Ο Βρούτσης κάτω από τον γαλατικό ουρανό

kathimerini.gr

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

«Αηδιασμένοι, μπουχτισμένοι, μπερδεμένοι, σχεδόν πισθάγκωνα δεμένοι, από τα ψέματα και τις φενάκες της φοβερής ετούτης εποχής, τρεις-τέσσερις φίλοι μου κι εγώ, όλοι μας ναυτικοί εκ ναυτικών, όλοι μας θαλασσινοί εξ απαλών ονύχων, απόφασι πήραμε να φύγουμε». Πρωθύστερη περιγραφή της διαρροής εγκεφάλων, από τον Ανδρέα Εμπειρίκο, στην «Οκτάνα». Διαρροή εγκεφάλων ή, πιο χειροπιαστά, διαρροή δεξιοτήτων από μια κοινωνία που αισθάνεται πως τις έχει ανάγκη τώρα που της λείπουν, για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Η κατάρρευση του ελληνικού κράτους, που οδήγησε στην κρίση, υπήρξε το σύμπτωμα μιας ασθένειας που σοβούσε δεκαετίες τώρα. Οσο κι αν ήταν αναγκαία η πολιτική αλλαγή, δεν φτάνει για τη θεραπεία της. Η ασθένεια έχει χρονίσει και έχει χτυπήσει ακόμη και το τελευταίο κύτταρο του οργανισμού μας. Απόδειξη ότι δέκα χρόνια τώρα δεν έχουμε μπορέσει να καταλάβουμε τι ήταν αυτό που μας συνέβη και νομίζουμε, σαν τους Γαλάτες του Αστερίξ, πως έπεσε στο κεφάλι μας ο ουρανός. Πολύ φοβούμαι ότι το σχέδιο του κ. Βρούτση για αντιστροφή της διαρροής δείχνει ότι εξακολουθούμε να μην καταλαβαίνουμε. Ενδεχομένως να ελεήσει όσους δεν μπόρεσαν να τα καταφέρουν και όσους πάσχουν από βαριάς μορφής νοσταλγία.

Ας μην εξιδανικεύουμε. Η περίφημη αξιοκρατία στην καθαρή της μορφή δεν είναι του κόσμου τούτου. Παντού κυκλοφορεί αναμεμειγμένη με τη χημεία της φιλίας, των γνωριμιών, των δημοσίων σχέσεων. Αν βαθμολογείσαι με 9/10 μπορεί να σε υπερκεράσει κάποιος που βαθμολογείται με 7/10, αλλά έχει τις κατάλληλες διασυνδέσεις. Ομως, δεν μπορεί να σε υπερκεράσει κάποιος που βαθμολογείται 2/10. Είναι η απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από την ευρωπαϊκή κανονικότητα. Μιλάμε για «αξιοκρατία» και δεν τολμούμε να προφέρουμε τη λέξη που μας χαρακτηρίζει, την «αναξιοκρατία», «το ψέμα και τη φενάκη της φοβερής ετούτης εποχής», που έγραψε ο Εμπειρίκος. Αφήνω κατά μέρος τα πρακτικά, την πανωλεθρία της εκπαίδευσης, την επισφάλεια της κοινωνικής ασφάλισης, την ανασφάλεια της καθημερινής ζωής, τα ζωντόβολα της γραφειοκρατίας, το καθεστώς της γαϊδουριάς. Είναι η κληρονομιά μας. Και για να γλιτώσει απ’ αυτήν την κληρονομιά ο μπουχτισμένος και αηδιασμένος νέος γιατρός, μετακόμισε στη Γερμανία. Ποια Ελλάδα του προτείνουμε; Τι έχει αλλάξει από τότε που αναγκάστηκε να φύγει; Φοβάμαι ότι το φιλοδώρημα των 3.000 ευρώ, του λέει ότι δεν άλλαξε τίποτε. Τι μπορεί να του προσφέρει η χώρα; Τη γεωφυσική ευτυχία μπορεί να την απολαύσει ως Ευρωπαίος πολίτης. Το θετικό είναι ότι αυτή η χώρα του έδωσε τη δυνατότητα να επιθυμεί κάτι περισσότερο από αυτό που μπορεί να του προσφέρει. Ποιος, όμως, σήμερα μπορεί να διατυπώσει μια ολοκληρωμένη σκέψη για την Ελλάδα στα επόμενα πέντε ή δέκα χρόνια;