Σπέρνουν διχόνοια μεταξύ των εκπαιδευτικών

pekp.gr

Αξιοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη και στο βάθος ανθρωποφαγία 

Αφορμή για να γράψω αυτό το κείμενο είναι ένα πραγματικό γεγονός που έλαβε χώρα πριν λίγες ημέρες στο οποίο ήμουν αυτόπτης μάρτυρας. Ήτανε μεσημέρι και επέστρεφα με τον προαστιακό από το σχολείο στο οποίο διδάσκω στη Δυτική Αττική. Παραδίπλα μου καθότανε μια παρέα αποτελούμενη από τρεις πολύ νεαρές κυρίες που συζητούσαν για τα σχολεία στα οποία υπηρετούσαν ως αναπληρώτριες καθηγήτριες και τα προβλήματα που έχει ο κλάδος τους σε σχέση με τις προσλήψεις για το επόμενο σχολικό έτος. Ξαφνικά όμως η συζήτηση πήρε μια περίεργη τροπή. Λέει η μια από αυτές : «Κακά τα ψέματα, μια είναι η λύση. Να απολύσει όλους αυτούς τους ρεμπεσκέδες και μεγάλους σε ηλικία μονίμους και να προσλάβει εμάς που έχουμε όρεξη για δουλειά και αντοχές,

που έχουμε και πιο πολλά προσόντα». Μια άλλη συνεχίζει: « είδες, είδες πόσο τρέμουνε την αξιολόγηση; Φοβούνται ρε παιδάκι μου γιατί είναι άχρηστοι και το ξέρουν. Αλλά τι περιμένεις, αξιοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη στην Ελλάδα»; Στην αρχή εκνευρίστηκα ,αλλά μετά από λίγο όταν μου πέρασαν τα νεύρα, δεν ξέρω γιατί, αλλά με έπιασε ένας αδιόρατος φόβος. Δεν ήτανε τα λόγια τους που με έκαναν να φοβηθώ. Ήταν τα βλέμματα.

Βλέπετε οι νεαρές καθηγήτριες το είχανε τακτοποιήσει μέσα τους βαφτίζοντας ως «αξιοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη» το «ο θάνατος σου, η ζωή μου». Και όσο και αν προσπάθησα να μπω στη θέση τους και να τις καταλάβω πάλι δίκιο δεν τους έδωσα.

Ειλικρινά δεν ξέρω τι είναι χειρότερο, το να σε πετάξουν έξω από την δημόσια εκπαίδευση ενώ έχεις διαμορφώσει τη ζωή σου γύρω από αυτήν ή το να ξέρεις ότι δεν πρόκειται ποτέ να σου δοθεί η ευκαιρία να την υπηρετήσεις σε μόνιμη βάση; Και τα δυο ενδεχόμενα είναι χείριστα, όμως για αυτό δεν ευθύνεται η μια ή η άλλη ομάδα αλλά το ίδιο το κράτος. Γιατί θέσεις υπάρχουν και κάθε χρόνο δημιουργούνται νέες λόγω των συνταξιοδοτήσεων, αλλά το κράτος αντί να ψάχνει έναν δίκαιο τρόπο για να τις καλύψει το μόνο να κάνει είναι να σκαρφίζεται μεθόδους να τις ψαλιδίσει αδιαφορώντας αν με αυτό τον τρόπο ψαλιδίζεται και η ίδια η παιδεία στη χώρα μας. Για άλλη μια φορά τα «δίκαια αιτήματα» γίνονται ανεκπλήρωτα προεκλογικά συνθήματα. Θυμηθείτε τι έλεγε το κυβερνόν κόμμα πριν τις εκλογές : «Καταργούμε την «εργασιακή εφεδρεία» και τις ευέλικτες μορφές εργασίας στην εκπαίδευση και μονιμοποιούμε τους αναπληρωτές».

