Ανακοίνωση της ΔΟΕ για την υλοποίηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Αρ. Πρωτ. 527            Αθήνα 22/3/2020

Προς

1.την Υπουργό Παιδείας

κ. Νίκη Κεραμέως

2.την Υφυπουργό Παιδείας

κ. Σοφία Ζαχαράκη

Κοιν.

Συλλόγους Εκπαιδευτικών Π.Ε.

Θέμα: Για την υλοποίηση της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης

Έχει γίνει πλέον συνείδηση όλων μας, ότι βρισκόμαστε σε όλον τον πλανήτη, και φυσικά και στη χώρα μας, αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα δίχως προηγούμενο. Μια πραγματικότητα οδυνηρή όπου, λόγω της πανδημίας του ιού COVID-19, όχι μόνο απειλούνται η ζωή και η υγεία όλων μας αλλά δοκιμάζεται και η αντοχή της κοινωνίας μας.

Ως Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. εκφράζοντας το σύνολο των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης απευθύνουμε αισθήματα ευγνωμοσύνης σε όλους αυτούς που με υψηλό το αίσθημα του καθήκοντος, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, εργάζονται άοκνα για το κοινωνικό σύνολο συμβάλλοντας στην εξασφάλιση πολύτιμων αγαθών όπως είναι η υγεία, η ασφάλεια και η επάρκεια σε βασικά προϊόντα.

Στην πρώτη γραμμή αυτής της μάχης, αγωνίζονται όλοι οι εργαζόμενοι στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και στο Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Φροντίδας, οι οποίοι με αυτοθυσία και αυταπάρνηση, ξεπερνώντας ακόμα και τις φυσικές τους δυνάμεις και με κίνδυνο της υγείας της δικής τους και των οικογενειών τους, προσφέρουν στον συνάνθρωπο μέσα σε ένα Δημόσιο Σύστημα Υγείας και Πρόνοιας που ήταν και είναι εγκαταλειμμένο, θύμα των πολιτικών αυτών που με πρόσχημα την κρίση υποστελέχωσαν και υποχρηματοδότησαν τις δημόσιες δομές προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο.

Οι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στις δύσκολες κι ιδιαίτερες αυτές συνθήκες, παλεύουμε από τη δική μας σκοπιά με όλες μας τις δυνάμεις, με αλληλεγγύη προς τους μαθητές μας και τους γονείς τους που βιώνουν, πάρα πολλοί από αυτούς, εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες διαβίωσης αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας. Δεν σταματάμε να στηρίζουμε όλα τα αιτήματα για άμεση λήψη μέτρων προστασίας της υγείας των μαθητών μας και των οικογενειών τους, για την στήριξη των εργαζομένων και των δικαιωμάτων τους και για ζητήματα που αφορούν στις καθημερινές ανάγκες τους, όπως η σίτιση των ευάλωτων μαθητών μας.

Για το ζήτημα της υλοποίησης της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, έχουμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω, σε μια προσπάθεια να είμαστε, πάνω απ’ όλα ουσιαστικοί προς όφελος των μαθητών μας:

