Η γενοκτονία ως όρος διαμορφώθηκε κυρίως στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, όπου δικάστηκε η ηγεσία των ναζιστών εγκληματιών του πολέμου. Συγκεκριμένα ο όρος σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας.
Πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις.
Ο γενοκτόνος δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι.
Στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, επειδή ήταν Έλληνες και Χριστιανοί.
Η Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου καθιερώθηκε το 1994 με απόφαση της Βουλής των Ελλήνων και τιμάται κάθε χρόνο στις 19 Μαΐου.
Στις 19 Μαΐου 1919, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου και δρομολόγησε τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντιακού Ελληνισμού, η οποία έγινε στο πλαίσιο του Απελευθερωτικού Αγώνα των Τούρκων κατά των Δυτικών (Αγγλογάλλων, Ιταλών, Ελλήνων), που κατείχαν εδάφη της Μικράς Ασίας. Από 200.000 έως 350.000 είναι οι Ελληνoπόντιοι, που εξολοθρεύτηκαν από τους Νεότουρκους κατά την περίοδο 1916-1923, σ’ ένα σύνολο 750.000 περίπου.
Το χρονικό της εξόντωσης
Η εξόντωση των Ποντίων άρχισε με τη σύλληψη προκρίτων (δημοσιογράφων, δικηγόρων, εμπόρων, μητροπολιτών, ιερέων, δασκάλων) την καταδίκη τους με στημένες δίκες σε θάνατο και εκτέλεση.
Ακολούθησαν ομαδικές εκτελέσεις σε πόλεις και χωριά, στρατολόγηση των ανδρών στα διαβόητα «Αμελέ Ταμπουρού» στην ουσία Τάγματα εξοντώσεώς τους, και τέλος τους ηλικιωμένους και τα γυναικόπαιδα που έστελναν στην εξορία, σε πολυήμερες πορείες στην ενδοχώρα για να του αφανίσουν.
Και το πιο φρικτό: τους κάτοικους δυο χωριών, Πάτλαμα και Μάλαχα, τους έβαλαν μέσα στην εκκλησιά του Αγίου Γεωργίου και τους έκαψαν ζωντανούς!
Αραδιασμένα τα πτώματα χριστιανών που έκαψαν ζωντανούς μέσα στην εκκλησιά τους κατοίκους των χωριών Πάτλαμα και Μάλαχα Κερασούντος.
Η εκρίζωση του Ποντιακού Ελληνισμού αποτέλεσε εθνική καταστροφή.
Ελληνικές πόλεις με συνεχή, αδιάκοπη ζωή και πολιτισμό 27 και πλέον αιώνων, διεκόπη και κατεστράφη, ενώ ιδρύματα, σχολεία και εκκλησιές έκλεισαν κι ερημώθηκαν.
Συνολικά κατεστράφησαν, 815 Κοινότητες, 1.134 εκκλησίες, 960 σχολεία ενώ 353.000 κάτοικοι εσφάγησαν ή πέθαναν από τις κακουχίες και την πείνα.
Οι Έλληνες του Πόντου, σύμφωνα με υπεύθυνους υπολογισμούς επιστημόνων, άφησαν πίσω τους κτηματική περιουσία, άνω των 25 εκατ. χρυσών τουρκικών λιρών, ενώ η κινητή περιουσία που εγκατέλειψαν στα χέρια των Τούρκων (έπιπλα, κοσμήματα, ενδύματα, γραμμάτια, χρεόγραφα, χρήματα κ.λπ.) σε 89.950.000 χρυσές τουρκικές λίρες.
Συνολικά σε 115 εκατ. χρυσές τουρκικές λίρες, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η αξία από εισοδήματα κτημάτων, κοινοτικών, μοναστηριακών και εθνικών περιουσιών, σχολείων, εκκλησιών και ιδρυμάτων.
Πτώματα παντού! Οι συνοδοί Τούρκοι δεν επιτρέπουν να τα θάβουν και γίνονται βορά στα στους λύκους, στα τσακάλια και τους γυπαετούς…
Η Συνθήκη της Λωζάνης επέβαλε τον ξεριζωμό των επιζώντων Ποντίων, που άφησαν πίσω τους, σπαρμένα χωράφια, κοπάδια ζώων, νοικοκυρεμένα σπίτια και τα κόκαλα των προγόνων τους.
Πήραν μόνο λίγα ρούχα, τις εικόνες των Αγίων και τις μνήμες τους και ήρθαν στην Ελλάδα, με πάντα στα χείλη την φράση «Τραβήξαμε του Χριστού τα Πάθη» κι εκείνο που γεννά ελπίδα: «Η Ρωμανία κι αν επέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο…»
Πώς κατέγραψαν οι Αμερικανοί την Γενοκτονία των Ποντίων
O Τάσος Κοντογιαννίδης, συγγραφέας και δημοσιογράφος, έγραψε για την Γενοκτονία από την σκοπιά των Αμερικανών.
