Κατάθεση νομοσχεδίου εν μέσω ιού και εγκλεισμού!

Αφήσαμε οκτώ μήνες ανεξήγητης σιωπής και μας έπιασε η βιασύνη την περίοδο της εξάπλωσης του ιού, να υλοποιήσουμε το πρόγραμμά μας για την παιδεία...

Πόθεν ορμώμενοι οι τοιούτοι συνειρμοί;

2019: Από την παρουσίαση του προγράμματος παιδείας της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 

Με καθυστέρηση 285 ημερών, η υπουργός παιδείας Νίκη Κεραμέως, παρουσίασε το "ολιγονομοσχέδιο" για τις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. "Κουρεμένο" από το αρχικό, αφού δεν περιέλαβε όλες τις διατάξεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την επαγγελματική εκπαίδευση και τις διατάξεις για τον τρόπο επιλογής στελεχών (ανετοιμότητα δήλωσε η υπουργός), που αυτόματα σημαίνει μία ακόμη ενδεχόμενη παράταση θητείας των νυν Διευθυντών/Διευθυντριών Εκπαίδευσης, η θητεία των οποίων έληξε την 31η Ιουλίου του 2018! Το 2021 θα συμπληρώσουν τρία χρόνια παράτασης θητείας, κάτι μοναδικό και απίστευτο, να διπλασιάζεται ο χρόνος θητείας τους με συνεχείς παρατάσεις!! Δεν νομίζω να υπάρχει προηγούμενο στην ιστορία της εκπαίδευσης!!!

Πάντως, η υπουργός δέχεται πιέσεις για την αντικατάστασή τους εντός του καλοκαιριού, ακόμη και με υπηρεσιακούς και πολύ ορθά θα πράξει...

Αναμόρφωση προγραμμάτων σπουδών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, εισαγωγή νέων θεματικών στο ωρολόγιο πρόγραμμα, επαναφορά της Τράπεζας Θεμάτων, επιμόρφωση εκπαιδευτικών και αξιολόγηση των σχολικών μονάδων, θεσμοθετούνται 24 Πρότυπα και 38 πειραματικά σχολεία, ενίσχυση ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης είναι μερικές από τις ρυθμίσεις που περιλαμβάνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας το οποίο αναμένεται να μπει σήμερα σε δημόσια διαβούλευση.

Α. ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ-ΔΗΜΟΤΙΚΟ-ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΛΥΚΕΙΟ

Εργαστήρια Δεξιοτήτων: Εισάγονται πιλοτικά νέες θεματικές στο υποχρεωτικό πρόγραμμα νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων από το επόμενο σχολικό έτος (2020-2021). Στόχος των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων είναι να ενισχυθεί η καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης (από κοινού «δεξιότητες του 21ου αιώνα») στους μαθητές, όπως και η βιωματική και ανακαλυπτική μάθηση. Τα εργαστήρια οργανώνονται σε 4 θεματικούς κύκλους (Ευ ζην, Περιβάλλον, Κοινωνική Ενσυναίσθηση και Ευθύνη, Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία) και περιλαμβάνουν διάφορες επιμέρους θεματικές (ανά ηλικία), όπως π.χ. εθελοντισμός, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, οικολογική συνείδηση, πρόληψη από εξαρτήσεις, επιχειρηματικότητα, πρόληψη και προστασία από φυσικές καταστροφές, αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα, ρομποτική, νέες τεχνολογίες κ.α. 

Αγγλικά στο νηπιαγωγείο: Εισάγεται πιλοτικά στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου η ενασχόληση των μαθητών με την αγγλική γλώσσα μέσω δημιουργικών δραστηριοτήτων.

Κατανομή ωρών διδασκαλίας: Ενισχύεται η διδασκαλία της Πληροφορικής, των Ξένων Γλωσσών, των Κλασικών Γραμμάτων και της Φυσικής Αγωγής, όπως και η εκπόνηση ερευνητικών/συνθετικών εργασιών ως συμπληρωματικός ή εναλλακτικός τρόπος αξιολόγησης.

Στο Γυμνάσιο αυξάνονται από 4 σε 7 τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα και προβλέπεται ερευνητική εργασία για την Πληροφορική, εξορθολογίζονται οι προϋποθέσεις προαγωγής και απόλυσης των μαθητών (βαθμολογική βάση 10 σε κάθε μάθημα ή 13 κατά μέσο όρο, και προσθήκη ορίου μαθημάτων (4) για δυνατότητα επανεξέτασης τον Σεπτέμβριο).

Στόχος των ρυθμίσεων αυτών είναι η ενίσχυση της σφαιρικότερης καλλιέργειας των μαθητών, η διαμόρφωση ενός συνεκτικότερου πλαισίου αξιολόγησης της επίδοσής τους και, συνακόλουθα, η προώθηση της συστηματικότερης παρακολούθησης και μελέτης των μαθημάτων.

