Κηδείες, κηδεστές και η γελοιοκρατία

kathimerini.gr

Τάκης Θεοδωρόπουλος

Τον θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι τον έμαθα από τον Νίκο Ξυδάκη, τον μουσικό. Είχε συναυλία στη Δούκισσα της Πλακεντίας, καθυστερούσε να βγει στη σκηνή, το κοινό είχε αρχίσει να αγανακτεί, όμως όταν ανακοίνωσε πως η συναυλία είναι αφιερωμένη στον Μάνο Χατζιδάκι, που μόλις έφυγε από τη ζωή, έπεσε παγωμένη σιωπή. Η συναυλία ξεκίνησε με τον Θοδωρή Κοτεπάνο, που έπαιξε στο πιάνο ένα κομμάτι από την «Πορνογραφία». Στο διάλειμμα ρώτησα τον Ξυδάκη αν έμαθε τίποτε για την κηδεία. Επρόκειτο να γίνει κάπου στον Υμηττό και ο ίδιος είχε απαιτήσει να μη γίνει δημοσία δαπάνη. Δεν ήθελε κόσμο, δεν ήθελε επισήμους. Ήθελε μόνο μερικούς δικούς του ανθρώπους. Έτσι, αποφασίσαμε να μην πάμε. Είπαμε να συναντηθούμε την ώρα της κηδείας στο «Φίλιον» της οδού Σκουφά. Τον συνοδεύσαμε με τον τρόπο μας, λέγοντας ο ένας στον άλλον ιστορίες από τις συνεργασίες μας μαζί του. Γελάσαμε πολύ την ημέρα εκείνη, καθώς θυμόμασταν την ευφυΐα του, το ετοιμόλογό του, τον αντικομφορμισμό του. Το ίδιο βράδυ, στο δελτίο ειδήσεων παρακολούθησα εικόνες από την κηδεία. Ένας πανζουρλισμός από πολιτικούς, επιχειρηματίες και λοιπούς «επώνυμους», οι οποίοι προφανώς θεωρούσαν πιο σημαντική την εμφάνισή τους από την επιθυμία του νεκρού. Ο Τσαρούχης έλεγε ότι δεν πρέπει να πεθάνεις Αύγουστο, γιατί δεν πετυχαίνουν οι κηδείες. Πέθανε Αύγουστο. Γενικά στην Ελλάδα δεν σε αφήνουν στην ησυχία σου ακόμη και όταν πεθάνεις.

Για τον Θεοδωράκη κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος. Και πολύ σωστά. Ο ίδιος δεν αρνήθηκε ποτέ τις πολιτικές τιμές και η πολιτεία καλά έκανε να τον ικανοποιήσει. Αν μπορούσε να δει ή να ακούσει όσα γράφτηκαν και ειπώθηκαν αυτές τις ημέρες, θα ήταν ευχαριστημένος. Πόσοι έχουν την τύχη να πεθάνουν πλήρεις ημερών και να τους συνοδεύει η θαλπωρή της αγάπης ολόκληρης πατρίδας; Όπως ο Σοφοκλής τον 5ο αιώνα π.Χ. Όμως τίποτε δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται. Το 2013 είχε ήδη ζητήσει να ταφεί στον Γαλατά των Χανίων. Η οικογένειά του διαφωνούσε. Ήθελε να τον θάψει στο Βραχάτι. Δεν με αφορά τι κρύβεται πίσω από τη διαφωνία. Όμως αν πλησιάζεις τα 90, όπως τα πλησίαζε τότε, κι ας μην είσαι ο Θεοδωράκης, κι ας μην έχεις στραμμένη πάνω σου την προσοχή μιας ολόκληρης χώρας, πώς είναι δυνατόν οι πιο κοντινοί σου άνθρωποι να σου αρνούνται το οτιδήποτε; Πολλώ μάλλον τον τόπο της τελευταίας σου κατοικίας.

Βγήκε εισαγγελική παραγγελία. Είναι δυνατόν να χρειάζεται εισαγγελική παραγγελία για να γίνει σεβαστή η επιθυμία του αποδημήσαντος από τους οικείους του; Και όμως, είναι. Είπαμε: στην Ελλάδα δεν σε αφήνουν στην ησυχία σου ακόμη και όταν πεθάνεις. Ας ελπίσουμε μόνον η υπόθεση να σταματήσει εδώ. Να μη συρθεί και αυτή στην επικράτεια της γελοιοκρατίας που παραμονεύει σε κάθε μας βήμα.