Έτσι θα γίνονται οι διαδηλώσεις -Οι πέντε κατευθύνσεις του νομοσχεδίου που παρουσίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Παρουσιάζοντας τις βασικές αρχές του νέου νόμου σχετικά με τις διαδηλώσεις, ο οποίος ψηφίσθηκε στη Βουλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την τοποθέτησή του για το θέμα, σημείωσε τις πέντε κατευθύνσεις στις οποίες θα κινηθεί ο νέος νόμος.

Παράλληλα ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε πως «ο νέος νόμος ασφαλώς και δεν αφορά τις καθιερωμένες μεγάλες συγκεντρώσεις ή πορείες, όπως αυτή της Πρωτομαγιάς, αυτή του Πολυτεχνείου. Θέτει, ωστόσο, ένα πλαίσιο για το πως θα προγραμματίζονται και θα πραγματοποιούνται οι δεκάδες μικρές διαδηλώσεις που απασχολούν καθημερινά τις πόλεις μας».

Οι πέντε κατευθύνσεις

Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη ο νέος νόμος θα προβλέπει:

Πρώτον, προσδιορίζει με σαφήνεια τι σημαίνει η διατύπωση δημόσια υπαίθρια συνάθροιση. Τη διαχωρίζει από τυχαίες συγκεντρώσεις που μπορεί να προκύψουν στη λειτουργία μιας πόλης. Και από την άλλη πλευρά, προβλέπει κανόνες προστασίας της ομαλής κοινωνικής, οικονομικής ζωής, όπως επαναλαμβάνω επιτάσσει το άρθρο 11 του Συντάγματος, για το χρόνο και τη διαδρομή μιας πορείας ή πότε θα απλώνεται σε μέρος μόνο του οδοστρώματος. Εισάγεται έτσι μια βασική αρχή. Η αρχή της αναλογικότητας. Με βάση την έκταση μίας διαδήλωσης σε σχέση με το αποτύπωμά της στην καθημερινότητα. Μία ανοιχτή συνάθροιση μπορεί να διεξαχθεί χωρίς να αναστατώνει τους ρυθμούς στη γύρω περιοχή.

Δεύτερον, η ίδια αρχή της αναλογικότητας ισχύει και στην αντιμετώπιση μιας πορείας ή μιας διαδήλωσης που κινδυνεύει να εκτραπεί από το στόχο της. Έτσι δεν διαλύεται μία συγκέντρωση αν αυτή μπορεί να περιοριστεί. Και στην εξαιρετική περίπτωση που θα χρειαστεί να διαλυθεί θα πρέπει να συμφωνεί και να παρίσταται ο αρμόδιος εισαγγελέας Πρωτοδικών. Αυτή είναι μία βελτίωση η οποία προέκυψε κατά την κοινοβουλευτική συζήτηση μετά από προτάσεις που έκανε το Κίνημα Αλλαγής.

Σε κάθε περίπτωση, άλλωστε, η διάλυση μιας συγκέντρωσης αποτελεί πάντα το έσχατο μέτρο και θα αποφασίζεται μόνο αν εκεί τελούνται αξιόποινες πράξεις ή απειλείται η ζωή ή η σωματική ακεραιότητα κάποιου. Και πάλι, όμως, είναι κάτι το οποίο το αναγνώρισε και ο Υπουργός στην τοποθέτησή του. Οι δυνάμεις της τάξης θα πρέπει να εξαντλούν κάθε περιθώριο για την οικειοθελή αποχώρηση των διαδηλωτών. Και ασφαλώς να μην καταφεύγουν σε δυσανάλογα μέσα.

Το νομοσχέδιο εισάγει μία τρίτη καινοτομία: Τον οργανωτή μιας συνάθροισης, γιατί δεν υπάρχει δικαίωμα χωρίς ανάληψη ευθύνης. Ο οργανωτής, λοιπόν, θα είναι ο κύριος εκπρόσωπος των διαδηλωτών και ο κύριος συνομιλητής του ειδικού διαμεσολαβητή από πλευράς της Πολιτείας. Είναι κάτι το οποίο προβλέπεται, το γνωρίζετε φαντάζομαι, παντού στην Ευρώπη. Και αυτός θα μεριμνά για την ομαλή διεξαγωγή της συγκέντρωσης, ενημερώνοντας τα μέλη της, παραδείγματος χάριν, να μην κρατούν αντικείμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την άσκηση βίας. Και θα φροντίζει βέβαια και για την περιφρούρησή της από τη δράση των γνωστών-αγνώστων γιατί θα φέρει ο ίδιος αστική ευθύνη για τυχόν ζημιές που θα προκληθούν αν εγκαίρως δεν έχει κινηθεί να τις αποτρέψει.

