Καλός γονιός. Ένας δύσκολος ρόλος

ΠΗΓΗ: psychology.gr

Αρθρογράφος: Αντιγόνη Επιβατιανού

Ψυχολόγος

Οι γονείς έχουν τεράστια ευθύνη στο να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. 

Τι σημαίνει όμως «καλός γονιός»; 

Καλός γονιός σε γενικές γραμμές είναι αυτός που δημιουργεί για το παιδί του ένα σταθερό, προστατευτικό, οικογενειακό περιβάλλον. Είναι ένα θετικό πρότυπο και συμμετέχει με υγιή τρόπο στη ζωή του παιδιού του.

Οι γονείς είναι υπεύθυνοι για την εξέλιξη των παιδιών τους. Οφείλουν να τα διαπαιδαγωγήσουν με σωστές αρχές και αξίες, να θέτουν όρια και να συμβάλουν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών τους με διάλογο και σεβασμό στις επιθυμίες τους.

Πώς να γίνετε καλοί γονείς;

Δώστε στα παιδιά σας στοργή και αγάπη. Μην αμελείτε να τους λέτε κάθε μέρα πόσο πολύ τα αγαπάτε. Η φυσική επαφή είναι πολύ σημαντική, για αυτό εκδηλώστε την αγάπη σας όχι μόνο με λόγια αλλά και με αγκαλιές και φιλιά. Αγαπήστε τα παιδιά σας άνευ όρων, μη τα κάνετε να νιώσουν ότι θα πρέπει να γίνουν αυτό που εσείς θέλετε για να κερδίσουν την αγάπη σας.

Επιβραβεύετε τα παιδιά σας. Αν νιώθουν ότι είστε περήφανοι για αυτά θα αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και θα εξελιχθούν σε ανεξάρτητους και ικανούς ενήλικες για να αντιμετωπίσουν την ζωή.

Μη συγκρίνετε τα παιδιά σας με άλλα ειδικά με τα αδέρφια τους. Κάθε παιδί είναι μοναδικό. Αποδεχθείτε τη διαφορετικότητα του και ενθαρρύνετε την επιθυμία του να κυνηγήσει τα δικά του όνειρα. Σε αντίθετη περίπτωση θα δημιουργήσετε στα παιδιά σας ένα αίσθημα κατωτερότητας, μια πεποίθηση ότι οτιδήποτε και να καταφέρουν δε θα είναι αρκετό για εσάς.

Ακούστε τα παιδιά σας. Είναι σημαντικό η επικοινωνία με τα παιδιά σας να είναι ουσιαστική. Δεν πρέπει να είστε εκεί μόνο για να επιβάλλετε κανόνες αλλά και για να ακούτε τους προβληματισμούς και τις αγωνίες τους. Θα πρέπει να τους δημιουργήσετε την αίσθηση ότι θα είστε δίπλα τους για οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίζουν είτε σημαντικό είτε ασήμαντο. Επίσης είναι απαραίτητο να είστε παρόντες σε όλες τις ιδιαίτερες στιγμές του παιδιού σας από την νηπιακή μέχρι την ενήλικη ζωή του όσο απασχολημένοι και αν είστε με τα δικά σας προσωπικά θέματα.

Επιβάλλετε λογικούς άλλα όχι υπερβολικά αυστηρούς κανόνες. Ιδανικά το παιδί θα πρέπει να αποδέχεται και να σέβεται τους κανόνες που έχετε θέσει και όχι να φοβάται. Είναι σημαντικό να είστε ήρεμοι και να μην έχετε εκρήξεις θυμού όταν εξηγείτε τα όρια που υπάρχουν στην οικογένεια όσο και αν τα παιδιά μπορεί να σας προκαλέσουν με την συμπεριφορά τους.

Θα πρέπει σαν γονείς να έχετε συνέπεια και ένα ενιαίο μέτωπο. Όποιες διαφορές και να έχετε με το σύντροφο σας σχετικά με τα προβλήματα των παιδιών θα πρέπει να τις λύνετε με ήπιους τόνους και όχι μπροστά τους έτσι ώστε οποιαδήποτε απόφαση να είναι κοινή για να μην θεωρούν τα παιδιά ότι ο ένας γονιός είναι καλύτερος από τον άλλο ή πιο εύκολα διαχειρίσιμος.

Κριτικάρετε επικοδομητικά την συμπεριφορά των παιδιών σας αλλά όχι τα ίδια τα παιδιά. Για παράδειγμα αποφύγετε εκφράσεις όπως «Ήσουν κακός». Μπορείτε να πείτε «ήταν λάθος που φέρθηκες έτσι στους φίλους» και να εξηγήσετε το γιατί με επιχειρήματα.

Μάθετε στα παιδιά σας να είναι ανεξάρτητα. Τα παιδιά δεν είναι προέκταση του εαυτού σας ώστε να προσδοκάτε να ζήσουν τη δική σας ζωή. Είναι ανεξάρτητα άτομα και θα πρέπει να τους διδάξετε ότι είναι σημαντικό να ακολουθήσουν το δικό τους δρόμο.

Προσπαθήστε να είστε ένα υγιές πρότυπο. Αν θέλετε το παιδί σας να αποκτήσει αρχές και αξίες καθώς και σωστούς τρόπους συμπεριφοράς θα πρέπει εσείς οι ίδιοι να τους υιοθετείτε στην καθημερινότητα σας.

