Συνεχείς αστοχίες στην Παιδεία

kathimerini.gr

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΑΚΑΣΑΣ

Η Παιδεία συνθλίβεται από τις αποφάσεις της κυβέρνησης που λαμβάνονται χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό αλλά με μόνο κριτήριο τη μικροπολιτική στόχευση. ΤΕΙ μετατρέπονται σε πανεπιστήμια χωρίς αξιολόγηση και σχεδιασμό όλων των παραμέτρων του εγχειρήματος, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αντιδράσεις από τους πολυπληθείς αποφοίτους τους που θεωρούν ότι το πτυχίο τους υποβαθμίζεται. Το ίδιο συμβαίνει και με αποφοίτους πανεπιστημιακών τμημάτων που μετεξελίσσονται.

Την ίδια στιγμή, προεκλογικό αλισβερίσι αναπτύσσεται γύρω από τα «νέα» ΑΕΙ που θα δημιουργηθούν. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός επισκέφθηκε προ ημερών το υπουργείο Παιδείας για το ΤΕΙ της εκλογικής του περιφέρειας, τον νομό Ρεθύμνου.

Ειδικότερα, το σχέδιο του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου για δημιουργία μεγάλων πανεπιστημιακών πόλων ανά περιφέρεια με τη συνένωση του ΤΕΙ κάθε περιφέρειας με το «γειτονικό» πανεπιστήμιο, φέρεται να υπαγορεύεται και από τις επιταγές του ΟΟΣΑ. Ωστόσο, ο υπουργός υλοποιεί τον σχεδιασμό κυρίως με όρους κομματικής και όχι ακαδημαϊκής στόχευσης.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στα ΤΕΙ που απορροφούνται από ένα πανεπιστήμιο, οι διδάσκοντες των ΤΕΙ εισάγονται στις πανεπιστημιακές βαθμίδες χωρίς αξιολόγηση, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αντιδράσεις των πανεπιστημιακών του ιδρύματος. Ηδη δυσφορία υπάρχει και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για την επιλογή του να απορροφήσει το ΤΕΙ Χαλκίδας. Στο ίδιο πλαίσιο, υπάρχουν κόντρες ανάμεσα στο διοικητικό προσωπικό του ΤΕΙ, που βρίσκεται πλέον σε δυσμενέστερη θέση έναντι των πολυπληθέστερων διοικητικών υπαλλήλων του πανεπιστημίου.

Από την άλλη, οι απόφοιτοι των ΤΕΙ μιλούν για σαφή υποβάθμιση των πτυχίων τους, αφού το ΤΕΙ από το οποίο αποφοίτησαν έχει πλέον αναβαθμιστεί σε πανεπιστήμιο. «Σε οποιαδήποτε μετατροπή και αλλαγή του status ενός ιδρύματος στο παρελθόν, ακόμα και από ανώτερη σχολή σε ΑΕΙ, ακολούθησε και αλλαγή του status των αποφοίτων», τονίζουν χαρακτηριστικά οι απόφοιτοι των ΤΕΙ Αθηνών και Πειραιώς, τα οποία συγχωνεύθηκαν για να γίνει το Παν. Δυτικής Αττικής.

Οι μικροπολιτικής στόχευσης επιλογές του υπουργείου Παιδείας, και ευρύτερα της κυβέρνησης, καταδεικνύονται και από την «αναγκαστική» πανεπιστημιοποίηση του ΤΕΙ Κρήτης, αφού τα δύο υπάρχοντα ιδρύματα του νησιού –πανεπιστήμιο και πολυτεχνείο– αρνήθηκαν να συνεργαστούν μαζί του, προτάσσοντας ακαδημαϊκούς λόγους.

Το νέο πανεπιστήμιο θα έχει έδρα το Ηράκλειο, ενώ το Ρέθυμνο εμφανίζεται «αδικημένο». Ετσι, οι τοπικοί παράγοντες του Ρεθύμνου –μεταξύ αυτών και ο βουλευτής και υπουργός Ανδρέας Ξανθός– θα εμφανιστούν με άδεια χέρια μπροστά στους τοπικούς ψηφοφόρους τους ενόψει εκλογών.

Με τις χιλιάδες οικογένειες των μαθητών λυκείου παίζει το υπουργείο Παιδείας και με το νέο σύστημα των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Το υπουργείο αναζητεί τον κατάλληλο πολιτικό χρόνο για να το παρουσιάσει, εμφανιζόμενο ότι τήρησε τη δέσμευσή του περί κατάργησης των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Ωστόσο και στη νέα πρόταση οι εξετάσεις παραμένουν με άλλη μορφή, ενώ μεγάλα είναι τα «αγκάθια» της. Ενδεικτικά –εκτός από τα πάντα αναγκαία, δυστυχώς, φροντιστήρια– θα αυξηθεί η πίεση των γονέων προς τους καθηγητές για υψηλότερους βαθμούς.

