Τι συμβαίνει με τον κορωνοϊό;

kathimerini.gr

Τάκης Θεοδωρόπουλος

Προσπαθώ να καταλάβω τι συμβαίνει με τον κορωνοϊό. Δεν πρόκειται να παραθέσω στοιχεία, σκληρούς και λιγότερο σκληρούς δείκτες, διασωληνώσεις και θανάτους. Η σχέση μου με την Ιατρική είναι η σχέση του ασθενούς. Το ξεκαθαρίζω ευθύς εξαρχής: ανήκω στην κατηγορία των ασθενών που επιθυμούν να ξέρουν τι ακριβώς τους συμβαίνει και εκτιμώ πάντα τους γιατρούς που δεν κρύβονται πίσω από το προσωπείο της αυθεντίας. Τους θεωρώ ανασφαλείς, όπως όλοι όσοι θέλουν να επιβληθούν, αφήνοντας να εννοηθεί πως αυτοί καταλαβαίνουν κάτι που εσύ δεν είσαι σε θέση να καταλάβεις. Πριν από χρόνια έκανα μια πολύ σοβαρή εγχείρηση καρδιάς. Την πέρασα αβρόχοις ποσί, όχι μόνον σωματικά αλλά και ψυχολογικά. Το χρωστάω στον χειρουργό, ο οποίος μου σχεδίασε σ’ ένα χαρτί τι πρόκειται να κάνει με τις βλαμμένες αρτηρίες μου, πόση ώρα θα κρατήσει η νάρκωση, πόσο θα μείνω στην εντατική και πότε θα επιστρέψω σπίτι. Δεν φοβήθηκα ούτε στιγμή. Όχι επειδή δεν φοβάμαι τον θάνατο ή την κατάπτωση. Αλλά επειδή είχα εμπιστοσύνη στον άνθρωπο στον οποίο θα παρέδιδα το σώμα μου χωρίς καμία δυνατότητα αντίδρασης. Όπως άλλοι έχουν την πίεση της «άσπρης μπλούζας», εγώ έχω τον θαυμασμό στην «άσπρη μπλούζα». Πιστεύω ακράδαντα ότι η θεραπεία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σχέση του ασθενούς με τον γιατρό του, χωρίς να παραγνωρίζω τον σημαντικό ρόλο της τεχνολογίας και της χημείας. Η Ιατρική μπορεί να μη μας έκανε αθάνατους, όπως πολλοί πίστευαν τον 19ο αιώνα, όμως έχει βρει τρόπους να απαλύνει τον πόνο και να σε συνοδεύει έως το αναπόφευκτο διασώζοντας, κατά το δυνατόν, την ανθρώπινη αξιοπρέπειά σου.

Τι γίνεται όμως όταν η ασθένεια και η σχέση σου με τον γιατρό δεν είναι προσωπική και δεν προστατεύεται από το απόρρητο των «προσωπικών δεδομένων»; Όταν αφορά τη συλλογική συμπεριφορά, κοινώς άπτεται της πολιτικής, της οικονομίας, ακόμη και των κοινωνικών σχέσεων; Όταν η συνομιλία γίνεται μέσω των ΜΜΕ και τις αποφάσεις για την αντιμετώπιση της ασθένειας τις παίρνει η κυβέρνηση; Στην πρώτη φάση της πανδημίας η πολιτική έδωσε τη θέση της στους ειδικούς λοιμωξιολόγους. Μίλησαν πολύ, εξέθεσαν λεπτομέρειες και γενικά συμπεριφέρθηκαν σαν να απευθύνονταν σε έναν πληθυσμό πρόθυμο να ακούσει την αλήθεια. Δεν υπολόγισαν τη φθορά του δημόσιου λόγου. Ένα μέρος του κοινού ενδιαφερόταν πότε θα ανοίξει το μαγαζί του και πόσοι τουρίστες θα έρθουν και ένα άλλο μέρος τους αντιμετώπιζε ως φερέφωνα της κυβερνητικής πολιτικής. Στα ΜΚΔ οι θεωρίες συνωμοσίας κυκλοφορούσαν με την άνεση της απλοϊκότητας.

Όταν ήρθαν τα ευλογημένα εμβόλια οι ειδικοί είχαν χάσει ένα σημαντικό κεφάλαιο αξιοπιστίας. Ποιο είναι το καλύτερο, πώς τα βρήκαν τόσο γρήγορα, τσιπάκια και λοιπές μπούρδες. Το τσίμπημα έγινε το δόρυ της σκοτεινής Ελλάδας, από τους αμόρφωτους ιερείς έως τους καιροσκόπους της αντιπολίτευσης. Το εμβόλιο ξέφυγε από τα χέρια των γιατρών και έγινε πολιτικό και θρησκευτικό ζήτημα. Οφείλουμε να παραδεχθούμε πάντως ότι με τόσο θόρυβο είναι αξιοσημείωτο ότι η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού εμβολιάστηκε. «Σιωπηρή πλειοψηφία» απέναντι στη φωνακλάδικη μειοψηφία.

Επανέρχομαι στο αρχικό ερώτημα. Προσπαθώ να καταλάβω τι συμβαίνει με τον κορωνοϊό. Είναι σε αποδρομή; Ήρθε η ώρα να μας απασχολήσει η τιμή των αμνοεριφίων και να ξεχάσουμε τις διασωληνώσεις; Πλησιάζουμε στην απελευθέρωση των μπιτσόμπαρων; Τον βαρεθήκαμε. Όμως αυτός μας βαρέθηκε; Δεν είναι πια πρώτη είδηση, όμως ο αριθμός των θυμάτων του παραμένει σταθερός.

Η πανδημία δοκίμασε την κοινωνική συνοχή – όχι μόνον της ελληνικής κοινωνίας. Ακόμη κι αν δεν δίχασε τις δυτικές δημοκρατίες προκάλεσε μια ακόμη εστία σύγκρουσης. Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, όπως η Κίνα, την αντιμετωπίζουν με τον τρόπο που ξέρουν. Οι δυτικές δημοκρατίες, όμως, οφείλουν να την εντοπίσουν ως σύμπτωμα μιας ασθένειας που αφορά περισσότερο τους πολιτικούς και λιγότερο τους γιατρούς. Η επιστήμη είναι μια από τις σημαντικότερες σταθερές του δυτικού πολιτισμού. Η δυσπιστία απέναντί της απειλεί το οικοδόμημά του.