Το Ίλιντεν και η επιστροφή στην «άψογον στάσιν»

Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Η υπόθεση θυμίζει πια την καλύβα του χότζα. Μπαίνουν στη συζήτηση διάφορες απαράδεκτες ονομασίες για την γειτονική χώρα με σκοπό να αφαιρεθούν για να μείνει αυτή που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «περισσότερο ανεκτή».

Ωστόσο, χωρίς να γνωρίζουμε ποια είναι τα «τελευταία βήματα» που κατά τον κ. Τσίπρα απομένουν να γίνουν και που, όπως είπε, δεν πρέπει να γίνουν «άτσαλα», παραμένει η σκέψη ότι η κυβέρνηση ποντάρει στην γενικευμένη άγνοια της Ιστορίας – αγνοώντας μέσα στην αλαζονεία της ότι πάντα θα βρίσκονται άνθρωποι που γνωρίζουν Ιστορία και την θυμίζουν.

Αυτό έγινε και στην περίπτωση της ονομασίας που παραπέμπει στην ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν, η οποία, λέει, αρέσει στον Ζάεφ, επειδή αρέσει στον Ιβάνοφ και στο κόμμα του, το VMRO.

Όσο και αν ο κ. Τσίπρας προσπαθεί τώρα να το παίξει αδιάφορος, καθώς συνάντησε καθολική άρνηση, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όχι μόνο δεν απέρριψε από την πρώτη στιγμή την… «Ίλιντεν λύση», αλλά και την συζήτησε.

Ο κ. Ζάεφ με αυτό το όνομα πήγε στη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών στα Σκόπια. Και δήλωσε επίσημα ότι την αποδέχεται. Και προφανώς ενημερώθηκαν και οι Βούλγαροι, οι οποίοι επίσης έσπευσαν να την αποδεχθούν – σιγά μη δεν την αποδέχονταν!

Η κατάσταση καθίσταται επικίνδυνη. Δείχνει ότι προσπαθούν να μας πιάσουν στον ύπνο. Και στην αρχή, άφησαν ξεκάθαρα δια των «πηγών» τους να εννοηθεί ότι τα περί «Μακεδονίας του Ίλιντεν» τα βλέπουν θετικά.

Οι συγκεκριμένες κυβερνητικές πηγές ανέφεραν τις πρώτες ώρες ότι βλέπουν το θέμα θετικά, διότι, όπως ανέφεραν, «υπάρχει γεωγραφική διαφοροποίηση από την ελληνική Μακεδονία» - καμία διαφοροποίηση, αφού τα γεγονότα του Ίλιντεν εκτυλίχθηκαν και σε μετέπειτα ελληνικές περιοχές – «δεν αφήνει περιθώριο να γίνεται αναφορά στην αρχαία Ελλάδα, αφού η Εξέγερση του Ίλιντεν έγινε το 1903» - ακόμη χειρότερα, διότι τότε ακριβώς εκδηλώθηκε ο αλυτρωτισμός και οι επεκτατικές βλέψεις και, το καλύτερο, «η εξέγερση αυτή, είχε οικονομικο-κοινωνικό χαρακτήρα με τη συμμετοχή αγροτών και οι τότε εξεγερμένοι είχαν καλέσει Έλληνες και Αλβανούς για να λάβουν μέρος»!

Πραγματικά δεν ξέρει κανείς τι να πει! Πώς τους είχαν καλέσει δηλαδή; Απαγχονίζοντας τους κοινοτάρχες και τους ιερείς και κόβοντας τις γλώσσες στις δασκάλες; Με ληστρικές επιδρομές των Βούλγαρων κομιτατζήδων και καταστροφές;

Όλοι πια γνωρίζουμε ότι στις 20 Ιουλίου 1903, ημέρα του Προφήτη Ηλία, οι Βούλγαροι κομιτατζήδες του ΒΜΡΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση), εισέβαλαν στα χωριά με το σύνθημα «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες». Δηλαδή, ο αλυτρωτισμός στο απόγειό του.