Αντιδράσεις προκαλεί και ότι ο κ. Γαβρόγλου δεν θα τηρήσει τη βασική αρχή, πως όταν ανακοινώνονται αλλαγές στο σύστημα εισαγωγής, αυτές εφαρμόζονται για πρώτη φορά από τους μαθητές της Α΄ Λυκείου του επόμενου σχολικού έτος. Αντίθετα το νέο σύστημα, που θα ανακοινωθεί λίγο πριν από τη λήξη της σχολικής χρονιάς, θα αφορά τους μαθητές της τρέχουσας Β΄ Λυκείου.

Διαμαντοπούλου κατά Γαβρόγλου

Οξεία απάντηση έδωσε η πρώην υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου σε όσα είπε ο νυν υπουργός Κώστας Γαβρόγλου προχθές, κατά τη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για την επιλογή του νέου προέδρου της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) (τελικά επελέγη ο Παντελής Κυπριανός).

«Ιδιαίτερα στη διάρκεια της υπουργίας της κ. Διαμαντοπούλου, η ΑΔΙΠ χρησιμοποιήθηκε ως ένα όργανο, ως ένα εργαλείο για να αναδείξει τις αδυναμίες των ελληνικών πανεπιστημίων και των ελληνικών ΤΕΙ» είπε, μεταξύ άλλων, στη Βουλή ο Κώστας Γαβρόγλου. «Οσο κι αν προσπαθήσει να βγάλει κάποιος συμπέρασμα από τις ασυναρτησίες του κ. Γαβρόγλου, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο, δεν μπορεί παρά να σημειώσει την παραδοχή του ότι η ΑΔΙΠ έκανε σημαντική δουλειά» απάντησε η κ. Διαμαντοπούλου. Και συνέχισε: «Ξεκινώντας από την ανάδειξη, πράγματι, των αδυναμιών των πανεπιστημίων και υποβάλλοντας προτάσεις πώς θα μπορούσαν να διορθωθούν. Η ισοπεδωτική αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Γαβρόγλου για την ανώτατη Παιδεία, οδήγησε τη μετατροπή των ΤΕΙ σε ΑΕΙ, χωρίς καμία αξιολόγηση ιδρυμάτων, προγραμμάτων και διδασκόντων, εξαφανίζοντας εξ ολοκλήρου την ανώτατη τεχνολογική εκπαίδευση από τη χώρα στον βωμό της εξεύρεσης κάποιων ψήφων για τις εκλογές. Και η αναχρονιστική τους αντίληψη για τη δημόσια Παιδεία είναι αυτή που στρέφεται κατά των μεσαίων και χαμηλών οικονομικών στρωμάτων, αφού οι “έχοντες” μπορούν να στείλουν τα παιδιά τους σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Η ζημιά που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν εις βάρος της χώρας και της νέας γενιάς είναι ανυπολόγιστη».

Απάντηση ηγεσίας ΑΔΙΠ

Από την πλευρά της, η απερχόμενη ηγεσία της ΑΔΙΠ απάντησε στον κ. Κυπριανό, ο οποίος ανέφερε ότι στην τελευταία έκθεση της Ε.Ε. «η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει τα στοιχεία για την αξιολόγηση». «Θα θέλαμε να καταστήσουμε σαφές ότι η ΑΔΙΠ δεν είναι αρμόδια για την αποστολή στην Ε.Ε. στοιχείων της χώρας μας, αλλά το υπουργείο Παιδείας», του απάντησε.

«Ακόμα ετοιμάζεται» το νέο εξεταστικό

Στις 9 Μαΐου 2017, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, επισκεπτόμενος το υπουργείο Παιδείας, ανέφερε ότι «σχεδιάζουμε τη ριζική αναβάθμιση των δύο τελευταίων τάξεων του λυκείου, που θα οδηγήσει στην κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων». Είκοσι μήνες αργότερα, το νέο εξεταστικό σύστημα δεν έχει ανακοινωθεί και «ακόμη ετοιμάζεται», όπως δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου. Οπως όλα δείχνουν, οι ανακοινώσεις θα γίνουν στον ορθό πολιτικό χρόνο, καθώς το εξεταστικό σύστημα είναι μείζον θέμα που απασχολεί χιλιάδες οικογένειες.