Προς αποφυγή παρεξηγήσεων οφείλω να διευκρινίσω ότι δεν κατακρίνω συνολικά τους αναπληρωτές, αλλά την νοοτροπία κάποιων εξ αυτών με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που κατακρίνω και την νοοτροπία κάποιων εκ των μονίμων. Δεν είμαι της άποψης των ολικών χαρακτηρισμών των κλάδων. Και δεν διαχωρίζω τους συναδέλφους σε μονίμους ή αναπληρωτές, σε δημόσιους ή ιδιωτικούς, σε διορισμένους με ΑΣΕΠ ή προϋπηρεσία, σε δασκάλους ή νηπιαγωγούς ή καθηγητές ή διαφορετικών ειδικοτήτων.

Εμφύλιος μεταξύ ειδικοτήτων

Έντονα φαινόμενα ανθρωποφαγίας παρατηρούμε και μεταξύ συναδέλφων διαφορετικών ειδικοτήτων μετά την ανακοίνωση των νέων μέτρων που θα ισχύσουν από το Σεπτέμβρη στα σχολεία (μείωση ωρολογίου προγράμματος στα Γυμνάσια και στα Δημοτικά, αλλαγές και άνοιγμα των αναθέσεων). Αντί όλοι μαζί να συσπειρωθούμε εναντίον των πραγματικών υπευθύνων λήψεων των αποφάσεων, που δήθεν για το καλό των μαθητών ελαφραίνουν το πρόγραμμά τους, ενώ στην πραγματικότητα εξοικονομούν περίπου 30 ώρες εκπαιδευτικών ανά σχολείο την εβδομάδα, εμείς μεταθέτουμε το πρόβλημα στον συνάδελφο, διεκδικώντας τις δικές του ώρες, για να σώσουμε το τομάρι μας. Θεωρώ απαράδεκτο να βγαίνουν μέχρι και επίσημες ενώσεις ειδικοτήτων και να προτείνουν λύσεις του τύπου: «Να πάρουμε ώρες από την τάδε ειδικότητα, γιατί το δικό μας μάθημα είναι πιο σημαντικό σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα». Έχουν αναρωτηθεί ότι με αυτόν τον τρόπο είναι σαν να υποδεικνύουν στους αρμόδιους ποιος πρέπει να φαγωθεί; Πραγματικά σοκαριστικό να θεωρούν κάποιοι συνάδελφοι ότι είναι πιο σημαντικοί από κάποιους άλλους. Πολύ αποκαρδιωτικό να χρησιμοποιούν συνάδελφοί μας εκφράσεις απαξιωτικές για διαφορετικές ειδικότητες από τη δική τους, σαν αυτές που χρησιμοποιεί κατά καιρούς και η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας : «δευτερεύοντα μαθήματα» ή « μαθήματα ήσσονος σημασίας». Είναι βέβαια η εύκολη και βολική λύση, ειδικά για ανθρώπους που δεν έχουν μάθει να αγωνίζονται συλλογικά : αντί για τα προβλήματά τους να επιτίθενται σε εκείνους που τους τα προκαλούν αυτοί επιλέγουν να ξεσπούν πάνω σε άλλους οι οποίοι βρίσκονται στην ίδια μοίρα αλλά που έχουν μικρή δυνατότητα αντίστασης. Δηλαδή προτιμούν αντί να τα βάλουν με τον ισχυρό θύτη, να αλληλοφαγωθούν με τα άλλα αδύναμα θύματα πέφτοντας στην μακιαβελική παγίδα του «διαίρει και βασίλευε».

Είναι πραγματικά λυπηρό να βλέπεις συναδέλφους που στη προσπάθειά τους να πείσουν ότι δίκαιο είναι εκείνοι να σωθούν, καταφεύγουν σε αναξιοπρεπή σχόλια και κατηγορίες εναντίον συναδέλφων τους. Ειδικά στην εκπαίδευση τέτοιες νοοτροπίες και πρακτικές είναι εντελώς απαράδεκτες. Γιατί αυτό που τελικά εισπράττουν τα παιδιά είσαι εσύ ο ίδιος, αυτό που είσαι και αυτά που πιστεύεις. Ας προσέξουν λοιπόν όλοι αυτοί που έχουν περάσει τα όρια και κατηγορούν τους άλλους ως ανάξιους ή τεμπέληδες, εκτοξεύοντας λάσπη δεξιά και αριστερά, μήπως στο τέλος αδειάσουν τελείως από όλα εκείνα τα απαραίτητα στοιχεία που οφείλουν να έχουν ως εκπαιδευτικοί. Κυρίως την ενσυναίσθηση, την ικανότητα δηλαδή να μπαίνουν στη θέση του άλλου και φυσικά την ανθρωπιά τους. Βλέπετε στην πρέσα της κοινωνικής συμπίεσης εξίσου κακό με το να είσαι εσύ το θύμα που συνθλίβεται είναι το να αποδέχεσαι το ρόλο του χειριστή της πρέσας, προκειμένου να τη γλυτώσεις ή να ευνοηθείς.