Ο Τσακαλάροφ και άλλοι συμμορίτες, όχι μόνο λεηλάτησαν, σκότωσαν, έκοψαν γλώσσες (για να μην διδάσκουν δάσκαλοι και δασκάλες τα ελληνικά), κρέμασαν παπάδες ( επειδή δεν προσχωρούσαν στην σχισματική βουλγαρική Εκκλησία της Εξαρχίας), αλλά προκάλεσαν και το επόμενο κύμα θηριωδιών, από τους Τούρκους αυτή τη φορά, που αποτελείωσαν το έργο των Βουλγάρων στα χωριά και στις κωμοπόλεις – στο Κρούσοβο που σήμερα βρίσκεται στα Σκόπια και στην Κλεισούρα και στο Νυμφαίο της Δυτικής Μακεδονίας.

Αυτά άλλωστε τα δραματικά γεγονότα αφύπνισαν τους Έλληνες και οδήγησαν στον Μακεδονικό Αγώνα. Διότι καταστράφηκαν τουλάχιστον 22 χωριά και έχασαν τη ζωή τους πάνω από 2.000 άνθρωποι!

Πάνω σ’ αυτή την καταστροφή και πάνω σ’ αυτό το αίμα σκέφθηκε ο κ. Τσίπρας ότι μπορούσε να οικοδομήσει τη «λύση» του. Αλλά τι να περιμένει κανείς από ανιστόρητους και ανελλήνιστους;

Όφειλαν, επίσης, όλοι να γνωρίζουν ότι κάθε αναφορά στο Ίλιντεν είναι αποκρουστέα, καθώς η ψευδοεξέγερση για χρόνια αποτελούσε σημείο τριβής ανάμεσα στα Σκόπια και στη Σόφια, με τους Σκοπιανούς να θεωρούν τους εξεγερθέντες «Μακεδόνες» και τους Βούλγαρους να τους θεωρούν «αντάρτες» που αγωνίζονταν για τη «Μεγάλη Βουλγαρία».

Όπως προσφυώς αναφέρει ο Κωνσταντίνος Χολέβας, μιλούμε για μια από τις τέσσερις σημαντικότερες φάσεις του λεγόμενου «Μακεδονικού Ζητήματος»:

Το πρόβλημα ξεκίνησε το 1870 ως βουλγαρική διεκδίκηση επί των εδαφών και επί των ελληνικών πληθυσμών της τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας. Μέχρι το 1877 η Βουλγαρία παρέμενε υπό τουρκικό ζυγό. Όμως κατά την περίοδο 1862-1870 υπό την καθοδήγηση του κόμητος Ιγνάτιεφ, του Ρώσου Πρέσβεως στην Κωνσταντινούπολη, ορισμένοι Μητροπολίτες των βουλγαρικών επαρχιών αποσχίσθηκαν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και δημιούργησαν τη Σχισματική Εκκλησία, η οποία ονομάσθηκε Εξαρχία. Το 1872 οι Ορθόδοξοι Πατριάρχες καταδίκασαν τους Εξαρχικούς επί εθνοφυλετισμώ.

Το 1878 με τη λήξη του ρωσο-τουρκικού πολέμου ελευθερώνεται η σημερινή Βουλγαρία, αλλά ο ρωσικός Πανσλαβισμός ήθελε να δημιουργήσει τη Μεγάλη Βουλγαρία με στόχο την κάθοδο των Ρώσων στο Αιγαίο. Οι Έλληνες Μακεδόνες πληροφορούνται ότι θα περιληφθούν (πλην Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής) στη Μεγάλη Βουλγαρία και επαναστατούν. Τον Φεβρουάριο του 1878 εκδηλώνεται η πρώτη φάση του Μακεδονικού Αγώνος με επίκεντρο το Λιτόχωρο, το όρος Μπούρινο της Κοζάνης και τα μοναστήρια του Ολύμπου. Τελικά οι άλλες Μεγάλες Δυνάμεις ανατατρέπουν τα ρωσικά σχέδια για μεγάλο βουλγαρικό κράτος. Οι Έλληνες της Μακεδονίας παραμένουν υπό Οθωμανικό τουρκικό ζυγό.

