Τατσόπουλος: Μας κυβερνάει ένα τσίρκο Μεντράνο

Το τελευταίο του βιβλίο είναι βιωματικό και διαβάζεται γρήγορα. Ο Πέτρος Τατσόπουλος ελπίζει ότι η ΝΔ θα κάνει στροφή στο κέντρο και θα συναντηθεί στο κυβερνητικό επίπεδο με τις μεταρρυθμιστικές δυνάμεις του ενδιάμεσου χώρου. Ελπίζει ότι το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι θα συμπλεύσουν, ενώ δεν κρύβει ότι βιάζεται να τελειώνει το σημερινό σύστημα εξουσίας.

Στην Αγγελική Σπανού

Θα θέλατε να είστε ακόμη εκεί;

Στον ΣΥΡΙΖΑ, όχι. Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήθελε να συνεργαστεί ξανά μαζί μου. Τα αισθήματα είναι αμοιβαία. Όπως γράφω και στο βιβλίο, ήταν τόσο λάθος του Τσίπρα όσο ήταν και λάθος δικό μου. Βεβαίως, τον Ιανουάριο του 2012 ο Τσίπρας –κατ’ επέκτασιν και ο ΣΥΡΙΖΑ– ήταν αρκετά διαφορετικός από τον σημερινό, αλλά αυτό μονάχα έως ένα σημείο δικαιολογεί το λάθος του και το λάθος μου.

Η φοβερή επικαιρότητα, με το προσφυγικό στο επίκεντρο, δεν σας εμπνέει να γράψετε μυθιστόρημα;

Με το προσφυγικό ασχολήθηκα επισταμένως στο Συμβούλιο της Ευρώπης, ως μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Μετανάστευσης/Προσφύγων/Ατόμων Αιτούντων Άσυλο. Τότε (2012-2014) το πρόβλημα έδειχνε ήδη τα δόντια του, χωρίς να έχει πάρει τις σημερινές εκρηκτικές διαστάσεις. Είναι ένα πρόβλημα που δεν μπορεί να το λύσει μόνη της ούτε η κυβέρνηση, ούτε η Ελλάδα, ούτε η Ευρώπη. Είναι ένας παγκόσμιος βραχνάς – και το τελευταίο που θα ήθελα, ειλικρινά, θα ήταν να το χρησιμοποιήσω ως πρώτη ύλη για μυθιστόρημα.

Μήπως, αφού κατέβει κανείς στην πολιτική, μετά είναι δύσκολο να ξαναβρεί τη φαντασία και την ευαισθησία του;

Αναμφίβολα η πολιτική είναι ένα προνομιακό πεδίο για τους κυνικούς και τους αναίσθητους, αλλά σκόπιμο είναι να μην την μπερδεύουμε με τη δημιουργικότητα. Σπουδαίοι δημιουργοί ήταν άθλιοι πολιτικοί και σπουδαίοι πολιτικοί ήταν άθλιοι δημιουργοί – με λαμπρές εξαιρέσεις, βεβαίως. Έχουν πάντως κάτι κοινό: τη διαίσθηση. Χωρίς διαίσθηση, δεν καταφέρνεις τίποτε αξιόλογο, ούτε ως πολιτικός ούτε ως συγγραφέας.

Τι δεν είχατε καταλάβει το 2012, όταν συμπορευτήκατε με τον ΣΥΡΙΖΑ;

Πόσο μακριά μπορούσε να φτάσει προκειμένου να πάρει την εξουσία. Σήμερα μπορεί να ακούγεται εξωφρενικό, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ανέκαθεν τυφλά παραδομένος στον λαϊκισμό. Το 2012 η συνεργασία με το ακροδεξιό λαϊκιστικό μόρφωμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων ήταν έγκλημα καθοσιώσεως – κανένας Συριζαίος δεν τολμούσε καν να τη διανοηθεί. Σήμερα έχουμε τη διεθνή πατέντα μιας αριστερο-ακροδεξιάς κυβέρνησης που έχει ψηφιστεί μονάχα από τον έναν στους πέντε ψηφοφόρους (αν συμπεριλάβετε την τεράστια αποχή) και κυβερνάει λες και εκπροσωπεί την πλειοψηφία. Η διολίσθηση του ΣΥΡΙΖΑ στον λαϊκισμό ήταν μια μακρόχρονη διαδικασία και όταν ολοκληρώθηκε εγώ δεν ήμουν πια εκεί. Ήταν άλλωστε και ένας από τους κύριους λόγους για την απομάκρυνσή μου.