Από τις 9/5/2017 και έως σήμερα έχει παρουσιαστεί δύο φορές η πρόταση του ΙΕΠ για το νέο εξεταστικό σύστημα ύστερα από αλλαγές που έκανε ομάδα συνεργατών του κ. Γαβρόγλου. Βασικό στοιχείο της πρότασης, το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιήσει προεκλογικά η κυβέρνηση για να κάνει λόγο για «εισαγωγή στα ΑΕΙ χωρίς εξετάσεις», είναι ότι σε αριθμό σχολών χαμηλής ζήτησης οι απόφοιτοι λυκείου θα μπορούν να εισάγονται χωρίς Πανελλαδικές Εξετάσεις, μόνο με τον βαθμό του απολυτηρίου τους. Ωστόσο, εξετάσεις θα υπάρχουν, αφού για τη λήψη του απολυτηρίου οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου θα μετέχουν σε εξετάσεις ανά περιφέρεια σε τέσσερα κρίσιμα μαθήματα για τον επιστημονικό κλάδο που στοχεύουν (π.χ. Νομικές, Ιατρικές κ.λπ.). Μάλιστα, για τον βαθμό του απολυτηρίου θα μετράει και ο βαθμός των καθηγητών της τάξης, κάτι που αναμένεται να αυξήσει την πίεση των γονιών προς τους καθηγητές για άριστους βαθμούς.

Αυτά αποτελούν τα «αγκάθια» του συστήματος. Αλλωστε, ο πρόεδρος του ΙΕΠ Γεράσιμος Κουζέλης τον Δεκέμβριο του 2017 είχε παραδεχθεί (στην εφημερίδα «Εποχή») ότι «μέχρι να πετύχουμε την κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων –που εκτιμώ ότι χρειάζεται περίπου μία δεκαετία– θα συνεχίσουμε με τις εξετάσεις που θα συμπεριλαμβάνουν και εκείνες τύπου Πανελλαδικών».

Από την άλλη, σήμερα ο κ. Γαβρόγλου παρουσιάζεται να μην τηρεί τη βασική αρχή, πως, όταν ανακοινώνονται αλλαγές στο σύστημα εισαγωγής, αυτές εφαρμόζονται για πρώτη φορά από τους μαθητές της Α΄ Λυκείου του επόμενου σχολικού έτους (στην περίπτωσή μας 2019-2020). Ο κ. Γαβρόγλου, ερωτηθείς σχετικά, επιμένει ότι το νέο σύστημα θα αφορά τους μαθητές της τρέχουσας Β΄ Λυκείου.

Νέα Πολυτεχνική Σχολή στην Κρήτη;

Η Κρήτη διαθέτει ήδη ένα Πολυτεχνείο με έδρα στα Χανιά. Ωστόσο, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου δεν απέκλεισε να ιδρυθεί και νέα πολυτεχνική σχολή στο Ηράκλειο, στο πλαίσιο του νέου –τρίτου στο νησί– Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ειδικότερα, μετά την άρνηση του Πολυτεχνείου Κρήτης και του Πανεπιστημίου Κρήτης να απορροφήσουν το ΤΕΙ του νησιού, ο κ. Γαβρόγλου αποφάσισε να «πανεπιστημιοποιήσει» το ΤΕΙ. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο τοπικός Τύπος («Ρεθυμνιώτικα Νέα») σε συνάντηση που έγινε την Τρίτη στο υπουργείο, δηλώθηκε ότι το τμήμα Μηχανικών Μουσικής Ακουστικής και Τεχνολογίας του ΤΕΙ θα παραμείνει στο Ρέθυμνο και θα αναβαθμιστεί σε πενταετούς φοίτησης. Κάτι που αφήνει ανοιχτή την προοπτική ίδρυσης πολυτεχνικής σχολής πενταετούς φοίτησης στο νέο πανεπιστήμιο.

Ωστόσο, οι εκ Ρεθύμνου τοπικοί παράγοντες που μετείχαν στην σύσκεψη έφυγαν ουσιαστικά με... άδεια χέρια προς την εκλογική τους περιφέρεια. Χαρακτηριστικά, το πανεπιστήμιο που θα προκύψει από το ΤΕΙ θα έχει έδρα το Ηράκλειο, αφού το νυν Πανεπιστήμιο Κρήτης έχει έδρα το Ρέθυμνο. Επίσης, παρότι υπάρχει αίτημα για ίδρυση δεύτερου τμήματος τεχνολογικής κατεύθυνσης στο Ρέθυμνο, αυτό (προς το παρόν τουλάχιστον) δεν προκρίνεται.