Την περίοδο 1903- 1908, έχουμε την κορύφωση της ένοπλης ρήξης Ελλήνων και Βουλγάρων και τον Μακεδονικό Αγώνα. Οι Βούλγαροι προσπαθούν να εντάξουν στην Εξαρχία τα ελληνικά χωριά της Μακεδονίας. Χρησιμοποιούν τη βία των ενόπλων ομάδων, των κομιτατζήδων, που σκορπούν την τρομοκρατία. Η πολιτική καθοδήγηση γίνεται από την οργάνωση ΒΜΡΟ, η οποία στα ελληνικά έγινε γνωστή ως ΕΜΕΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση). Αρχικά είχε τα αρχικά ΒΜΟΡΟ, διότι περιλάμβανε και τη λέξη Οντρίνσκο, δηλαδή Αδριανουπολίτικη ώστε να υποτάξει και τον Ελληνισμό της Θράκης.

Οι Εξαρχικοί είχαν πάρει έγκριση από τον Σουλτάνο να στέλνουν Βούλγαρο ιερέα σε κάθε χωριό, στο οποίο τα 2/3 των κατοίκων θα υπέγραφαν ότι προτιμούν τη Βουλγαρική Εξαρχία. Για να πεισθούν τα χωριά να υπογράψουν χρησιμοποιήθηκε η σκληρή βία. Πολλοί κληρικοί, πρόκριτοι και δάσκαλοι φονεύθηκαν διότι επέμεναν να δηλώνουν Έλληνες και Πατριαρχικοί.

Στις 20 Ιουλίου 1903 (Ίλιντεν= η ημέρα του Προφήτη Ηλία) η ΕΜΕΟ οργανώνει μία δολιοφθορά στη Δυτική Μακεδονία και οι Οθωμανοί στρατιώτες ξεσπούν στους Βλαχόφωνους ελληνικούς πληθυσμούς της Κλεισούρας, του Νυμφαίου και του Κρουσόβου. Η Αθήνα αφυπνίζεται και συνειδητοποιεί τον κίνδυνο που διατρέχουν οι Έλληνες Μακεδόνες. Αρχίζει ο διμέτωπος αγώνας κατά των Βουλγάρων Εξαρχικών και κατά των Τούρκων κατακτητών. Οι εντόπιοι Μακεδόνες οπλαρχηγοί ενισχύονται από αξιωματικούς που έρχονται με ψευδώνυμα από την Αθήνα (Παύλος Μελάς = Μίκης Ζέζας, Σαράντος Αγαπηνός = καπετάν Άγρας κ.ά) και από εθελοντές Κρητικούς, Μανιάτες, Ηπειρώτες, Κυπρίους κλπ. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει ήδη αποστείλει νέους, μορφωμένους και δυναμικούς Ιεράρχες στις κυριότερες πόλεις της Μακεδονίας. Οικουμενικός Πατριάρχης ήταν ο Ιωακείμ Γ΄ και σχεδιαστές της ελληνικής αντεπίθεσης ήσαν οι διπλωμάτες Λάμπρος Κορομηλάς και Ίων Δραγούμης.

Η σύγκρουση λήγει φαινομενικά το 1908 με την υποτιθέμενη φιλελευθεροποίηση του Οθωμανικού κράτους και η Μακεδονία τελικά ελευθερώνεται με τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13. Το μεγαλύτερο μέρος της ιστορικής Μακεδονίας ενσωματώνεται στην Ελλάδα, ένα μικρό μέρος στη Σερβία και ένα επίσης μικρό μέρος στη Βουλγαρία. Τα περί ποσοστών 51% κ.λπ. είναι ανακριβή.

