Θεοφάνια στη Σμύρνη 94 χρόνια μετά

Η τελετή κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού θα μεταδοθεί "ζωντανά" από τον ΣΚΑΙ στις 12:00

Επιλογή Φωτο: Λεωνίδας Οικονομίδης

 kathimerini.gr

ΙΩΑΝΝΑ ΦΩΤΙΑΔΗ

Τα περιστέρια που θα απελευθερωθούν σήμερα στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, τη θάλασσα που άλλοτε ενώνει και άλλοτε χωρίζει Ελληνες και Τούρκους, φέρουν το δικό τους μήνυμα. Ο εορτασμός των Θεοφανίων στη Σμύρνη έπειτα από 94 χρόνια στάθηκε η αφορμή ώστε να συγκεντρωθούν στην ιστορική προκυμαία της πόλης Ρωμιοί, απόγονοι ελληνικών οικογενειών, Ελληνες που έχουν εσχάτως μετακομίσει «απέναντι», Τούρκοι, δυτικοί που ζουν στην Τουρκία, αλλά και δεκάδες Ελληνες επισκέπτες από Χίο και Μυτιλήνη. Ορισμένοι εξ αυτών προτίθενται, μάλιστα, να παλέψουν για τον σταυρό μέσα στα παγωμένα νερά.

«Θέλουμε να ασκήσουμε τα θρησκευτικά μας καθήκοντα με σεβασμό προς τους υπόλοιπους πληθυσμούς της πόλης», δήλωσε στην «Κ» ο ιερατικός προϊστάμενος Σμύρνης, αρχιμανδρίτης του Ιερατικού Θρόνου, πατέρας Κύριλλος Συκής. Η κατάδυση του σταυρού και ο αγιασμός των υδάτων, όπως εορτάζονται τα Θεοφάνια σε όλη την Ελλάδα, πραγματοποιούνται στη Σμύρνη για πρώτη φορά μετά το 1922. «Το προσδοκώμενο είναι ο εορτασμός των Φώτων στην παραλία, δηλαδή σε δημόσιο χώρο, να καθιερωθεί», συμπληρώνει ο ίδιος. «Εχουμε λάβει την απαραίτητη αδειοδότηση από τον δήμο, ενώ θα παραστούν επίσημοι από όλες τις πλευρές: εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο επίσκοπος και κληρικοί της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας κ.ά.» εξηγεί η γενική γραμματέας της ελληνικής κοινότητας, Αθηνά Σάμογλου. Το έθιμο των Θεοφανίων, εξάλλου, δεν είναι άγνωστο στους Τούρκους της Σμύρνης. Πολλοί έχουν παρακολουθήσει το έθιμο σε κάποια απόδρασή τους στη Χίο ή τη Μυτιλήνη, άλλοι το έχουν ακουστά από διηγήσεις των Τουρκοκρητικών προγόνων τους ή απλώς έχουν δει σχετικά βιντεάκια στο YouTube. Η συνάντηση των ορθοδόξων της πόλης, Ρωμιών, Ελλήνων, Ρώσων, Γεωργιανών και Ουκρανών, θα γίνει στις 12 και μισή το μεσημέρι στο ιστορικό «Quai» της Σμύρνης, ακριβώς απέναντι από το παλιό ελληνικό προξενείο, το οποίο βρίσκεται υπό ανακαίνιση. Θα έχει προηγηθεί Θεία Λειτουργία στην Αγία Φωτεινή, που αποτελεί τη βάση της ορθόδοξης κοινότητας Σμύρνης, στις 8.30 το πρωί.

Η ελληνική κοινότητα της Σμύρνης μήνα με τον μήνα «αυγατίζει». «Πέρυσι ήμασταν διακόσιοι, φέτος αγγίζουμε τους 300», επισημαίνει στην «Κ» η κ. Γεωργία Παπαδοπούλου, καθηγήτρια και ξεναγός που έχει μετακομίσει εσχάτως στην κοσμοπολίτικη Σμύρνη. Πόλος έλξης αποτελεί, μεταξύ άλλων, το ιδιωτικό «Πανεπιστήμιο Αιγαίου» με έδρα τη Σμύρνη, όπου η διδασκαλία γίνεται εν πολλοίς στα αγγλικά. «Εκεί φοιτούν πολλοί προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, ενώ διδάσκουν και πολλοί Ελληνες». Τα τελευταία χρόνια, η Τοπική Αυτοδιοίκηση της Σμύρνης οραματίζεται την ανάδειξη του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα της παραλιακής πόλης. Στο πνεύμα αυτό πραγματοποιούνται βήματα, ενδεικτικά καλής θέλησης. Ανήμερα Πάσχα πραγματοποιήθηκαν στο «Quai» και στον Δήμο Κορδελιού συναυλίες της Nea Banda με σμυρναίικα τραγούδια. Αντίστοιχα, αδειοδοτήσεις δίνονται κατά καιρούς για λειτουργία σε παλιές εκκλησίες που θεωρούνται πλέον μνημεία. Ετσι, τον Δεκαπενταύγουστο λειτουργία είχε τελεστεί στον Αγιο Βούκουλο, ενώ την επομένη των Χριστουγέννων ο πατέρας Κύριλλος λειτούργησε στο παλιό ελληνικό νεκροταφείο του Κουκλουτζά. Αντίστοιχα, έχουν τα τελευταία χρόνια λειτουργήσει εκ νέου ο ναός του Τιμίου Σταυρού στον Δήμο Μπουρνόβα και ο Αγιος Δημήτριος στον Κιρκιντζέ, το χωριό της Διδούς Σωτηρίου. «Το χριστουγεννιάτικο δείπνο το οργανώσαμε στο ιστορικό εργοστάσιο υγραερίου, που θυμίζει το Γκάζι στην Αθήνα· εκεί είπαμε τα κάλαντα σε Ελληνες, Τούρκους και άλλων εθνικοτήτων καλεσμένους μας», περιγράφει η κ. Παπαδοπούλου.