Η περιπλοκότητα της γονεϊκής αγάπης

 e-psychology.gr

Αρθρογράφος: Ηλιάννα Πεσσάρη
Ψυχολόγος

Η αγάπη προς τα παιδιά λειτουργεί σαν ένστικτο. Σαν να έρχεται από μόνη της όταν σχετιζόμαστε με το παιδί μας. Όμως, σε καμία περίπτωση δεν αρκεί από μόνη της για να γίνουμε κατάλληλοι γονείς, που μεγαλώνουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τα παιδιά μας.

Ο τρόπος που δείχνουμε την αγάπη μας είναι πάρα πολύ σημαντικός, στην ανάπτυξη του παιδιού και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίον αγαπηθήκαμε οι ίδιοι σαν παιδιά. Ο τρόπος που θα αγαπήσουμε το παιδί μας, εξαρτάται από τον τρόπο που μας αγάπησαν οι γονείς μας.

Το να γίνουμε κατάλληλοι γονείς, που αγαπάμε και σεβόμαστε ειλικρινά τα παιδιά μας, είναι μία από τις δυσκολότερες δουλειές… καθώς μας καθιστά υπεύθυνους μίας αθώας και εύπλαστης “ψυχής”, η οποία αβίαστα μας αγαπά και μας κάνει το κέντρο του κόσμου της για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα… Υπό αυτό το πρίσμα, ο ρόλος του γονέα γίνεται μία πιο περίπλοκη και πιο σημαντική λειτουργία.

Ο ρόλος του γονέα εμπεριέχει την παρουσία και την συσχέτιση με το παιδί, κάθε στιγμή αλληλεπίδρασης μαζί του, με αυτό που εκφράζει, με αυτό που χρειάζεται… Πολλές φορές, ειδικά τα πρώτα χρονιά, ο ρόλος του γονέα μας οδηγεί να παραμερίσουμε τις δικές μας ανάγκες, να θυσιάσουμε πράγματα. Χρειάζεται να είμαστε παρόντες, ειλικρινείς, θαρραλέοι, να εξηγούμε, να επικοινωνούμε. Ο ρόλος του γονέα και η πραγματική αγάπη, ξεκινά πρώτα από μέσα μας. Ξεκινά από το παιδί που ήμασταν κάποτε και τις δικές του ανάγκες.

Μεγαλώνοντας ένα παιδί, ξαναζούμε και την δική μας παιδική ηλικία και αυτό είναι το πιο δύσκολο και απαιτητικό κομμάτι. Θα επαναλάβουμε αυτά που ζήσαμε; Θα κάνουμε το αντίθετο, θεωρώντας ότι είναι καλύτερο; Θα φτιάξουμε έναν καινούριο δρόμο;

Η κάθε επιλογή είναι αποτέλεσμα προσωπικής δουλειάς και απόφασης.

Αν οι γονείς μας ήταν πολύ αυστηροί και δεν εξέφραζαν την αγάπη τους, ίσως καταλήξουμε να κάνουμε το ίδιο. Μπορεί να μην το αμφισβητήσαμε ποτέ, ή να θεωρούμε ότι αυτό ήταν το καλύτερο δυνατό. Ίσως να μην καταλάβαμε ποτέ, τι αυτό προκάλεσε σε μας. 

Δίνουμε ακριβώς την αγάπη που πήραμε.

Ίσως από την άλλη, να το αρνηθήκαμε εντελώς με αποτέλεσμα, να προσπαθούμε πολύ να γίνουμε το αντίθετο, δίνοντας στα παιδιά μας “τα πάντα”, όντας πολύ ελαστικοί, χωρίς όρια. Δίνοντας την αντίθετη αγάπη από αυτήν που πήραμε.

Τα σενάρια είναι άπειρα…

Το να σχετίζομαι με έναν άλλον άνθρωπο και ιδιαίτερα με ένα παιδί το οποίο κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του εξαρτάται από εμάς, είναι πολύ απαιτητικό. Για να είμαι κατάλληλος γονιός, σημαίνει να μπορώ πρώτα απ” όλα, να κοιτάω μέσα μου. Όσο πιο καθαρός είμαι με τον εαυτό μου, τόσο καλύτερα και πιο εποικοδομητικά θα σχετιστώ με αυτόν που έχω απέναντι μου.

Το κάθε παιδί, είναι ένας ξεχωριστός άνθρωπος, μία μοναδική οντότητα. Η πρώτη πράξη αγάπης έχει να κάνει με την γνωριμία μας με την οντότητα αυτή.