Ήδη κατά τις δεκαετίες 1920 και 1930 η βουλγαρική προπαγάνδα χρησιμοποίησε την Κομμουνιστική Διεθνή (Κομιντέρν), δηλαδή την Ομοσπονδία των Κομμουνιστικών Κομμάτων, για να διαδώσει την ιδέα ότι υπάρχει «μακεδονικό» έθνος. Και το σύνθημα «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες». Αυτή η γραμμή ακολουθήθηκε – και λίγο μετά εγκαταλείφθηκε – και από το ΚΚΕ, στην περίφημη 5η Ολομέλεια.

Το 1944 με την επιβολή του κομμουνιστικού καθεστώτος στην τότε ενιαία Γιουγκοσλαβία ο Τίτο ανακήρυξε επισήμως την περιοχή Σκοπίων ως Λαϊκή Δημοκρατία της «Μακεδονίας». Κατασκεύασε έθνος, ιστορία, γλώσσα, Ακαδημία και άλλους μηχανισμούς για να μπορεί να διεκδικεί εδάφη από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Μέχρι τότε η περιοχή γύρω από τα Σκόπια ονομαζόταν Νότιος Σερβία και για μικρό διάστημα Βάρνταρσκα Μπανοβίνα, δηλαδή επαρχία του ποταμού Αξιού.

Ακριβώς για να εξυπηρετηθούν γεωπολιτικά συμφέροντα, συνέβη και κάτι παγκοσμίως πρωτοφανές: Άθεος ίδρυσε Εκκλησία! Με υπόδειξη του Τίτο οι τρεις Επισκοπές της «Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» αποσχίσθηκαν από το Ορθόδοξο Σερβικό Πατριαρχείο (1958) και αργότερα ανακήρυξαν την Αυτοκεφαλία τους (1967). Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και σύμπασα η Ορθοδοξία ανά την Υφήλιο αρνήθηκε να αναγνωρίσει αυτή την αντικανονική πράξη. Πρόκειται για την Σχισματική και ψευδεπίγραφη «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία».

Όσο για τον αλυτρωτισμό, με καθαρά επεκτατικά χαρακτηριστικά, συνεχίστηκε μέχρι τις μέρες μας. Σύμφωνα με την σκοπιανή προπαγάνδα, η «Μακεδονία» του Βαρδάρη με έδρα τα Σκόπια, θα απελευθερώσει τη Μακεδονία του Αιγαίου (δηλ. την ελληνική) και τη Μακεδονία του Πιρίν (βουλγαρική επαρχία).

Και βέβαια, τα περί «μακεδονικής ταυτότητας», στηρίζονται ακριβώς στο Ίλιντεν, καθώς παραπέμπουν στα γεγονότα που είχαν ως επίκεντρο της προπαγάνδας το σύνθημα «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες».

Είναι γνωστό ότι οι του «Ουράνιου Τόξου», οργάνωσης που δραστηριοποιείται στην περιοχή της Φλώρινας και τα μέλη της υποστηρίζουν πως είναι «εθνικά Μακεδόνες πολίτες της Ελλάδας», αποκαλούν την Μελίτη με την ονομασία Ίλιντεν.

Επίσης γνωστό είναι ότι στη Μελίτη, το διήμερο 19-20 Ιουλίου διοργανώνονται γιορτές και πανηγύρια σε ανάμνηση των γεγονότων εκείνων και οι εκδηλώσεις επί χρόνια έμπαιναν στο μικροσκόπιο των ελληνικών αρχών.

Ανάλογες ψευτομακεδονικές γιορτές διοργανώνονταν και στο Τύρνοβο, που βρίσκεται στη Βουλγαρία, σε απόσταση δέκα χλμ. από το Μοναστήρι (Μπίτολα) της FYROM, προκειμένου να γιορταστεί η ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν.

