Η ανιστόρητη εκπαίδευση

kathimerini.gr

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Με την πρώτη ματιά χαίρεσαι διότι κάποιοι αντελήφθησαν πως ο τρόπος με τον οποίον διδάσκεται η Ιστορία ευθύνεται για την παραγωγή του τελικού προϊόντος, του ανιστόρητου Eλληνα πολίτη. Κάποιοι στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής αποφάσισαν να θεραπεύσουν τη διδασκαλία της Ιστορίας από την παρατεταμένη νεκροφάνεια. Ο μαθητής δεν θα περιορίζεται πλέον στην αποστήθιση χρονολογιών και στους ατελείωτους καταλόγους με τα ονόματα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων. Θα συνδυάζει τα ως άνω με θεματικές ενότητες που αφορούν την κάθε περίοδο, με ιδιαίτερη έμφαση στις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές παραμέτρους. Iσως έτσι αντιληφθούν τα παιδιά πως η σύγχρονη Ελλάς, εκτός από εμφυλίους και πτωχεύσεις, παρήγαγε και σημαντικούς συγγραφείς και μεγάλους ζωγράφους. Μπορεί και να μάθουν επίσης πως τα πιο δυναμικά της στοιχεία συνομιλούσαν πάντα με τον δυτικό κόσμο και προσπαθούσαν να μεταφράσουν τα επιτεύγματά του στη δική μας γλώσσα και στις δικές μας συνθήκες ζωής. Στη μεταρρύθμιση ας προσθέσουμε και τους «κύκλους», που ξεκινούν από τον πρώτο, τον «ελληνικό», περνούν στο «βαλκανικό» περιβάλλον και ξανοίγονται ώς το ευρωπαϊκό για να μπορέσουν οι μαθητές να αποκτήσουν αντίληψη του κόσμου στον οποίον μεγαλώνουν. Ως εδώ όλα καλά. Εδώ όμως αρχίζει το βασίλειο της σκιάς, η επικράτεια του βαθέος κράτους της εκπαίδευσης.

Θα γραφούν, λένε, νέα εγχειρίδια βάσει των ως άνω προδιαγραφών, οι δε συγγραφείς τους θα επιλεγούν από την τράπεζα υπογραφών που διαθέτει το ΙΕΠ. Κοινώς από ένα κεφάλαιο κακογράφων ως επί το πλείστον εκπαιδευτικών οι οποίοι δεν διαθέτουν κανενός είδους γλωσσικό αίσθημα. Ξέρουν μόνον να παραθέτουν πληροφορίες. Αυτό σημαίνει ότι θα αλλάξουν οι πληροφορίες, όμως η σχέση του μαθητή με το βιβλίο θα παραμείνει εξίσου αποτροπαϊκή. Ξεχνούν βέβαια ότι, αν δεν αλλάξει ο τρόπος που διδάσκονται η γλώσσα και η λογοτεχνία, δεν πρόκειται να αλλάξει ουσιαστικά και ο τρόπος που διδάσκεται η Ιστορία. Θα δοθεί, λένε, η πρωτοβουλία στους εκπαιδευτικούς. Μεταμοντέρνα πράγματα, που λέμε. Σε ποιους εκπαιδευτικούς; Αφού η διδασκαλία της Ιστορίας γίνεται, ως επί το πλείστον, από φιλολόγους, ενίοτε δε και από καθηγητές ξένων γλωσσών, οι οποίοι καλούνται να συμπληρώσουν τα κενά, κοινώς να βουλώσουν τρύπες. Πότε θα σταματήσουν να αντιμετωπίζουν την Ιστορία σαν τρύπα; Oταν αντιληφθούν τη σημασία της γλώσσας στην οποία είναι γραμμένη. Τολμούν και μιλούν για «βιωματική κατανόηση» –άλλη μεταμοντερνιά κι αυτή– όμως δεν υπολογίζουν ότι η «βιωματική κατανόηση» προϋποθέτει γλωσσική ευαισθησία.

Κοινώς, μην ανησυχείτε. Τίποτε δεν θα αλλάξει. Θα γραφούν νέα εγχειρίδια τα οποία οι μαθητές θα αποστηθίζουν και όλα θα πάνε καλά.