Αυτό που κουβαλάμε από παλιά, απ” τη ζωή, από το σύντροφό μας, από τη σχέση μας, από το παρελθόν μας, αφορά μόνο εμάς και κανέναν άλλον. Πρώτα απ” όλα, χρειάζεται να σχετιστούμε με αυτό, με εμάς, με τα δικά μας πονεμένα κομμάτια, χρειάζεται να τα κοιτάξουμε, να συμφιλιωθούμε με αυτά. Αν δεν το κάνουμε, αν το αμελήσουμε, το αρνηθούμε ή το παρερμηνεύσουμε αυτά θα ξεπηδούν ασυνείδητα, θα παρεμβαίνουν στις σχέσεις μας, στον τρόπο που αγαπάμε, στον τρόπο που δινόμαστε ή είμαστε δίπλα στο παιδί ή σε κάποιον άλλον σημαντικό για μας.

Το παιδί δεν είναι κτήμα μας, προήλθε από μας, όμως δεν μας ανήκει. Ο γονεϊκός ρόλος, σημαίνει να στεκόμαστε δίπλα καθώς το παιδί μαθαίνει να ζει, να επιλέγει, να διαλέγει δρόμους, να αναπτύσσεται. Σημαίνει να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε το παιδί να εξελιχθεί όσο το δυνατόν καλύτερα.

Ανάπτυξη του παιδιού δεν σημαίνει ικανοποίηση των δικών μας αναγκών ή προσδοκιών, δεν σημαίνει εξάρτηση, δεν σημαίνει αναπλήρωση. Το να γίνουμε κατάλληλοι γονείς, προϋποθέτει να είμαστε ολοκληρωμένοι ενήλικες, και αυτό είναι μία δική μας προσωπική δουλειά η οποία δεν περνάει μέσα από το παιδί μας. Η ενηλικίωση βέβαια, σε καμία περίπτωση, δεν σημαίνει ότι δεν κάνουμε λάθη ή ότι είμαστε τέλειοι. Αντίθετα σημαίνει, ότι κάνουμε λάθη, τα οποία μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε, αναλαμβάνουμε την ευθύνη τους και την ευθύνη του εαυτού μας. Το να γίνουμε ενήλικες και αργότερα ή παράλληλα γονείς, δεν σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε λύσει όλα μας τα προβλήματα- αυτό είναι ανέφικτο έτσι κι αλλιώς. Αντίθετα σημαίνει ότι έχουμε το κουράγιο να τα κοιτάξουμε, να δούμε τον πόνο μας, τις αδύναμες πλευρές μας, τα τραύματα μας, να μάθουμε να στεκόμαστε δίπλα στον εαυτό μας που πονάει, να τον αγαπάμε. Κι αν δεν τα καταφέρνουμε πάντα, δεν πειράζει, είναι ανθρώπινο. Το πιο σημαντικό είναι να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια.

Η αγάπη προς το παιδί, ξεκινά από την αγάπη προς τον εαυτό μας. Όλοι μέσα μας έχουμε ένα πονεμένο παιδί, ένα χαρούμενο παιδί, ένα δημιουργικό παιδί, ένα μόνο παιδί, κ.ο.κ. Όσες περισσότερες πλευρές μας γνωρίσουμε, βγάλουμε στο φως, τόσο περισσότερο αναπτύσσουμε την ικανότητα μου να συναντιόμαστε, να αγαπάμε, να συμπαραστέκομαστε, να δινόμαστε με τον κατάλληλο τρόπο στους σημαντικούς για μας ανθρώπους!

Η οικογένεια είναι το πιο σημαντικό σύστημα στη ζωή του ατόμου, είναι η βάση, απ” όπου το παιδί θα ξεκινήσει το ταξίδι στη ζωή. Μπορεί να είναι μία βάση που παρέχει ασφάλεια και ελευθερία, μία βάση εγκλωβιστική και κλειστή, ή μία βάση ετοιμόρροπη και ασταθής…

Η αγάπη είναι η δύναμη που μας πάει μπροστά, σε κάθε περίπτωση. Μπορούμε όμως να μιλάμε για αγάπη πραγματική, μόνο όταν αυτή ξεκινά από μέσα μας προς τον εαυτό μας, προς το παιδί που κάποτε ήμασταν, όταν αυτή είναι ικανή να αγκαλιάσει τους δικούς μας πόνους, να φροντίσει τα δικά μας προσωπικά τραύματα.