Αυτήν την ψευδοεπανάσταση μας διαφήμισαν οι κύριοι της κυβέρνησης την περασμένη εβδομάδα, παρουσιάζοντάς την ως… κοινωνική και αγροτική, ενώ το σύνθημά της ήταν «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες»!

Αυτό είναι το σύνθημα του σκοπιανού αλυτρωτισμού. Ο δε Ιβάνοφ, πρόεδρος της γειτονικής χώρας, για τη γνώμη του οποίου κόπτεται ο Ζάεφ και ψάχνει τρόπο να τον… ικανοποιήσει.

Θυμίζω ότι ο Ιβάνοφ, στις 2 Αυγούστου 2017, κατά την επέτειο της «εξέγερσης του Ίλιντεν», στην ομιλία του υπεραμύνθηκε του «μακεδονισμού» υποστηρίζοντας πως «με αφορμή το ιδεολόγημα αυτό δεχόμαστε εκβιασμούς και το τίμημα είναι μεγάλο».

Αναφερόμενος μάλιστα στην ευρωατλαντική προοπτική της ΠΓΔΜ δήλωσε: «Η ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ αναπόφευκτα απαιτεί θυσίες. Ωστόσο, για κάθε θυσία χρειάζεται ευρεία εθνική και κρατική συναίνεση. Πρέπει να προσέχουμε να μην θυσιάσουμε αυτό για το οποίο θυσιάστηκαν οι πρόγονοί μας: Την ταυτότητά μας».

Την προηγουμένη, δηλαδή την 1η Αυγούστου 2017, Σκόπια και Σόφια τα είχαν βρει, αλλά εδώ εμείς αγρόν αγοράζαμε.

Η συμφωνία

Εκείνη την ημέρα, οι πρωθυπουργοί της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ και της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ, υπέγραψαν σε πανηγυρική ατμόσφαιρα, στα Σκόπια, μεταξύ τους «σύμφωνο καλής γειτονίας και συνεργασίας».

Όπως πληροφορηθήκαμε από το πρακτορείο ειδήσεων της ΠΓΔΜ, «ΜΙΑ» η συμφωνία, η οποία υπεγράφη «στη “μακεδονική” γλώσσα, σύμφωνα με το Σύνταγμα της “Μακεδονίας” και στη βουλγαρική γλώσσα, σύμφωνα με το Σύνταγμα της Βουλγαρίας», προβλέπει στήριξη των ευρω-ατλαντικών επιδιώξεων της πΓΔΜ εκ μέρους της Βουλγαρίας, συνεργασία σε διμερές και πολυμερές επίπεδο, αναβάθμιση των συγκοινωνιακών συνδέσεων και των επικοινωνιών, απλούστευση των τελωνειακών και συνοριακών διαδικασιών, κατανομή κονδυλίων για περιφερειακά και διασυνοριακά έργα υποδομής, καθώς και διευκόλυνση των επαφών μεταξύ των πολιτών των δύο χωρών.

Μετά την υπογραφή της συμφωνίας, οι δύο πρωθυπουργοί μίλησαν για «ιστορικό βήμα», με τον Ζάεφ να δηλώνει πως η Βουλγαρία είναι «φίλος και σύμμαχος» στην πορεία της χώρας του προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ και τον Μπορίσοφ ότι «ο όρος “κοινή ιστορία” είναι ένας όρος που προσφέρει κοινή προοπτική και όχι διχασμούς».

Τη συμφωνία είχαν χαιρετίσει τόσο η Ύπατη Εκπρόσωπος αρμόδια για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, όσο και ο αρμόδιος για τη διεύρυνση της ΕΕ Επίτροπος, Γιοχάνες Χαν και ο Γερμανός τότε ΥΠΕΞ, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.

Ως γνωστόν, η Βουλγαρία, αν και έχει αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ ως «Μακεδονία» από το 1992, δεν αναγνώριζε την ύπαρξη «μακεδονικού έθνους» και «μακεδονικής γλώσσας», ενώ κατά καιρούς κατήγγειλε τα Σκόπια για αλυτρωτισμό.