Στο σημείο αυτό ο κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε: «Θέλω να τονίσω, επειδή γι’ αυτό το άρθρο έγινε μεγάλη συζήτηση και διάβασα πολύ προσεκτικά την Έκθεση της Επιστημονικής Επιτροπής, ότι ενσωματώσαμε αυτούσια τη διάταξη την οποία πρότεινε η Επιστημονική Επιτροπή για το ζήτημα της αστικής ευθύνης. Όπως βέβαια και στο άρθρο αυτό ενσωματώσαμε βελτιωτικές προτάσεις που κατέθεσε το Κίνημα Αλλαγής.

Πρέπει να αναγνωρίσω ότι προσήλθε σε αυτήν τη συζήτηση δημιουργικά, με προτάσεις και όχι απορρίπτοντας επί της αρχής και χρησιμοποιώντας, κατά την άποψή μου, απαράδεκτη φρασεολογία το νομοσχέδιο το οποίο προτείνουμε. Νομίζω ότι οι παρεμβάσεις αυτές συνολικά απέδειξαν ότι η Βουλή έχει τη δυνατότητα μέσα από την κοινοβουλευτική διαδικασία των Επιτροπών και της Ολομέλειας να βελτιώνει τα νομοθετήματα, χωρίς όμως εν προκειμένω να αλλάξει τον κεντρικό στόχο που είναι η νέα κοινωνική ταυτότητα των συναθροίσεων στις πόλεις. Διαδηλώνω σημαίνει πρώτα απ’ όλα δηλώνω, είμαι δηλαδή εμφανώς και ειλικρινά παρών και βέβαια υπεύθυνος για τις επιλογές μου».

Τέταρτη ρύθμιση που εισάγεται με το νομοσχέδιο αποτελούν οι προϋποθέσεις για την απαγόρευση μιας συγκέντρωσης που προγραμματίζεται. Ρύθμιση που προφανώς θα εφαρμόζεται λελογισμένα. Γι’ αυτό και θα διατάσσεται μεν από την Αστυνομική Αρχή, θα μπορεί όμως αμέσως αυτή η απόφαση να προσβληθεί στην Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας. Και αυτό μόνο αν απειλείται η δημόσια ασφάλεια ή αν μία συνάθροιση αντιτίθεται στο σκοπό μιας άλλης, που επίσης θα έχει γνωστοποιηθεί.

Ρύθμιση που προφανώς θα εφαρμόζεται λελογισμένα. Για αυτό και θα διατάσσεται μεν από την Αστυνομική Αρχή, θα μπορεί όμως αμέσως αυτή η απόφαση να προσβληθεί στην Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας. Και αυτό μόνο αν απειλείται η δημόσια ασφάλεια ή αν μία συνάθροιση αντιτίθεται στο σκοπό μιας άλλης, που επίσης θα έχει γνωστοποιηθεί. Θα αποφεύγονται έτσι οι αντισυγκεντρώσεις οι οποίες το ξέρουμε καλά οδηγούν συχνά σε συγκρούσεις. Οι Αρχές τότε θα μπορούν να υποδεικνύουν στον οργανωτή κάποιον άλλο χώρο.

Τέλος, κάθε δημόσια μαζική διαμαρτυρία θα πρέπει να είναι δημόσια και γνωστή σε όλους. Θα πρέπει να ανακοινώνεται εγκαίρως και μαζί με τον τόπο της, ώστε να ρυθμίζεται η κυκλοφορία και η συγκοινωνία στην περιοχή, να μην εμποδίζονται οι υπόλοιπες δραστηριότητες γύρω της. Είναι όμως και ένας νόμος -που εισηγούμαστε σήμερα προς ψήφιση από την εθνική αντιπροσωπεία- ο οποίος προσαρμόζεται σε ιδιαίτερες συνθήκες.

Ακόμα και αν μια διαδήλωση δεν γνωστοποιείται εγκαίρως δεν θα είναι παράνομη εάν τηρεί τις προδιαγραφές που ορίζει ο νόμος. Απαλείφεται έτσι μια από τις ισχύουσες ρυθμίσεις σύμφωνα με την οποία κάθε μη ανακοινωμένη συγκέντρωση ήταν τυπικά και απαγορευμένη. Σύντομα μάλιστα θα υπάρχει και ειδική ιστοσελίδα που θα ενημερώνει καθημερινά το κοινό για όλες τις εκδηλώσεις ή τις πορείες και τις ανάλογες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στην πόλη».