Επιτρέψτε στα παιδιά σας να πάρουν πρωτοβουλίες και να κάνουν τα δικά τους λάθη. Δεν είναι δυνατόν να προστατεύετε τα παιδιά σας για πάντα. Θα πρέπει να μάθουν να αποφασίζουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους και να ωριμάσουν μέσα από τα λάθη τους. Θα ήταν καλό να είστε δίπλα τους για να συζητήσετε μαζί τους κάποια λάθος επιλογή χωρίς όμως να χρησιμοποιείτε εκφράσεις όπως «σου το είχα πει».

Πολλοί γονείς νιώθουν ενοχές όταν αρνούνται κάτι στα παιδιά τους. Όμως αυτή είναι μια λανθασμένη αντίληψη γιατί επιβάλλεται να λένε «όχι» στα παιδιά, σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι σχέσεις χτίζονται και με τα «όχι» και ίσως αργότερα τα παιδιά σας να σας ευγνωμονούν για αυτό.

Πότε χρειάζεται να λέτε «όχι» στα παιδιά σας;

Όταν από τις πράξεις των παιδιών μπορεί να χτυπήσει κάποιος ή να γίνει κάποια ζημιά. Σαν γονείς είναι δική σας ευθύνη να εμποδίσετε κάποιο ατύχημα. Τα παιδιά δεν είναι ώριμα για να προβλέπουν κάποιο άσχημο συμβάν για αυτό και χρειάζονται τη δική σας καθοδήγηση. Μερικές φορές μπορεί να προτείνετε κάποια άλλη επιλογή. Για παράδειγμα αντί να πείτε στο παιδί σας «μη πηδάς από το καναπέ, μπορεί να σπάσει ή να χτυπήσεις» μπορείτε να του πείτε «αν θέλεις πήγαινε έξω να παίξεις».

Αρνηθείτε να κάνετε πράγματα για λογαριασμό των παιδιών σας τα οποία θα μπορούσαν να κάνουν μόνα τους. Πολλές φορές τα παιδιά ζητούν από τους γονείς να κάνουν για αυτούς κάποια καθήκοντα που είναι δική τους υποχρέωση. Αυτού του είδους η άρνηση θα βοηθήσει τα παιδιά να γίνουν ικανά και αυτόνομα.

Αρνηθείτε κάποιο υλικό αγαθό που δεν είναι απαραίτητο. Δε θα πρέπει να αγοράζετε στα παιδιά σας οτιδήποτε τους αρέσει. Αυτό μπορεί να γίνει μια φορά αλλά όχι συνέχεια. Έτσι θα μάθουν ότι δεν είναι εφικτό να αποκτάμε όλα όσα μας αρέσουν.

Πείτε όχι όταν οι ανάγκες κάποιου άλλου, έστω και πρόσκαιρα, είναι πιο σημαντικές. Τα παιδιά συνήθως επιζητούν να είναι το επίκεντρο της προσοχής. Ωστόσο, το να μάθουν να υποχωρούν για τις ανάγκες κάποιου άλλου τους διδάσκει να είναι μεγαλόψυχα και γενναιόδωρα.

Αρνηθείτε κάτι που είναι ενάντια στις αρχές σας. Μερικές φορές μπορεί να ακούσετε το παιδί σας να διαμαρτύρεται γιατί είστε ο μοναδικός γονιός που πήρε αυτή την απόφαση συγκριτικά με άλλους γονείς. Όμως δε θα πρέπει να υποχωρήσετε όσο δυσάρεστο και να είναι. Για παράδειγμα εξηγήστε στο παιδί σας ότι δεν θα του πάρετε αυτό το ηλεκτρονικό παιχνίδι γιατί θα το αποσπάσει από τα μαθήματα του. Μη νιώθετε ενοχές αν το παιδί σας θεωρεί ότι έχετε άδικο. Τα παιδιά χρειάζονται τους γονείς να είναι γονείς και όχι φίλοι. Πολλές φορές οι γονείς ενδίδουν ακόμα και σε παράλογες απαιτήσεις των παιδιών τους γιατί φοβούνται μήπως χάσουν την αγάπη τους. Αυτό όμως είναι λάθος γιατί μόνο τα ρεαλιστικά όρια και οι ξεκάθαροι ρόλοι αποτελούν τη βάση για μια αρμονική σχέση μεταξύ τους. Το παιδί ποτέ δεν θα είναι ευχαριστημένο όταν εισπράττει άρνηση σε κάποιες απαιτήσεις του, όμως το υγιές γονεϊκό πρότυπο είναι ένας συνδυασμός αγάπης και ορίων.

Για να γίνετε ένας καλός γονιός είναι απαραίτητο να βελτιώσετε και το δικό σας εαυτό. Είναι αρκετό σημαντικό να διαχειριστείτε τυχόν δικές σας οδυνηρές εμπειρίες της παιδικής σας ηλικίας έτσι ώστε να μην μεταφέρετε άθελα σας αρνητικές συμπεριφορές που βιώσατε και στα δικά σας παιδιά.

Πηγές:

1. How to be a good parent. It’s all about you by Lisa Firestone PL.d

2. How to be a good parent by Catherine Valadez Lopez Wikihow

3. When and how to say no to Kids by Eileen Kennedy – Moore PL.d