Μια συμμαχία για τη Μεσόγειο

kathimerini.gr

Τάκης Θεοδωρόπουλος

Το «Ελλάς – Γαλλία συμμαχία» ακούστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1974. Η χούντα του Ιωαννίδη είχε καταρεύσει, η δημοκρατία του Καραμανλή προσπαθούσε να ορθοποδήσει, η Τουρκία του Ετσεβίτ προχωρούσε στην Κύπρο, ο στόλος της αρμένιζε στο Αιγαίο και η υπερδύναμη δεν είχε καιρό να ασχοληθεί με τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Τον Αύγουστο του 1974 η προεδρία Νίξον ζούσε στον αστερισμό του Ουότεργκεϊτ. Ο Άγγελος Βλάχος, διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Καραμανλή τότε, περιγράφει την κατάσταση στον τελευταίο όροφο της «Μεγάλης Βρεταννίας» όπου διέμενε ο πρωθυπουργός. Στο βιβλίο του «Αποφοίτηση 1974»αναφέρεται στις προσπάθειες να αποκαταστήσουν επαφή με την Ουάσιγκτον με στόχο τον σωφρονισμό του μικρομέγαλου εταίρου του ΝΑΤΟ. Σε απλά ελληνικά; Δεν τους έβγαιναν στο τηλέφωνο. Κι έτσι η Ελλάδα αποχώρησε από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Μπορεί να ήταν λάθος, όμως ήταν ανθρώπινο λάθος, οφειλόμενο στον εκνευρισμό του Καραμανλή, που από τη μια είχε τα σπαράγματα των χουντικών, από την άλλη τους Τούρκους στο Αιγαίο και τη σιωπή των Αμερικανών. Η μόνη δύναμη η οποία ανταποκρινόταν στις εκκλήσεις του ήταν η Γαλλία του Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν.

Μου αρέσει να φαντάζομαι τον Βλάχο ή τον Καραμανλή να μιλούν στο τηλέφωνο με τον Ζισκάρ ντ’ Εστέν. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η Γαλλία υποστήριξε την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ. Και στον απόηχο όλων αυτών ήρθε το 1981. Η Γαλλία εξέλεγε τον πρώτο της σοσιαλιστή πρόεδρο από δεκαετίες και η Ελλάδα τον πρώτο της σοσιαλιστή πρωθυπουργό. Ο σοσιαλισμός του Μιτεράν ήταν ευρωπαϊκός και απεχθανόταν τις τριτοκοσμικές λέξεις του Παπανδρέου, η χημεία ανάμεσά τους δεν ήταν η καλύτερη, όμως τη σχέση την έσωζε ο λυρισμός. Ήταν η εποχή του Μίκη, της Μελίνας, του Ζακ Λανγκ. Θα προσέθετα στο σύντομο αυτό χρονικό και την περίοδο των μνημονίων. Όταν η Γαλλία του Σαρκοζί και του Ολάντ, αδυνατισμένη χωρίς αμφιβολία, προσπαθούσε να απαλύνει τη γερμανική ακαμψία απέναντι στην πτωχευμένη Ελλάδα.

Τα γράφω αυτά για να θυμηθούμε ότι η αμυντική συμφωνία που υπέγραψαν ο Μητσοτάκης με τον Μακρόν δεν είναι ευκαιριακή-«οπορτουνιστική» κατά το λεξιλόγιο της προοδευτικής Αριστεράς. Έχει τις ρίζες της στην Ιστορία και των δύο χωρών. Το 2021 δεν είναι 1974, ούτε 1981 θα μου πείτε, συμφωνώ. Σήμερα η Γαλλία είναι η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης. Η υπόλοιπη Ευρώπη κοιτάζει τη Μεσόγειο αφ’ υψηλού, σχεδόν σαν βάρος. Η Γαλλία είναι προσκολλημένη στη Μεσόγειο. Είναι κομμάτι της δικής της Ιστορίας από τον καιρό του Ναπολέοντα. Γι’ αυτό έχει σημασία η Ελληνο-Γαλλική Μεσογειακή συμμαχία. Τα υπόλοιπα είναι μπακαλική.