Αφού γοητευτήκατε από τον Αλ. Τσίπρα, δεν ήταν αναμενόμενο να τον ακολουθήσει τόσος κόσμος;

Ποτέ δεν γοητεύτηκα από τον Αλέξη Τσίπρα. Τον συμπαθούσα, βεβαίως, γιατί είναι φύσει συμπαθητικός – αυτό εξάλλου είναι και το μυστικό των απανωτών εκλογικών επιτυχιών του. Καλό είναι, επίσης, να μην κρίνουμε με τη στερνή μας γνώση, ως επιμηθείς. Χρόνια τώρα ψάχνουμε να βρούμε τους ομαδικούς τάφους των Πασοκτζήδων. Πού εξαφανίστηκαν τα εκατομμύρια ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ; Σε λίγο καιρό θα αρχίσουμε να ψάχνουμε για τους ομαδικούς τάφους των Συριζαίων. Κανένας δεν θα παραδέχεται δημοσίως ότι κάποτε ψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ ή έστω συμπάθησε τον Αλέξη Τσίπρα. Για όλα θα φταίνε οι εξωγήινοι.

Αντιδράσατε ενθουσιωδώς μετά την εκλογή Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ. Όμως η ΝΔ δεν δείχνει να γίνεται ούτε πιο μεταρρυθμιστική ούτε λιγότερο δεξιά. Μήπως βιαστήκατε;

Η εκλογή Μητσοτάκη είναι μια θετική εξέλιξη, γιατί ανακατεύει εκ νέου την τράπουλα και ταράζει τα στάσιμα πολιτικά νερά – κάτι που, κατά την εκτίμησή μου πάντα, δεν θα προέκυπτε από την εκλογή Μεϊμαράκη. Όπως γράφω και στο βιβλίο μου, όμως, η ΝΔ παραμένει ένα κόμμα που συστεγάζει μεταρρυθμιστές και λαϊκιστές. Αυτή τη στιγμή, φυσικά, με τη ΝΔ σε προφανή δημοσκοπική άνοδο, κανένας δεν παίρνει πάνω του την ευθύνη για μια βαθιά ρήξη στο εσωτερικό της. Τα μαχαίρια παραμένουν στα θηκάρια. Αργά ή γρήγορα, ωστόσο, η ρήξη θα επέλθει. Ελπίζω τότε η ΝΔ να απογαλακτιστεί από τον δεξιό λαϊκισμό και να συμπορευτεί με τους μεταρρυθμιστές του κέντρου και της κεντροαριστεράς. Μονάχα έτσι θα δημιουργηθεί ένα βιώσιμο κυβερνητικό σχήμα, λειτουργικό, ώστε να απαλλαγούμε από το τσίρκο Μεντράνο που μας κυβερνάει σήμερα.

Θα βγάλει κάπου η προσπάθεια για συνεργασία ΠΑΣΟΚ, Ποταμιού και διαφόρων κινήσεων του ενδιάμεσου χώρου;

Ειλικρινά, το εύχομαι. Το εύχεται και ο κόσμος του ενδιάμεσου χώρου. Δεν είμαι εξίσου σίγουρος ότι το εύχονται και οι ηγεσίες. Μπορεί να προτιμούν ένα εκλογικό Κούγκι από την κοινοβουλευτική τους επιβίωση. Σε ανύποπτο χρόνο, ο ίδιος ο Σταύρος Θεοδωράκης έχει δηλώσει ότι προέχει το κοινοβουλευτικό σου εκτόπισμα. Αλλιώς σε αντιμετωπίζουν αν έχεις 10%, αλλιώς αν έχεις 4% – πόσο μάλλον αν μείνεις εκτός Βουλής. Ελπίζω να μην το λησμόνησε. Η πολιτική είναι και ζήτημα χρόνου. Ζωτικού χρόνου. Ο σημερινός ενδιάμεσος χώρος δεν μπορεί να περιμένει πάνω από τρεις δεκαετίες –μια δικτατορία, έναν πόλεμο, μια κατοχή και έναν εμφύλιο– που περίμεναν οι αντίστοιχες δυνάμεις για να συγκροτήσουν την Ένωση Κέντρου.