Οι δυο χώρες διαφωνούσαν για τα ιστορικά γεγονότα και τα ιστορικά πρόσωπα και οι διάφορες συμφωνίες που μονογράφονταν δεν κυρώνονταν από τα κοινοβούλια λόγω της διαφοράς στο θέμα της γλώσσας.

Το κόμμα του Γκρούεφσκι διαφώνησε με τη συμφωνία, καθώς υποστήριξε πως ευνοεί τη Βουλγαρία και αποτελεί παραίτηση από την διεκδίκηση της «μακεδονικής» μειονότητας στη Βουλγαρία.

Ο Ζάεφ, μαζί με τα αλβανικά κόμματα, έχει την άνεση να ψηφιστεί η συμφωνία στη Βουλή, της οποίας αξίζει να προβάλουμε δύο άρθρα:

«Οι δύο Συμβαλλόμενες Πλευρές θα αναπτύσσουν τη συνεργασία μεταξύ τους στον τομέα της ευρωπαϊκής και ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης, με στόχο την επιτυχή προετοιμασία της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας” για την ένταξή της στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Η βουλγαρική πλευρά θα μοιραστεί την εμπειρία της προκειμένου να βοηθήσει τη “Δημοκρατία της Μακεδονίας” να εκπληρώσει τα απαραίτητα για την ένταξη στην ΕΕ κριτήρια και θα στηρίξει τη “Δημοκρατία της Μακεδονίας” προκειμένου αυτή να λάβει πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις από τις Συνόδους Κορυφής του ΝΑΤΟ».

«Οι δύο Συμβαλλόμενες Πλευρές θα διοργανώνουν με κοινή συμφωνία κοινούς εορτασμούς κοινών ιστορικών γεγονότων και προσώπων, με στόχο την ενίσχυση των σχέσεων καλής γειτονίας, στο πνεύμα των ευρωπαϊκών αξιών».

Αναφέρεται επίσης ότι «η παρούσα αυτή Συμφωνία, με κανένα τρόπο, δεν θα ερμηνευτεί έτσι ώστε να αντιβαίνει στις διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες, μέρη των οποίων συνιστούν οι Συμβαλλόμενες Πλευρές».

Και το πιο σημαντικό: Οι δύο χώρες δεσμεύονταν ότι δεν θα εμφανίσουν εδαφικές διεκδικήσεις μεταξύ τους και ότι έχουν το δικαίωμα να προστατεύουν τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των πολιτών τους στην επικράτεια της άλλης Συμβαλλόμενης Πλευράς, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ενώ η ΠΓΔΜ «επιβεβαιώνει ότι τίποτα από το Σύνταγμά της δεν μπορεί και δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι συνιστά ή κάποτε θα συνιστά βάση για ανάμειξη στα εσωτερικά πράγματα της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, με στόχο την προστασία του καθεστώτος και των δικαιωμάτων ατόμων που δεν είναι πολίτες της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας”».

Πολλά είχαν προηγηθεί αυτής της συμφωνίας. Τελευταίο επεισόδιο, στις 22 Ιουνίου 2017, ήταν η επίσκεψη Ζαέφ στη Σόφια και η επίσκεψη και απόδοση τιμών στον αδριάντα του τσάρου Σαμουήλ, για τον οποίο ο Γκρουέφσκι επιμένει ότι ήταν «Μακεδόνας».

Μέχρι την υπογραφή της συμφωνίας τίποτε δεν έδειχνε πως οι δύο χώρες θα ομονοούσαν.

Τα γεγονότα επί Σαμαρά

Στις 11 Δεκεμβρίου 2012, η Βουλγαρία «έβγαλε απαγορευτικό» για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ – ΠΓΔΜ, ανακοινώνοντας ότι η βουλγαρική υποστήριξη «δεν είναι άνευ όρων και εξαρτάται από την εκπλήρωση των κριτηρίων προσχώρησης, μεταξύ των οποίων θέση προτεραιότητας κατέχουν οι σχέσεις καλής γειτονίας».

