Είναι η γονεϊκή αγάπη αρκετή για να μεγαλώσουμε ψυχικά υγιή παιδιά;

 e-psychology.gr

Χριστίνα Πάσχου
Ψυχολόγος - Εκπαιδευόμενη στη Συστημική Συμβουλευτική & Ψυχοθεραπεία.

Η αγάπη λένε κάνει θαύματα, αλλάζει τον άνθρωπο, τον μεταμορφώνει! Είναι όμως έτσι; Και αν ναι, ποια αγάπη έχει τη δύναμη αυτή; Μπορεί μια ανώριμη αγάπη, μια αγάπη ναρκισσιστική, εγωιστική να κάνει θαύματα; H μήπως, ακόμη και η γονεική αγάπη, όταν δεν είναι ώριμη δεν επιτελεί το ρόλο της;

Τιμωρία και εκλογίκευση εμπειριών

Συχνά βλέπουμε και ακούμε γονείς να τιμωρούν τα παιδιά τους (σωματικά ή λεκτικά), να τα επικρίνουν ή /και κατακρίνουν προκειμένου να διορθώσουν τα λάθη τους, να αγνοούν τις προσωπικές τους ανάγκες, να επιβάλλουν «πειθαρχία» με όρους που περισσότερο θυμίζουν στρατό στο όνομα της σωστής ανατροφής και του καλού των παιδιών τους.

Από την άλλη, πολλοί ενήλικες που υπήρξαν παιδιά και βίωσαν κάποιες από τις συμπεριφορές αυτές, ίσως εκλογικεύοντας πια αυτές τις εμπειρίες, δηλώνουν «ε δεν πάθαμε και τίποτα, που οι γονείς μας ήταν αυστηροί», «μια χαρά σωστός άνθρωπος έγινα και ας έφαγα και καμιά ξυλιά».

Είναι όμως έτσι;

Γονιός δε γεννιέσαι, γίνεσαι!

Εύκολη και μονοσήμαντη απάντηση δεν υπάρχει. Αυτό όμως που σίγουρα μπορεί να ειπωθεί είναι ότι γονιός δε γεννιέσαι, γίνεσαι. Υπό αυτήν την έννοια είναι ένας ρόλος που σίγουρα προϋποθέτει αγάπη για τα παιδιά, αλλά προϋποθέτει και ανάγκη για ωρίμανση, για εξέλιξη, για αλλαγή. Προϋποθέτει ότι θα προσπαθήσεις τουλάχιστον τα όποια δικά σου τραύματα ως παιδί να μην τα μεταφέρεις στα δικά σου παιδιά, προϋποθέτει έναν συνεχή αγώνα για αυτοκριτική, αυτογνωσία και πολλές φορές προϋποθέτει ένα πλησίασμα και ένα σκύψιμο πάνω στις ανάγκες των παιδιών, έστω και αν αυτά είναι μικρά και «οι μικρές τους ανάγκες δεν έχουν πολύ σημασία».

Ο «ώριμος» γονιός αφουγκράζεται ανά πάσα στιγμή όλα τα σημάδια, τα μηνύματα που μπορεί να εκπέμπουν τα παιδιά του και πολλές φορές δεν είναι άμεσα και ξεκάθαρα. Ο «ώριμος» γονιός είναι ο ευέλικτος γονιός, είναι αυτός που ανά πάσα στιγμή είναι έτοιμος να τροποποιήσει το σύστημα «πειθαρχίας», να αναθεωρήσει τις απόψεις του για το ποια είναι η σωστή διαπαιδαγώγηση όταν βλέπει ότι πέφτει πάνω σε τοίχους. Ο «ώριμος» γονιός προσπαθεί να συνδεθεί με τα θετικά κομμάτια των παιδιών του και όχι με τις ελλείψεις τους.

Προσπαθεί να αφήσει χώρο στις επιθυμίες των παιδιών γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν τα ίδια να συνδεθούν με τα ταλέντα τους, τις κλίσεις τους, τις ικανότητες και τις δυνάμεις τους και άρα θα χτίσουν την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμησή τους. Ο «ώριμος» γονιός ακόμη και όταν λείπει είναι «δίπλα» στα παιδιά του γιατί έχει καταφέρει με την αγάπη, την ενσυναίσθηση και την άνευ όρων αποδοχή του να τους καλλιεργήσει ένα αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης.

Ο «ώριμος» γονιός αποδέχεται το παιδί του, τα λάθη του, τις επιλογές του και είναι εκεί όχι για να κατακρίνει ή να απορρίψει όταν δεν συμφωνεί με κάτι, αλλά για να βοηθήσει το παιδί του να καταλάβει τι είναι ασφαλές και τι όχι για το ίδιο και τι εναλλακτικές έχει όταν κάτι πάει στραβά.

«Ώριμος» γονιός δεν είναι ο γονιός που δεν κάνει λάθη. Αυτό θα ήταν ουτοπικό, είναι όμως ο γονιός που αναγνωρίζει τα λάθη του, που τα παραδέχεται και που προσπαθεί να τα διορθώσει ή και γιατί όχι να τα επικοινωνήσει με το παιδί του.

Είναι αυτός που αναλαμβάνει την ευθύνη του ρόλου του ανά πάσα στιγμή με όποιο κόστος. 

Ακόμη, είναι αυτός που προσπαθεί πρώτα ο ίδιος να εξελιχθεί και μέσα από τη δική του εξέλιξη να καθοδηγήσει και να εμπνεύσει τα παιδιά του για κάτι ανάλογο. 

Είναι αυτός τελικά που γεννά εμπιστοσύνη, ασφάλεια, αγάπη χωρίς να επιβάλλει κάτι από όλα αυτά. 

Είναι αυτός που έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα ασφαλές ψυχικό, συναισθηματικό και φυσικό περιβάλλον με όρια, κανόνες που τίθενται και μπαίνουν με σεβασμό, με συζήτηση, με διαπραγματεύσεις και όχι με τιμωρίες και επιβολές.

Ένας τέτοιος γονιός είναι πολύ πιο κοντά στο να βιώσει ώριμη αγάπη πρώτα προς τον εαυτό του και ως συνέχεια προς τα παιδιά του και την οικογένειά του. Ένας τέτοιος γονιός είναι πιο κοντά στο να μεγαλώσει χαρούμενα παιδιά μα πάνω απ όλα παιδιά που πιστεύουν στον εαυτό τους και στις ανθρώπινες σχέσεις!