«Δεν υπάρχει ποντιακή οικογένεια, που να μην έχει νεκρούς στο μακρύ κατάλογο της γενοκτονίας, που οργάνωσαν οι Κεμαλιστές, από το 1914-1922, για να τους εξολοθρεύσουν. Τη μνήμη αυτών, των 353.000 νεκρών τιμούν οι Πόντιοι κάθε χρόνο. Χιλιάδες οι μαρτυρίες, αλλά μεγαλύτερη αξία έχουν, οι μαρτυρίες τρίτων, όπως των Αμερικανών, που έζησαν, και κατέγραψαν τους εξοντωτικούς διωγμούς.» γράφει μετξύ άλλων.
Και παραθέτει:
Ταγματάρχης ΄Οουελ: Επικεφαλής Αμερικανικής Επιτροπής που περιόδευε στην περιοχή:
-«Από τις 30.000 εκτοπισθέντες Έλληνες, εκ των παραλίων του Πόντου το 1921 στο Χαρπούτ, έφτασαν μόλις 5.000! Οι άλλοι εκτελέστηκαν ή πέθαναν στον μακρύ δρόμο της εξορίας. Μετρήσαμε καθ’ οδόν 3.000 πτώματα κατά μήκος των οδών, βορά των σκύλων, των λύκων και των γυπαετών, διότι απαγορεύουν οι Τούρκοι στους συγγενείς τους να τους θάψουν! Τούρκοι αξιωματικοί και στρατιώτες προβαίνουν σε ανήκουστους βιασμούς γυναικών και παρθένων, τας οποίας εγκαταλείπουν ημιθανείς επί των οδών «για να ψοφήσουν εκεί» όπως έλεγαν… Είναι απερίγραπτος ο κυνισμός τους, που ομολογούν ότι μέσα από τις μάζες των εκτοπισμένων συλλαμβάνουν γυναίκες και τις οδηγούν στα χαρέμια τους.»
Η διάσημη Αμερικανίδα δημοσιογράφος ΄Εθελ Τόμπσον μετέδωσε:
«Καθ’ οδόν συναντούσαμε ομίλους γερόντων, παιδίων, σε μια ατέλειωτη πορεία μαρτυρίου, όπου έπεφταν νεκροί από την εξάντλησιν και από τα χτυπήματα των συνοδών Τούρκων. Οι περισσότεροι εκλιπαρούν τον θάνατον. Στην πόλη Μεζερέχ, ξαφνικά ακούσαμε φωνές περίπου τριακοσίων μικρών παιδιών μαζεμένα σε κύκλο. Είκοσι τσανταρμάδες – χωροφύλακες που κατέβηκαν από τα άλογα τους, χτυπούσαν σκληρά και ανελέητα τα παιδιά με τα μαστίγια και τα τρυπούσαν με τα ξίφη τους για να μην κλαίνε. Το θέαμα ήτο πρωτοφανές, φρικώδες! Τα παιδάκια έσκυβαν κι έβαζαν τα χεράκια τους πάνω στο κεφάλι για ν’ αποφύγουν τα χτυπήματα. Μία μητέρα που όρμησε για να σώσει το παιδί της, δέχτηκε το ξίφος στην καρδιά κι έπεσε κατά γης! Πάθαμε νευρική κρίση! Παντού βλέπαμε πτώματα γυναικών, παιδιών και γερόντων. Η Αμερικανική Υπηρεσία υπολογίζει τους ΄Ελληνες που εξολόθρευσαν οι Τούρκοι στην Σεβάστεια, σε τριάντα χιλιάδες!»
Για τους Τούρκους η 19η Μαΐου είναι εθνική γιορτή! Γιορτάζουν με αναπαράσταση στα στάδια την άφιξη του Κεμάλ στην Σαμψούντα και την έναρξη των διωγμών! Ο Αμερικανός γερουσιαστής Κίνγκ συνέταξε έκθεση απαριθμώντας τα τουρκικά εγκλήματα και με βάση αυτήν, η Αμερικανική Γερουσία εξέδωσε ψήφισμα με δριμύ κατηγορώ κατά των τουρκικών ωμοτήτων. Έλεγε το ψήφισμα:
«Η Γερουσία εκφράζει αποστροφή και κατάκρισιν της βαρβάρου και αγρίας καταδιώξεως των Ελλήνων του Πόντου υπό της κυβερνήσεως του Κεμάλ Πασά. Η γερουσία ζητεί παρά του προέδρου των ΗΠΑ όπως φέρει τας θηριωδίας του Πόντου είς την προσοχήν των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων και εις το Συμβούλιον της Κοινωνίας των Εθνών»
.jpg)