Στο Λύκειο αυξάνονται κατά ένα τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα στη Β’ και Γ’ Λυκείου, οι μαθητές προάγονται/απολύονται εφόσον έχουν γενικό μέσο όρο τουλάχιστον 10 αντί για 9,5 που ισχύει μέχρι σήμερα, οι μαθητές θεωρητικής κατεύθυνσης στη Γ’ Λυκείου θα παρακολουθήσουν υποχρεωτικά και μαθηματικά, και οι θετικής κατεύθυνσης θα παρακολουθήσουν ιστορία (λογική «κόντρα» μαθήματος), ενώ θα αναγράφεται η διαγωγή στους τίτλους σπουδών.
Τράπεζα Θεμάτων: Συστήνεται εκ νέου ο θεσμός της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας στο Λύκειο, με στόχο να συμβάλλει στον καλύτερο εκπαιδευτικό σχεδιασμό και στην ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Η εισαγωγή της προβλέπεται να είναι σταδιακή (αφορά τους μαθητές που εισέρχονται από το επόμενο σχολικό έτος στην Α’ Λυκείου).

Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Μεταξύ άλλων, μειώνονται οι Ομάδες Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου από 4 σε 3 και επαναφέρονται οι συντελεστές βαρύτητας σε δύο μαθήματα ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση από την επόμενη σχολική χρονιά. Οι ρυθμίσεις αυτές αποσκοπούν στην ορθολογικότερη και αποτελεσματικότερη οργάνωση του προγράμματος της Γ’ Λυκείου αναφορικά με την πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση. Επίσης, από το μεθεπόμενο σχολικό έτος (2021-2022) οι υποψήφιοι της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών θα εξετάζονται στο μάθημα των Λατινικών αντί της Κοινωνιολογίας.

Συμπληρωματικά προς τις ανωτέρω νομοθετικές ρυθμίσεις, έχει δρομολογηθεί από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής η διαμόρφωση νέων προγραμμάτων σπουδών και η σύνταξη νέων βιβλίων για όλες τις βαθμίδες του σχολείου. Έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, στις πολλαπλές πηγές και στη συγκριτική ανάλυση, καθώς και σε καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας. 

Παράλληλα αυξάνονται τα εξεταζόμενα μαθήματα στη Β’ και τη Γ΄ Λυκείου: τα παιδιά θα εξετάζονται σε 8 μαθήματα στην Α’ Λυκείου (8 είναι σήμερα), σε 7 μαθήματα στη Β’ Λυκείου από 6 που είναι σήμερα και σε 5 μαθήματα από τα 4 που είναι σήμερα στη Γ’ Λυκείου.

Οι ομάδες προσανατολισμού από τέσσερις γίνονται ξανά τρεις: α) Ανθρωπιστικές Επιστήμες, β) Θετικές Σπουδές και Σπουδές Υγείας και γ) Σπουδές Οικονομίας και Πληροφορικής.

Στη θεωρητική κατεύθυνση η Κοινωνιολογία αντικαθίσταται από το μάθημα των Λατινικών, αλλά από την επόμενη χρονιά 2021-2022 θα εξετάζονται στη θέση της, δηλαδή η αλλαγή αφορά όσους θα πάνε του χρόνου στη Β Λυκείου. Στις εφετινές εξετάσεις δηλαδή, και πάλι η Κοινωνιολογία θα εξεταστεί πανελλαδικά.

Β. Στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση του εκπαιδευτικού έργου

Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία: Ενισχύεται και διευρύνεται ο θεσμός των Πρότυπων Σχολείων (ενίσχυση του προτύπου της αριστείας με την έννοια της διαρκούς αυτό-βελτίωσης των μαθητών) και Πειραματικών Σχολείων (έμφαση σε υλοποίηση πειραματικών μεθόδων, πρακτικών και εργαλείων σε τυχαίο δείγμα του μαθητικού πληθυσμού). Τα σχολεία αυτά αποτελούν από κοινού ένα εκπαιδευτικό εργαστήριο εθνικών διαστάσεων για το σχεδιασμό και την εφαρμογή διαφοροποιημένων και καινοτόμων εκπαιδευτικών πολιτικών. Από το Σεπτέμβριο 2020, προβλέπεται η λειτουργία 24 Πρότυπων και 38 Πειραματικών Σχολείων. Από το Σεπτέμβριο του 2021, προβλέπεται η επέκταση του θεσμού, με το χαρακτηρισμό και άλλων δημόσιων σχολείων ως Προτύπων ή Πειραματικών.