Από την πλευρά τους, οι Σκοπιανοί συνήθιζαν να αποκαλούν τη Βουλγαρία «δεύτερη Ελλάδα».

Όταν μάλιστα, στις 17 Δεκεμβρίου 2012, συναντήθηκαν οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Βουλγαρίας Σαμαράς και Μπορίσοφ, στο πλαίσιο της Συνόδου του Β' Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Βουλγαρίας, τα σκοπιανά ΜΜΕ έκαναν λόγο για «ελληνοβουλγαρική Σύνοδο κατά της ΠΓΔΜ»

Τα ΜΜΕ των Σκοπίων είχαν τότε δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην επισήμανση του κ. Σαμαρά ότι η αρχή του σεβασμού της καλής γειτονίας αναγνωρίζεται πλέον ως προϋπόθεση για την ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. - κάτι στο οποίο αναφέρθηκε και ο κ. Μπορίσοφ κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Στις 23 Ιανουαρίου 2013, ο Βούλγαρος πρόεδρος Ρόσεν Πλεβνελίεφ είχε προειδοποιήσει την ΠΓΔΜ, ότι η Βουλγαρία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το δικαίωμά της για βέτο στη διαδικασία ένταξης της ΠΓΔΜ, αν δεν τηρηθεί η αρχή της καλής γειτονίας.

Εκείνη την περίοδο, η Βουλγαρία είχε βρεθεί ξανά στο στόχαστρο των ΜΜΕ της ΠΓΔΜ και στο γειτονικό κρατίδιο επικρατούσε πραγματική αντιβουλγαρική υστερία, μετά την απόφαση της Σόφιας να τεθεί κατά του ορισμού ημερομηνίας έναρξης διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ με την Ε.Ε.

Η αντιπαλότητα συνεχίστηκε και στις 17 Απριλίου 2013, ο Σκοπιανός τότε υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Πόποσκι είχε αποκαλέσει «δυσάρεστη έκπληξη» τη στάση της Σόφιας να θέσει ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση της βουλγαρικής υποστήριξης στην ενταξιακή πορεία των Σκοπίων στους ευρωατλαντικούς θεσμούς την έμπρακτη εφαρμογή των αρχών της πολιτικής καλής γειτονίας.

Ο Πόποσκι είχε απορρίψει τις αναφορές του Βούλγαρου Προέδρου για συστηματικές διακρίσεις πολιτών της ΠΓΔΜ με βουλγαρική εθνική συνείδηση, αλλά αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο για το γεγονός ότι στην επίσημη ιστοσελίδα του ΥΠΕΞ της ΠΓΔΜ αναφέρεται πως «στη Βουλγαρία υπάρχουν 750.000 “Μακεδόνες”» - αναφορά που υποκρύπτει και εδαφικές διεκδικήσεις.

Τον Οκτώβριο του 2013, είχαν συναντηθεί οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Βουλγαρίας, Βενιζέλος και Βιγκενίν, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Αθήνα.

Και οι δύο είχαν αναφερθεί στο θέμα των σχέσεων καλής γειτονίας, με τον Βιγκενίν να αναφέρει πως η Βουλγαρία βρίσκεται από καιρό σε διαπραγμάτευση -χωρίς μέχρι στιγμής να έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος- με την ΠΓΔΜ για τη συνομολόγηση ενός διμερούς συμφώνου φιλίας και καλής γειτονίας.

Κατά την κοινή τους συνέντευξη, ο Βιγκενίν είχε χρησιμοποιήσει την ονομασία ΠΓΔΜ – αν και η Βουλγαρία έχει αναγνωρίσει τα Σκόπια ως «Μακεδονία» - και όταν κλήθηκε να εξηγήσει τους λόγους, είπε ότι χρησιμοποίησε την αναγνωρισμένη διεθνώς ονομασία της χώρας αυτής που χρησιμοποιείται και στην Ελλάδα.