Από την άλλη, χθες πραγματοποιήθηκε νέα σύσκεψη στο υπουργείο Παιδείας για το θέμα της συγχώνευσης του Πανεπιστημίου με το ΤΕΙ τα οποία λειτουργούν στη Δυτική Μακεδονία. Στη σύσκεψη μετείχαν ο κ. Γαβρόγλου και οι ηγεσίες των δύο ιδρυμάτων. Τα ακαδημαϊκά όργανα των δύο ΑΕΙ έχουν καταθέσει έως τώρα διαφορετικές προτάσεις, γεγονός που υποδηλώνει τις υπάρχουσες διαφορές τους. Διαφορές κατεγράφησαν και ανάμεσα στις προτάσεις των δύο ιδρυμάτων με αυτό που είχε αρχικά σχεδιάσει το υπουργείο.

Ωστόσο, πηγές του υπουργείου Παιδείας ανέφεραν στην «Κ» ότι κατά τη χθεσινή συνάντηση υπήρξε σύγκλιση θέσεων και ότι το τελικό σχέδιο θα είναι έτοιμο περί το τέλος της προσεχούς εβδομάδας. Αυτό έγινε δυνατό, καθώς ο αριθμός των τμημάτων του «νέου» ΑΕΙ, για τον οποίο υπήρξε βασική διαφωνία και με το υπουργείο, «έκλεισε» στα περίπου είκοσι. Τα δύο ιδρύματα είχαν αρχικά προτείνει περισσότερα από 25.

Αναβάθμιση ζητούν οι απόφοιτοι ΤΕΙ

Βολές κατά του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου εξαπολύουν απόφοιτοι ΤΕΙ και πανεπιστημιακών τμημάτων που αλλάζουν θέση στον πανεπιστημιακό χάρτη. Οι απόφοιτοι διαμαρτύρονται διότι δηλώνουν ότι αδικούνται επειδή εξαιρούνται από την αναβάθμιση των πτυχίων σε πανεπιστημιακά.

Ειδικότερα, οι απόφοιτοι των ΤΕΙ Αθηνών και Πειραιώς, τα οποία συνενώθηκαν για να δημιουργηθεί το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑΝΔΑ), ζητούν αντιστοίχιση του πτυχίου τους (από ΤΕΙ) με πανεπιστημιακό. «Σε οποιαδήποτε μετατροπή και αλλαγή του status ενός ιδρύματος στο παρελθόν, ακόμα και από ανώτερη σχολή σε ΑΕΙ, ακολούθησε και αλλαγή του status των αποφοίτων. Για ποιο λόγο τώρα γίνεται αυτή η άδικη διάκριση εις βάρος των αποφοίτων των ΤΕΙ, κυρίως με την παράληψη αυτόματης αντιστοίχισης των πτυχίων, και δη όταν πρόκειται για ισότιμα των πανεπιστημίων ιδρύματα; Το γεγονός προκαλεί επιπλέον προβλήματα στο κύρος των πτυχίων μας, διότι μας καθιστά αποφοίτους ιδρυμάτων που δεν υπάρχουν πλέον». Η πρόβλεψη του υπουργείου είναι οι απόφοιτοι των δύο ΤΕΙ να μπορούν με κατατακτήριες εξετάσεις στο ΠΑΝΔΑ να αναβαθμίσουν το πτυχίο τους.

Από την άλλη, απόφοιτοι του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (ΦΠΨ) με κατεύθυνση την Ψυχολογία διαμαρτύρονται διότι, ενώ εκείνοι ολοκλήρωσαν στα τέσσερα χρόνια τις σπουδές τους (όσο και η ελάχιστη διάρκεια σπουδών), όσοι συμφοιτητές τους καθυστέρησαν βγαίνουν κερδισμένοι. Απευθυνόμενοι στον κ. Γαβρόγλου, αναφέρουν ότι «το ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 ξεκινήσαμε τις σπουδές στο Τμήμα ΦΠΨ Ιωαννίνων, διαλέξαμε την κατεύθυνση της Ψυχολογίας από ενδιαφέρον για την επιστήμη και αποφοιτήσαμε χωρίς καμία καθυστέρηση, τον Ιούλιο και τον Νοέμβριο 2018. Τροπολογία που ψηφίστηκε στη Βουλή επιτρέπει στους ενεργούς ακόμα φοιτητές του ΦΠΨ Ιωαννίνων της κατεύθυνσης Ψυχολογίας του έτους μας να ενταχθούν στο νεοσύστατο Τμήμα Ψυχολογίας του πανεπιστημίου μας. Με άλλα λόγια, όσοι συμφοιτητές μας καθυστέρησαν να πάρουν πτυχίο μπορούν απρόσκοπτα να εγγραφούν στο Ψυχολογίας και να συνεχίσουν τις πολυπόθητες σπουδές, ενώ για εμάς τους αποφοίτους που υπήρξαμε τακτικοί και συνεπείς δεν έγινε καμία πρόβλεψη. Αυτό είναι εξαιρετικά άδικο»...