Αξιολόγηση: Θεσμοθετείται από το ερχόμενο σχολικό έτος (2020-21) ένα νέο συνεκτικό πλαίσιο για την καλύτερη οργάνωση του ετήσιου προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου, που συνδυάζεται με το σχεδιασμό συλλογικών και επιμορφωτικών δράσεων για την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, καθώς και για τη διττή αξιολόγηση σε επίπεδο σχολικής μονάδας: αφενός, εσωτερική αυτό-αξιολόγηση, και αφετέρου εξωτερική αξιολόγηση από το οικείο ΠΕ.Κ.Ε.Σ.. Η εξωτερική αξιολόγηση προβλέπει ενεργό ρόλο του ΙΕΠ καθώς και της ΑΔΙΠΠΔΕ, αρχής που σχετίζεται άμεσα με τη διασφάλιση της ποιότητας στην παρεχόμενη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δρομολογείται, επίσης, εντός του 2020 η σύνταξη του ΠΔ για την αξιολόγηση εκπαιδευτικών.

Εκπαιδευτικοί στην τάξη: Εισάγονται κίνητρα και ρυθμίσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση της πλήρωσης κενών, ιδίως μέσω της διπλής μοριοδότησης της εκπαιδευτικής υπηρεσίας που παρέχεται σε δυσπρόσιτες περιοχές και της προτεραιότητας στην κάλυψη λειτουργικών κενών στη διδασκαλία πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων. Προβλέπεται επίσης 2ετής διάρκεια ισχύος πινάκων των εκπαιδευτικών.

Ασφάλεια στο σχολείο / Ρυθμίσεις κατά του σχολικού εκφοβισμού: Θεσμοθετείται ο «Εκπαιδευτικός Εμπιστοσύνης», που λειτουργεί συμπληρωματικά και ενισχυτικά προς τις υφιστάμενες υποστηρικτικές δομές, και ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας των σχολικών μονάδων. Δρομολογούνται, επίσης, αλλαγές στη διαβάθμιση των προβλεπόμενων παιδαγωγικών μέτρων.

Ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό: Μεταξύ άλλων, εισάγονται οργανωτικές ρυθμίσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος πλήρωσης κενών, την απλοποίηση διαδικασιών, την παροχή κινήτρων και μεγαλύτερης ελευθερίας των εκπαιδευτικών και άλλες ρυθμίσεις που διέπουν το καθεστώς τους.

Συμπληρωματικά προς τις ανωτέρω νομοθετικές ρυθμίσεις, προβλέπεται διευρυμένο πρόγραμμα για τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (βασικοί εγγραμματισμοί, νέες θεματικές και προγράμματα σπουδών, εισαγωγική επιμόρφωση, διαφοροποιημένη διδασκαλία κ.α.), με έμφαση σε καινοτόμους μεθόδους επιμόρφωσης (επιμορφωτές-πολλαπλασιαστές, συνδυασμός δια ζώσης και εξ αποστάσεως επιμόρφωσης, συνεργασία με ΑΕΙ κ.α.).

Γ. Οργανωτικές και βελτιωτικές ρυθμίσεις για την Ανώτατη Εκπαίδευση

Ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών πανεπιστημίων: Προβλέπεται η δυνατότητα ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων από κάθε ΑΕΙ (χωρίς υποχρεωτική συνεργασία με το ΔΙΠΑΕ και χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση Υπουργού), θεσμοθετούνται τα κοινά (joint) και διπλά (dual) προγράμματα σπουδών μεταξύ ελληνικών και ξένων ΑΕΙ, θερινά προγράμματα στα ΑΕΙ, ενώ παράλληλα παρέχονται διευκολύνσεις για την προσέλκυση και τη διαμονή αλλοδαπών φοιτητών.

Διαδικασία ανάδειξης Πρυτανικών Αρχών: Θεσμοθετείται το ενιαίο ψηφοδέλτιο Πρυτάνεων και Αντιπρυτάνεων, προβλέπεται ηλεκτρονική ψηφοφορία για τη διασφάλιση του αδιάβλητου και τη διευκόλυνση συμμετοχής στη διαδικασία, αλλάζει το εκλεκτορικό σώμα και καθιερώνεται η 4ετής θητεία.

Νέο πλαίσιο για τις μετεγγραφές φοιτητών: Καθιερώνεται για πρώτη φορά πρόσθετο ακαδημαϊκό κριτήριο (βάση εισαγωγής μείον 2.750 μόρια), εξορθολογίζονται τα υφιστάμενα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια για την αποφυγή καταστρατήγησης των κανόνων (π.χ. εξέταση μέσου όρου εισοδημάτων 3 τελευταίων ετών και όχι μόνο ενός), και εισάγεται η καινοτομία του β’ κύκλου μετεγγραφών (περιορισμένη δυνατότητα μετακίνησης σε άλλο τμήμα του ίδιου επιστημονικού πεδίου).

Επιπλέον της δημόσιας διαβούλευσης, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ παραμένει στη διάθεση των οικείων θεσμικών φορέων, προκειμένου να συζητηθεί διεξοδικότερα το περιεχόμενο των διατάξεων του νομοσχεδίου (ήδη μέσω τηλεδιάσκεψης, πριν την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή).

Η παρουσίαση της Συνέντευξης Τύπου της Υπουργού για την Αναβάθμιση του σχολείου σε μορφή pdf