• Είναι σαφές ότι η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, χρησιμοποιείται από το Υπουργείο Παιδείας στην προσπάθεια του να αντιμετωπιστεί το μακροχρόνιο κλείσιμο των σχολείων. Το πώς αυτή μπορεί να εφαρμοστεί ουσιαστικά και στην παιδαγωγική της διάσταση είναι ζητούμενο.
• Είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για μια επικουρική-υποστηρικτική εκπαιδευτική διαδικασία, ενταγμένη στις ανάγκες που θέτει το ιδιόμορφο έκτακτο πλαίσιο που ζούμε, διαδικασία η οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται, επιστημονικά, να υποκαταστήσει την ουσιαστική και καίρια εκπαιδευτική διαδικασία της σχολικής τάξης και ζωής. Πραγματοποιείται σε επίπεδο ανατροφοδότησης και όχι για την κάλυψη επιπλέον ύλης, ως συμπληρωματικό εκπαιδευτικό μέσο και μόνο.
• Ως Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε., τονίσαμε με ανακοίνωσή μας ότι υπάρχει μια σειρά προβλημάτων που σχετίζονται με τη δυνατότητα πρόσβασης των μαθητών σε ηλεκτρονικό υπολογιστή καθώς και σύνδεσης με το διαδίκτυο. Επειδή, όμως, το μέτρο είναι απαραίτητο να αγκαλιάζει το σύνολο των μαθητών και να μην δημιουργεί ρήγμα στην ενιαία μαθησιακή αντιμετώπισή τους, θα πρέπει άμεσα η κυβέρνηση να φροντίσει για τον εξοπλισμό με ηλεκτρονικούς υπολογιστές όλων των οικογενειών που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσουν. Είναι, επίσης, επιβεβλημένο να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι μαθητές θα έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή ασύγχρονων μορφών εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, ακόμα και αν οι οικογένειές τους βρίσκονται αντιμέτωπες με οξυμένα οικονομικά προβλήματα (που εντείνονται εξ αιτίας της κατάστασης στον ιδιωτικό τομέα αυτό το διάστημα) τα οποία δεν τους επιτρέπουν να ανταποκριθούν στην εξόφληση των σχετικών λογαριασμών. Είναι ευθύνη του υπουργείου παιδείας να βρει τρόπο να μη μείνει κανένα παιδί εκτός της διαδικασίας αυτής, γεγονός, που αν δε συμβεί, θα συμβάλει στην ακόμη μεγαλύτερη αναπαραγωγή της κοινωνικής ανισότητας.
• Επειδή είναι βέβαιο ότι, με βάση τις διαμορφωμένες συνθήκες, δεν πρόκειται να αρθούν όλες οι παραπάνω δυσκολίες για το σύνολο των μαθητών, θα πρέπει το Υπουργείο Παιδείας να υλοποιήσει μορφές μαζικής και απευθείας επικοινωνίας-ενημέρωσης μαθητών και γονιών, προσαρμόζοντας το πρόγραμμα της Δημόσιας Τηλεόρασης (λειτουργία εκπαιδευτικής τηλεόρασης, ειδικά προγράμματα Αγωγής Υγείας και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, εκπαιδευτικά ντοκιμαντέρ, αξιοποίηση παιδικών και εφηβικών κινηματογραφικών ταινιών και θεατρικών παραστάσεων κ.ά.) και Ραδιοφωνίας με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες ανά τάξη και ηλικιακή ομάδα.
• Η εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας με τις οδηγίες για την υλοποίηση της ασύγχρονης εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, που εκδόθηκε στις 20 Μαρτίου, αναφέρει ότι «προτείνεται να αξιοποιηθούν πληροφοριακά συστήματα, δίκτυα και εφαρμογές που έχει αναπτύξει το ΥΠΑΙΘ όπως για παράδειγμα το e-class και η Ψηφιακή Εκπαιδευτική Πλατφόρμα e-me.» καθώς και ότι «Μέθοδοι και εργαλεία που τυχόν έχουν ήδη αναπτυχθεί και χρησιμοποιούνται από τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς για την ανάγκη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, είναι δυνατόν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται παράλληλα με όσα προτείνονται με το παρόν έγγραφο οδηγιών. Η επιλογή της πλατφόρμας που θα αξιοποιηθεί έγκειται στη διακριτική ευχέρεια του/της κάθε εκπαιδευτικού».
• Είναι προφανές ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν και πρέπει να χρησιμοποιήσουν όποια μέθοδο θεωρούν πιο πρόσφορη με βάση την άποψη που έχουν διαμορφώσει για τη λειτουργία της τάξης τους από την καθημερινή επαφή τους με τους μαθητές, κάτι για το οποίο δεν υπάρχει άλλος πιο αρμόδιος να διαπιστώσει. Από τη στιγμή που οι οδηγίες καταλήγουν με τη διαπίστωση ότι «Η επιλογή της πλατφόρμας που θα αξιοποιηθεί έγκειται στη διακριτική ευχέρεια του/της κάθε εκπαιδευτικού», θεωρούμε ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέξουν μία ή/και περισσότερες μεθόδους όπως για παράδειγμα: 

1. επικοινωνία και συνεργασία με τους μαθητές τους μέσω e–mail, 

2. χρήση του ιστολογίου της σχολικής μονάδας όπου μπορούν να αναρτούν το εκπαιδευτικό υλικό, 

3. τις πλατφόρμες που προτείνει το Υπουργείο Παιδείας, 

4. σύγχρονη επικοινωνία με την τάξη μέσω skype, 

5. άλλους τρόπους που ενδέχεται να έχουν εφαρμόσει με βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες, τον τύπο σχολείο και τον τόπο λειτουργίας του.

• Τονίζουμε, τέλος, ότι η κατεύθυνση που δίνεται με τις οδηγίες ώστε «την Τρίτη 24/3/2020 να έχουν ολοκληρωθεί οι προπαρασκευαστικές διαδικασίες που απαιτούνται για την υλοποίηση της ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης» είναι πρακτικά ανεφάρμοστη. Κατανοούμε την ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών αλλά θα πρέπει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου να ξεφύγει από την επικοινωνιακή διαχείριση μιας τόσο σοβαρής προσπάθειας και να στραφεί στην ουσία και την εκπαιδευτική παιδαγωγική διάσταση. Το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. κάνει σαφές ότι οι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, για μια ακόμη φορά υπερασπιζόμενοι τον παιδαγωγικό μας ρόλο, θα πράξουμε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό με τα μέσα που διαθέτουμε εμείς και οι γονείς των μαθητών μας, ώστε να διασφαλιστεί η ισοτιμία και η συμμετοχή όλων στη διαδικασία. Το εκπαιδευτικό κίνημα εδώ και πολλά χρόνια αναδεικνύει και ζητά λύσεις για τα μεγάλα προβλήματα της δημόσιας εκπαίδευσης, όπως η χρόνια υποχρηματοδότηση, η απουσία διορισμών μόνιμων εκπαιδευτικών, η μη έγκαιρη στελέχωση των σχολείων, οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, η αποδυνάμωση των υποστηρικτικών δομών (και φυσικά των ΚΕΠΛΗΝΕΤ), η ελλιπής υλική και ψηφιακή υποστήριξη των σχολείων και των μαθητών με τα αντίστοιχα υλικά για τη δυνατότητα και τη χρήση ψηφιακών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

Στη σημερινή τραγική συγκυρία εκφράζουμε τη βούληση να συμπαρασταθούμε στους μαθητές και τις μαθήτριές μας, όπως πράττουμε σε όλη τη διάρκεια της οικονομικής και της προσφυγικής κρίσης, όπου σταθήκαμε όχι μόνο παιδαγωγοί αλλά και εμψυχωτές όλων των παιδιών, με συναίσθηση της κοινωνικής μας ευθύνης. Δείχνουμε αλληλεγγύη, αγωνιζόμαστε όλοι μαζί εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς, κοινωνία. Διεκδικούμε δημόσια εκπαίδευση ισχυρή, αντάξια των ονείρων και των αναγκών των μαθητών μας.