Μακεδονία και ξένες γλώσσες

kathimerini.gr

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

​Αυτά τα «ξένα» έχουν κάτι μαγικό, βρε παιδί μου. Θυμηθείτε εκείνη τη Χιώτισσα του Κοραή που θαύμαζε τα μικρά Γαλλάκια τα οποία, αν και παιδάκια, μιλούσαν τόσο καλά τα γαλλικά. Μας παραξενεύουν με τους ήχους τους. Aντε τώρα να προφέρεις τρία σύμφωνα μαζί, όπως το απαιτούν τα σερβικά. Κι άντε να εκχωρήσεις τα δικαιώματα του ωραίου ρο της ελληνικής σ’ αυτό το γο των Γάλλων που σε υποχρεώνει να ξύσεις τον ουρανίσκο σου στραμπουλώντας ελαφρώς τη γλώσσα. Το καλό βέβαια με τα ξένα είναι ότι δεν τα χρειάζεσαι αν είσαι Eλληνας. Στη χώρα μας συνεννοείσαι μια χαρά και με τα ελληνικά, που διαθέτουν το προνόμιο να έχουν περιορισθεί σε καμιά πεντακοσαριά λέξεις, στην καλύτερη περίπτωση. Εύχρηστα και οικονομικά. Το ακόμη καλύτερο είναι ότι, αν δεν τα καταλαβαίνεις, μπορείς και να τα αγνοήσεις. Ως γνωστόν, η βαθιά ελληνικότητα, επειδή νομίζει ότι τα έχει καταλάβει όλα, ό,τι δεν καταλαβαίνει θεωρεί ότι είτε την απειλεί είτε δεν υπάρχει.

Ας πούμε συναντάς στον δρόμο έναν κάτοικο των ιστορικών Σκοπίων. Τον καταλαβαίνεις από το μοχθηρό του βλέμμα. Δεν είσαι σίγουρος όμως σε ποια τάξη των εχθρών σου ανήκει. Είναι Τούρκος; Είναι Γερμανός; Είναι ρατσιστής ή ομοφοβικός; Τι θέση παίρνει στο μεταναστευτικό; Ποια είναι η άποψή του για την Κατρίν Ντενέβ; Τον ρωτάς από πού είναι. Εκείνος σου απαντάει: «Vardarska Makedonija» – ή κάπως έτσι. Σου μιλάει μια γλώσσα που δεν την καταλαβαίνεις, άρα δεν υπάρχει, και κατάγεται από μια χώρα που το όνομά της είναι στη γλώσσα που δεν υπάρχει, άρα από μια ανύπαρκτη χώρα. Μπορείς να τον αγνοήσεις και να συνεχίσεις τον δρόμο σου. Ούτε αυτός υπάρχει, κι αν υπάρχει είναι λωλός.

Λεπτός ψυχολόγος, ο Ν. Κοτζιάς διέκρινε τη δυναμική της αμετάφραστης σύνθετης ονομασίας και την πρότεινε ως λύση. Θα έπρεπε ενδεχομένως να προσθέσει και το αυτονόητο. Εφόσον η ονομασία θα ανήκει σε μια γλώσσα, τη μακεδονική, την οποία δεν αναγνωρίζει ως γλώσσα ο κ. Μπαμπινιώτης, είναι μια ανύπαρκτη ονομασία. «Iσα βάρκα ίσα νερά» που λέει κι ο λαός, αξιοποιώντας το κεφάλαιο των πεντακοσίων λέξεων. Υποθέτω ότι ο κ. Κοτζιάς θα περιμένει να δει το συλλαλητήριο της Κυριακής για να αποφασίσει αν θα απασφαλίσει και το ύστατο γλωσσολογικό επιχείρημα.

Ασχέτως συλλαλητηρίων και προσωπικής άποψης γι’ αυτά, θα επανέλθω εξάλλου, η «σύνθετη αλλά αμετάφραστη ονομασία» με ενθουσιάζει. France και ουχί Γαλλία. Italia με τον τόνο στην προπαραλήγουσα και ουχί Ιταλία. Το απαγορεύουν οι διεθνείς συμφωνίες. Ο κ. Κοτζιάς μας έχει ψυχολογήσει: «Για να θεωρούν ότι εγώ θα λύσω το Μακεδονικό, είναι τόσο γελοίοι που θα τους το πω στα ξένα».