Στις 27 Νοεμβρίου 2013, κατά την παρουσίαση της έκθεσης προόδου της ΠΓΔΜ στο ευρωκοινοβούλιο, οι Βούλγαροι ευρωβουλευτές ήσαν ιδιαίτερα επικριτικοί, υποστηρίζοντας ότι «στην ΠΓΔΜ συνεχίζουν να κυριαρχούν οι εθνικιστικές τάσεις, αλλά και η έλλειψη πολιτικής βούλησης για αναζήτηση συμβιβαστικών λύσεων επί ορισμένων μείζονων προβλημάτων», ενώ έκαναν αναφορά στην «αντιβουλγαρική πολιτική» στην οποία έχουν γαλουχηθεί οι Σκοπιανοί πολιτικοί.

Στις 10 Ιανουαρίου 2014, ο Βούλγαρος υπουργός Εξωτερικών κάλεσε την ΠΓΔΜ να επιλύσει τα ανοιχτά ζητήματα με τις γείτονες χώρες, και συγκεκριμένα με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, ώστε να προχωρήσει η ευρωπαϊκή της προοπτική.

Στις 14 Μαρτίου 2014, ο Βούλγαρος υπουργός Εξωτερικών κλήθηκε να απαντήσει στη Βουλή σχετικά με τηλεοπτικό σίριαλ στην ΠΓΔΜ, το οποίο, όπως αναφερόταν στην επερώτηση, στηρίζεται σε «πλαστογράφηση της αρχαίας ιστορίας της Βουλγαρίας».

Στο σίριαλ, εμφανιζόταν ο βασιλιάς της Βουλγαρίας Σαμουήλ ως επικεφαλής εξέγερσης εναντίον της ίδιας της Βουλγαρίας.

Μάλιστα, το 1990, η Βουλγαρία είχε καταθέσει έγγραφο στη ΔΑΣΕ (σήμερα ΟΑΣΕ) υποστηρίζοντας ότι στην περιοχή, την οποία ο Τίτο ονόμασε «Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας», κατοικούν 2.000.000 Βούλγαροι και 200.000 Έλληνες!

Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, όλα αυτά ανατράπηκαν και ξαφνικά η Βουλγαρία αποφάσισε να στηρίξει τα Σκόπια τόσο όσον αφορά στην ενταξιακή τους πορεία, όσο και στην επιθυμία τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Αλλά τον Μάρτιο του 2016, με την μεταναστευτική κρίση στο ζενίθ της και τα γνωστά επεισόδια στα σύνορα με την ΠΓΔΜ και στην Ειδομένη, Σκόπια και Σόφια αποφάσισαν να συνασπιστούν, προχωρώντας μάλιστα και σε κοινές αεροπορικές και χερσαίες επιχειρήσεις κατά μήκος των κοινών συνόρων τους «για να διασφαλισθεί ο συνοριακός έλεγχος».

Στις 18 Μαρτίου, επομένη των ασκήσεων, οι υπουργοί Εσωτερικών και Άμυνας της ΠΓΔΜ και της Βουλγαρίας συναντήθηκαν στη συνοριακή δίοδο Νόβο Σέλο-Ζλατάρεβο, στα σύνορα ΠΓΔΜ-Βουλγαρίας, αντάλλαξαν πληροφορίες και συμφώνησαν στην αύξηση των ελέγχων στα κοινά σύνορά τους.

Προφανώς επαναλαμβάνεται επί Τσίπρα αυτό που περιέγραφε στο βιβλίο του «Μαρτύρων και Ηρώων Αίμα», ο Ίων Δραγούμης. Όπως έγραφε, «η ελληνική ηγεσία από το 1878 επιλέγει «την άψογον στάση» και το δόγμα «Μη μιλείς για τους Βούλγαρους, έχουν προστάτες, ενώ εμείς δεν έχουμε»…