«Ο θάνατός σου, η ζωή μου» ή «ο θάνατός σου, ο θάνατός μου και ζωή σου, η ζωή μου»; 

Χωρία αμφιβολία διανύουμε μια περίοδο έντονης υποβάθμισης της αξίας του δικαιώματος στην εργασία. Οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται σαν αναλώσιμα υλικά και αριθμοί. Αυτή η αντιμετώπιση των εργαζομένων ως άψυχα αντικείμενα, ως πράγματα που υπάρχουν μόνο και μόνο για να εξυπηρετούν την εταιρεία ,το κράτος, τον εργοδότη έχει ξεπεράσει κάθε όριο απανθρωπιάς και κυνισμού. Ο Φρέιρε περιέγραφε την ψυχολογία των καταπιεστών ως αυτούς που πιστεύουν ότι μόνο αυτοί είναι άνθρωποι, ενώ αντιλαμβάνονται όλους τους υπόλοιπους ως πράγματα. Όσοι περισσεύουν λοιπόν απλά πετιούνται σαν σκουπίδια. Αρκεί μόνο το πάτημα ενός κουμπιού(Delete) για να εξαφανιστούν στον κάδο ανακύκλωσης. Πόσοι άνθρωποι δεν οδηγούνται αυτή τη στιγμή σε ξαφνικό επαγγελματικό θάνατο; Και πόσοι επιλέγουν να θυσιάζουν μέρος της αξιοπρέπειάς τους για να μην οδηγηθούν εκεί;

Ποιοι είναι ο τρόποι ενεργητικής αντίδρασης των εργαζομένων που παρατηρούνται σε περιπτώσεις σαν και αυτές που νιώθουν ότι η εργασία τους διατρέχει κίνδυνο; Οι εργαζόμενοι καταλήγουν σε δύο μόνο επιλογές : ή θα προβούν σε ανθρωποφαγία των συναδέλφων τους θεωρώντας την ως τον μοναδικό τρόπο να επιβιώσουν οι ίδιοι, ή θα ενωθούν με τους συνάδελφούς τους διεκδικώντας δυναμικά το δίκιό τους, ταυτόχρονα αποκτώντας ταξική συνειδητοποίηση. Δηλαδή, ως τον εχθρό από τον οποίον κινδυνεύουν, θα αναγνωρίσουν ή το αφεντικό τους ή τον συνάδελφό τους.

Τι θα προτιμήσουμε λοιπόν συνάδελφοι; Τον ρόλο του μονομάχου ή το ρόλο του συμπολεμιστή; Τα κρύα, από τα σπαθιά της μονομαχίας, χέρια ή τα ζεστά πιασμένα μεταξύ τους χέρια; Θα σκοτωθούμε μεταξύ μας ή θα στρέψουμε τα όπλα μας προς τον Καίσαρα; Θα αντιμετωπίσουμε τη ζωή ως επιβίωση όπου ο καθένας σκέφτεται ατομιστικά για να σώσει τον εαυτό του, εφαρμόζοντας τους νόμους της ζούγκλας ή θα καταλάβουμε επιτέλους ότι η μοίρα μας είναι κοινή, είναι συλλογική και μόνο όταν σωθεί το σύνολο σώζεται και το άτομο; Σκεφτείτε, ότι υπάρχει εκεί έξω ένα θηρίο που οσμίζεται το αίμα από τα αλληλομαχαιρώματά μας.

Δημήτρης Τσιριγώτης. 

Φυσικός