Τι δείχνει η υψηλή δημοτικότητα του Β. Λεβέντη;

Το χάλι μας. Το μαύρο μας το χάλι. Το comeback των ναζιστών της Χρυσής Αυγής και η δημοτικότητα του Βασίλη Λεβέντη δείχνουν ότι σχεδόν τριάντα χρόνια trash tv, σε συνδυασμό πάντα με την πρωτοφανή κρίση, γαλούχησαν έναν λαό στη σαχλαμάρα, στην πνευματική οκνηρία και στη συνωμοσιολαγνεία. Λυπάμαι, αλλά δεν μπορώ να πάρω στα σοβαρά έναν άνθρωπο που δηλώνει on camera ότι θα μας βγάλει σε δύο μήνες από το μνημόνιο επειδή «έχει φίλους στο εξωτερικό» και κατόπιν, πάλι on camera, αρνείται ότι το δήλωσε. Όσο για τη Χρυσή Αυγή, χωρίς να ξεχνάμε την ολέθρια αμφιθυμία της ΝΔ απέναντί της, πριν από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, οφείλουμε να επιμερίσουμε ευθύνες και στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν γίνεται να δηλώνεις με εγκληματική ανευθυνότητα «εάν αποτύχω εγώ, θα έρθει η Χρυσή Αυγή» –να απαξιώνεις, εν ολίγοις, τον κοινοβουλευτισμό συλλήβδην– και μετά να παριστάνεις τον έκπληκτο που οι ναζιστές σηκώνουν ξανά κεφάλι.

Γιατί τόσο μικροί πολιτικοί μπροστά σε τόσο μεγάλα προβλήματα και διακυβεύματα – εδώ και στον κόσμο; Είναι η εποχή;

Δεν χρειάζεται να εξιδανικεύουμε το παρελθόν. Δεν είμαι και σίγουρος αν οι χτεσινοί ηγέτες θα μπορούσαν να αναδειχθούν εξίσου εύκολα σε ένα περιβάλλον επικοινωνιακής ελευθερίας και ασυδοσίας όπως το σημερινό. Εάν θα προλάβαιναν να «ψηλώσουν» προτού τους «κοντύνουν» αναρίθμητοι «δολοφόνοι χαρακτήρων» στα social media. Συμφωνώ μαζί σας. Για το καλύτερο και για το χειρότερο, ευθύνεται αναμφίβολα η εποχή.

Τι ονειρεύεστε για το παιδί σας; Να φύγει από τη χώρα ή να αναζητήσει εδώ την ευτυχία;

Έχω δύο παιδιά, τον Γιάννη, 23 χρονών, και τη Δανάη, στα 8. Ξέρετε, η επιδίωξη της ευτυχίας–κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα των ΗΠΑ, αγνοημένη στο δικό μας– είναι ευθέως ανάλογη με τα βιώματά σου. Άλλο περιεχόμενο δίνουν στην ευτυχία οι πρόσφυγες της Συρίας, άλλο οι έκπτωτοι προνομιούχοι της Δύσης. Τα παιδιά μου μεγαλώνουν στο πιο ρευστό περιβάλλον που γνωρίσαμε τα μεταπολιτευτικά χρόνια, το πιο απρόβλεπτο και το πιο επικίνδυνο. Θα αντιμετωπίσουν πρωτόγνωρα διλήμματα και θα πρέπει να αναπτύξουν νέες δεξιότητες επιβίωσης. Οι τελευταίοι που δικαιούμαστε να τους πούμε τι να κάνουν –να φύγουν ή να μείνουν στη χώρα– είμαστε εμείς.

[Free Sunday, τεύχος 355]