Ο Αραβας μονάρχης και τα Δυτικά Βαλκάνια

kathimerini.gr

ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ

«Πρέπει να προσπαθήσουμε να λύσουμε το πρόβλημα της αυξανόμενης επιρροής του ισλαμικού εξτρεμισμού προτού μετατραπεί σε στρατιωτικό ζήτημα. Κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο ώστε τα Δυτικά Βαλκάνια να γίνουν μέρος της ευρωπαϊκής και όχι της οθωμανικής οικογένειας». Πρόκειται για μια αποστροφή Αραβα μονάρχη ο οποίος πριν λίγο καιρό συνομίλησε με Ευρωπαίους αξιωματούχους που τον επισκέφθηκαν, προκειμένου να συζητήσουν για την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», η –ασυνήθιστη για επίσημη συνάντηση– αποστροφή του συγκεκριμένου ηγέτη επιβεβαιώνει και τις δυσάρεστες εκτιμήσεις στις οποίες προχωρούν και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι περί πιθανής παθητικής στάσης της Τουρκίας στο ενδεχόμενο διαρροής τζιχαντιστών από τη Συρία και το Ιράκ –ιδίως μετά την πτώση της Ράκα και της Μοσούλης– προς την Ευρώπη. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει την κομβική θέση της ως μοχλό πίεσης προκειμένου να πάρει ανταλλάγματα που θα αφορούν το PKK αλλά και την αυξανόμενη επιρροή των Κούρδων στη Συρία και το Ιράκ.

Στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), η οποία συγκεντρώνει τις σχετικές πληροφορίες, ήδη έχει ετοιμαστεί ένα προσχέδιο απόφασης που θα τεθεί προς έγκριση στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. αυτής της εβδομάδας. Σε αυτό θα ζητείται η άμεση ενίσχυση –σε τομείς ανταλλαγής πληροφοριών, καταπολέμησης της τρομοκρατίας και παράνομης διακίνησης όπλων– των δικτύων επαφής με τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, την Τουρκία, τα Δυτικά Βαλκάνια, το Σαχέλ και το Κέρας της Αφρικής. Επίσης, θα ζητηθεί η τροποποίηση της λειτουργίας Europol και Frontex, ώστε να διευκολυνθεί η συνολική δραστηριότητά τους και κυρίως η ανταλλαγή πληροφοριών με τρίτους, διεθνείς εταίρους. Στο ζήτημα δράσης των ξένων μαχητών («foreign fighters»), η ΕΥΕΔ περιγράφει ως βασικές χώρες στρατολόγησης αλλά και πιθανού προορισμού το Κόσοβο και την ΠΓΔΜ.

Οι εκτιμήσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων βρίσκονται σε απόλυτη ταύτιση με εκείνες των Αμερικανών, όπως φάνηκε από την πρόσφατη κατάθεση του αναπληρωτή βοηθού υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας Χόιτ Μπράιαν Γι, ενώπιον της αρμόδιας υποεπιτροπής για την Ευρώπη και τη συνεργασία για την περιφερειακή ασφάλεια της Γερουσίας των ΗΠΑ. Ο κ. Γι παρουσίασε, βεβαίως, και τη διάσταση της αυξανόμενης ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια, εστίασε, ωστόσο, στη σημαντικότερη έλλειψη των κρατών της περιοχής, την απουσία θεσμών. Εξαιρετικά σημαντική για την εξέλιξη της κατάστασης στα Δυτικά Βαλκάνια θεωρείται η συνοχή της Βοσνίας. Σε όλες τις επαφές που έχουν το τελευταίο χρονικό διάστημα Ελληνες διπλωμάτες με ομολόγους τους από κράτη όπως η ΠΓΔΜ, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Κροατία, η κατάσταση στη Βοσνία περιγράφεται ως εξαιρετικά επισφαλής.

Υπό αυτό το πρίσμα, το μοντέλο που αναμένεται να ενεργοποιήσουν οι Δυτικοί, προκειμένου να αποφευχθεί πιθανή αποσταθεροποίηση της περιοχής, θα θυμίζει εκείνο που λειτούργησε μετά το 1999. Η Ε.Ε. θα χρηματοδοτεί και θα βοηθάει στο κτίσιμο θεσμών και οι ΗΠΑ θα παρεμβαίνουν ως ο ισχυρός σταθεροποιητικός παράγοντας, όπως στην περίπτωση της ΠΓΔΜ. Η κατάσταση στα Σκόπια, ιδίως έπειτα από τις 27 Απριλίου και την εισβολή οπαδών του Γκρούεφσκι στο Κοινοβούλιο, θορύβησε όχι μόνο την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, αλλά και την Αθήνα, η οποία άρχισε να προετοιμάζεται ακόμη και για πιθανό κύμα προσφύγων από τη γειτονική χώρα...