας ἔκαψε τήν κοιλία τῆς Παρθένου πού τήν δέχθηκε. Γι᾽ αὐτό ἄς ἀπευθύνουμε ὕμνους μελω­δικούς: ὅλη ἡ κτίση ἄς εὐλογεῖ τόν Κύριο καί ἄς τόν ὑπερυψώνει σέ ὅλους τούς αἰῶνες».

Τό θαῦμα τῆς φλογισμένης καμίνου πού δρόσισε τά Τρία Παιδιά, προτυπώνει τό θαῦμα τῆς Θεοτόκου. Ἡ Κυρία Θεοτόκος συνέλαβε, κυοφόρησε καί γέννησε τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ ὡς υἱό τοῦ ἀνθρώπου, τόν Χριστό, στόν Ὁποῖον ἑνώθηκε ὑποστατικῶς ἡ θεία μέ τήν ἀνθρώπινη φύση. Τόν συνέλαβε καί Τόν κυοφόρησε καί Τόν ἐγέννησε, δίχως νά φλεχθεῖ ἀπό τό πῦρ τῆς Θεότητός Του!

Καί μετά τήν Γέννησή Του, ὁ Χριστός μᾶς καλεῖ νά συμμετάσχουμε καί ἐμεῖς στά Γενέθλιά Του, καί νά γίνουμε καί ἐμεῖς μητέρες Του καί ἀδέλφια Του. Μητέρες Του, ὅταν Τόν συλλαμβάνουμε στήν καρδιά μας καί γεννᾶται πνευματικά σέ αὐτή, καί ἀδέλφια Του, ὅταν κοινωνοῦμε τοῦ Σώματός Του καί τοῦ Αἵματός Του, πού προσέλαβε ἀπό τήν Θεοτόκο Μαρία.

Τά Χριστούγεννα εἶναι τό κέντρο τῆς ἱστορίας καί τοῦ κόσμου, γιατί ὁ Θεός ἔγινε καί ἄνθρωπος, καί καλεῖται ὁ ἄνθρωπος νά γίνει θεός. Νά γίνει, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος θεός διά τῆς υἱοθεσίας, πού εἶναι ὁ παράδεισος τῆς ἀγάπης, καί ὄχι διά τῆς αὐτοθέωσης, πού εἶναι ἡ κόλαση τῆς ἀλαζονείας.

Μακάρι ὅλοι ἐμεῖς, ἰδιαιτέρως δέ τά παιδιά καί οἱ νέοι μας, νά ἀκολουθοῦν τήν εὐσέβεια τῶν Ἁγίων Πατέρων μας, γιά νά δέχονται τήν θεία παράκληση, μέσα στό καμίνι τῶν σύγχρονων πειρασμῶν πού ἀνάβουν οἱ σύγχρονοι τυραννίσκοι καί οἱ σύγχρονες ἀπάνθρωπες κοσμοθεωρίες. Τέτοιοι πειρασμοί εἶναι τό πνεῦμα τῆς ἀθεΐας, ἡ ἔλλειψη νοήματος ζωῆς, ἀλλά καί γενικά ἡ ὑποβάθμιση τῶν νοημάτων ἔναντι τοῦ ἐντυπωσιασμοῦ καί τῆς φαντασίας, ὁ δικαιωματισμός, ὁ ἀμοραλισμός, ἡ ἀνιστορικό­τητα, ἡ ἀπόρριψη τῆς αἰωνιότητας, ἡ ψύχρανση τῆς ἀγάπης, ὁ ἐκφοβισμός τῆς ἀρετῆς, ἡ ἐμπορευματοποίηση τῆς ζωῆς.

Μακάρι μέσα σέ τέτοια καμίνια πειρασμῶν, νά ἔχουν τά παιδιά καί οἱ νέοι μας, ὄχι ἁπλῶς τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τόν Ἴδιο τόν Σεσαρκωμένο Λόγο, τόν Χριστό μέσα στήν καρδιά τους, μέ τήν προσευχή καί μέ τήν θεία Κοινωνία.

Τό κέντρο τῆς ἱστορίας καί τοῦ κόσμου εἶναι ἡ Φάτνη τοῦ Χριστοῦ. Σέ αὐτή ὁδηγούμαστε ἀπό τήν εὐσέβεια καί τήν θεολογία τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ἐκεῖ νά γιορτάσουμε τά Χριστούγεννα, ἀλλά καί ὅλη μας τήν ζωή. Ἐκεῖ, στήν Φάτνη τοῦ Χριστοῦ, καί ὄχι στούς τεχνικά φωτισμένους πλατεῖς παράδρο­μους καί στά ἑλκυστικά ἀδιέξοδα τῆς ματαιότητας.

Τό νόημα τοῦ ἀνθρώπου, τό νόημα τοῦ κόσμου καί τῆς ὕπαρξής μας εἶναι πολύ ὑψηλό καί πολύτιμο, καί δέν ἀνταλλάσσεται μέ ὅλο τό χρυσάφι τοῦ κόσμου καί μέ ὅλα τά ἀστέρια τοῦ σύμπαντος.

Τό νόημα τῆς ζωῆς βρίσκεται μέσα στήν Φάτνη τοῦ Χριστοῦ· εἶναι Αὐτός ὁ Σεσαρκωμένος Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ.

Εἴθε νά ὁδηγηθοῦμε ἐκεῖ, ἀκολουθώντας τήν εὐσέβεια τῶν Ἁγίων Πατέρων, καί νά προσκυνήσουμε τόν Χριστό, καί νά Τόν γεννήσουμε μέσα στήν καρδιά μας.

Μέ θερμές πατρικές εὐχές καί ἀγάπη

Ὁ Μητροπολίτης

† Ὁ Καστορίας Καλλίνικος