COP26: Ένα λεπτό πριν τα μεσάνυχτα για τον πλανήτη

Δραματικές προειδοποιήσεις για το μέλλον της ανθρωπότητας κατά τη σύνοδο COP26 για το κλίμα στη Γλασκώβη

THE GUARDIAN, NYT, A.P., REUTERS

ΓΛΑΣΚΩΒΗ. Από το βήμα της συνόδου COP26 για το κλίμα, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν ζήτησε χθες συγγνώμη για το γεγονός ότι ο προκάτοχός του έβγαλε τις ΗΠΑ εκτός μάχης στα ζητήματα του κλίματος, αποσύροντας την υπογραφή της χώρας από τη συνθήκη των Παρισίων. «Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής στην ανθρώπινη ιστορία», είπε ο Μπάιντεν, χαρακτηρίζοντας την κλιματική αλλαγή «απειλή για την ανθρώπινη ύπαρξη όπως τη γνωρίζουμε».

Δραματικές προειδοποιήσεις για την ανθρωπότητα που βρίσκεται «ένα λεπτό πριν τα μεσάνυχτα» απηύθυνε και ο οικοδεσπότης της συνόδου, Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον. «Η τραγωδία είναι ότι δεν πρόκειται για ταινία, τα κατασκευάσματα που προξενούν την καταστροφή είναι αληθινά», προσέθεσε ο Τζόνσον.

Πέντε αιτήματα

Η Γκρέτα Τούνμπεργκ και οι άλλοι ακτιβιστές που παρακολουθούν τις εργασίες της συνόδου, αναμένοντας έργα που να ταιριάζουν με τη βαρύτητα των επίσημων λόγων, δημοσιοποίησαν έναν κατάλογο με βάση τον οποίο μπορεί να κριθεί η επιτυχία ή όχι της διεθνούς διάσκεψης.

Συγγνώμη για την αποχώρηση των ΗΠΑ επί προεδρίας Τραμπ από τις συμφωνίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ζήτησε ο Τζο Μπάιντεν.

Τα ζητούμενα είναι, πρώτον, να παραμείνει ζωντανή η ελπίδα για περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου, με άμεσες, δραστικές ετήσιες μειώσεις ρύπων. Δεύτερον, να σταματήσουν όλες οι επενδύσεις και επιδοτήσεις σε ορυκτά καύσιμα, καθώς και η έρευνα και εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων. Να σταματήσει η «δημιουργική λογιστική» ρύπων, με τη δημοσιοποίηση του συνόλου των ρύπων για όλους τους καταναλωτικούς δείκτες, τις αλυσίδες παραγωγής, τις αεροπορικές μεταφορές, τη ναυτιλία και την καύση βιομάζας. Τέταρτον, να δοθούν στις πιο ευάλωτες χώρες τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια που υποσχέθηκαν οι πλούσιες χώρες και να υπάρξουν συμπληρωματικά κονδύλια για αρωγή σε φυσικές καταστροφές. Και πέμπτον, η κλιματική πολιτική να προστατεύει τους εργαζομένους και τους πιο ευάλωτους, μειώνοντας κάθε μορφή ανισότητας.

Δραματικές προοπτικές

Λίγες ώρες μετά την ανάρτησή του, το κείμενο των αιτημάτων είχε συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές. Ωστόσο καθένα από αυτά τα σημεία προσκρούει σε σοβαρές δυσκολίες, με πρώτο το αίτημα για μείωση των ρύπων ώστε να τηρηθεί ο στόχος του 1,5 βαθμού. Τόσο ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, όσο και ηγέτες, όπως ο Γάλλος Εμανουέλ Μακρόν, υπογράμμισαν ότι με τις παρούσες δεσμεύσεις οδεύουμε για αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας κατά 2,7 βαθμούς Κελσίου. Πρόκειται για δραματική προοπτική, όπως αποτυπώνεται στις προβλέψεις, σύμφωνα με τις οποίες ο αριθμός των ανθρώπων που θα ζουν σε αβίωτες συνθήκες στα τέλη του αιώνα μπορεί να προσεγγίσει τα 3 δισεκατομμύρια.

Η χώρα που παράγει τους περισσότερους ρύπους, η Κίνα, έχει παραμείνει στάσιμη στις δεσμεύσεις του 2015, με βάση τις οποίες οι ρύποι της θα συνεχίσουν να αυξάνονται ώς το 2030, ενώ ούτε ο Κινέζος πρόεδρος Σι ούτε ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν παρευρίσκονται στη σύνοδο. Καμία ουσιαστικά νέα δέσμευση δεν έχει παρουσιάσει η Ρωσία και η Αυστραλία, ενώ οι ΗΠΑ δυσκολεύονται να πείσουν ότι συμμετέχουν δυναμικά στην κοινή προσπάθεια, αφού το πρόγραμμα χρηματοδότησης της ενεργειακής μετάβασης που εισηγείται ο Αμερικανός πρόεδρος παραμένει κολλημένο στο Κογκρέσο. Αμερικανοί ακτιβιστές κατά των ορυκτών καυσίμων, που διαδήλωσαν στη Γλασκώβη, επισήμαναν ότι τους πρώτους έξι μήνες από την έναρξη της θητείας του Τζο Μπάιντεν έχουν εγκριθεί 2.500 άδειες εκμετάλλευσης ορυκτών καυσίμων, τόσες όσες ενέκρινε η κυβέρνηση Τραμπ σε ένα χρόνο. Σε επίπεδο διεθνούς πολιτικής, πάντως, η απόσυρση του Τραμπ από τη συμφωνία των Παρισίων αποδείχθηκε ιδιαίτερα βλαβερή για τους κλιματικούς στόχους. «Δεν θα έπρεπε κανονικά να ζητάω συγγνώμη, αλλά ζητάω», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος αναφερόμενος στη μονομερή ενέργεια του προκατόχου του. Σε άλλα νέα της συνόδου, η πρωθυπουργός της Σκωτίας, Νίκολα Στέρτζον, έδωσε μια ειλικρινή συμβουλή στους πολίτες που επιθυμούν να δουν αλλαγές στην κλιματική πολιτική. «Τι μπορείτε να κάνετε; Να κάνετε τη ζωή πραγματικά δύσκολη σε κάθε κυβέρνηση, σε κάθε ηγέτη που δεν κάνει όσα χρειάζεται. Πρέπει όλοι να δεχθούμε πολύ μεγαλύτερη πίεση και πολύ πιο σύντομα».