Η νέα φιλοσοφία των Θρησκευτικών

kathimerini.gr

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΑΚΑΣΑΣ

Με τους στίχους του Φοίβου Δεληβοριά για το τραγούδι του «Ενας ίσον Κανένας» ξεκινά η πρώτη θεματική ενότητα –με τίτλο «Ζούμε μαζί»– των Φακέλων για το μάθημα των Θρησκευτικών της Γ΄ Δημοτικού. Η αρχή αυτή σηματοδοτεί και τη φιλοσοφία των νέων προγραμμάτων σπουδών για το μάθημα, τα οποία πέρασαν από... χίλια κύματα –Εκκλησίας, πολιτικών και θεολόγων– μέχρι που να εκδοθούν στην τελική τους μορφή, που παρουσιάζει σήμερα η «Κ».

Ειδικότερα, κάθε Φάκελος στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου περιλαμβάνει πηγές, κείμενα αναφοράς, μαρτυρίες, σύγχρονα θεολογικά δοκίμια, υλικό της θεολογικής επιστήμης και της ορθόδοξης παράδοσης καθώς και ιδέες για διερευνητικές και βιωματικές εργασίες και δραστηριότητες. «“Οι εικόνες και τα γράμματα είναι, στην πραγματικότητα, συγγενείς εξ αίματος”, υποστηρίζει ο Ερνστ Γκόμπριτς. Με αυτά τα δύο ο άνθρωπος εντυπώνει, αποτυπώνει και μοιράζεται με τους γύρω του τόσο τον εσωτερικό του κόσμο όσο και τον εξωτερικό κόσμο που τον περιβάλλει. Είναι γεγονός πως η εικόνα έχει τεράστια δύναμη και η εντύπωση που προκαλεί στον άνθρωπο είναι πολύ ισχυρή. Οπως είπε και ο Ξουν Zι, Κινέζος ζωγράφος του 4ου αιώνα π.Χ., “μία εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις!”» είναι μία αναφορά στο κεφάλαιο για τη δύναμη της εικόνας στον Φάκελο Β΄ Γυμνασίου. «Η συζήτηση, στον δημόσιο χώρο, πραγματικοτήτων με δημόσιο χαρακτήρα, καθώς εντός αυτού αναπτύσσονται, με αυτόν διαλέγονται, από αυτόν επηρεάζονται και αυτόν συνδιαμορφώνουν, δεν αποτελεί πολυτέλεια, πολύ περισσότερο δεν αποτελεί ύποπτη υπερβολή, απερισκεψία, αλλά βαθιά αναγκαιότητα η οποία κυρίως και πάνω από όλα συνδέεται με την ιστορική στιγμή. Τόσο η Εκκλησία, όσο και η Αριστερά, αποτελούν σημεία αναφοράς μεγάλων τμημάτων του ελληνικού λαού, από τα οποία απαιτείται τολμηρή και ξεκάθαρη κατάθεση θέσεων. Βέβαια, μια τέτοια προσπάθεια προϋποθέτει κατάφαση στην αλλαγή ενός κόσμου που αλλάζει και μας αλλάζει, τη στιγμή που όσο εμείς αλλάζουμε τον αλλάζουμε. Eνα πέρασμα, δηλαδή, από την ανεύθυνη παρακολούθηση-ενοχοποίηση της ζωής των άλλων, στην έμπονη ζωή με τον άλλο, ζωή για τον άλλο, ζωή στον άλλο. Μια αναχώρηση από την εργαλειακή - συστημική κατανόηση του ανθρώπου και μια αυτοπαράδοση στο θαύμα του κοινού, όχι κατ’ ανάγκην ταυτόσημου, βηματισμού», αναφέρει ο Φάκελος της Β΄ Λυκείου για την Εκκλησία και Αριστερά.

Oι πηγές

Ο Φάκελος Μαθήματος έχει κυρίως πηγές από βιβλικά, πατερικά, λειτουργικά, αγιολογικά και ιστορικά κείμενα, εικονιστικό υλικό από την εκκλησιαστική παράδοση, καθώς και από τη θρησκευτική και κοσμική τέχνη, φωτογραφίες, σκίτσα, χάρτες, διαγράμματα, αποσπάσματα από τη σύγχρονη θεολογική βιβλιογραφία, λογοτεχνικά κείμενα, βιογραφικά στοιχεία για εκκλησιαστικές, θεολογικές και άλλες θρησκευτικές προσωπικότητες, πολιτισμικά, λαογραφικά και λογοτεχνικά στοιχεία. Επίσης, περιλαμβάνει κείμενα και στοιχεία από άλλες θρησκευτικές παραδόσεις, με κριτήριο επιλογής την πληρέστερη γνώση του θρησκευτικά διαφορετικού, και την καλλιέργεια διαπολιτισμικής και διαθρησκευτικής ενημέρωσης.

Οπως ανέφερε στην «Κ» ο Σταύρος Γιαγκάζογλου, θεολόγος και σύμβουλος του υπουργείου Παιδείας «οι Φάκελοι θέτουν μία διαφορετική οπτική σε σχέση με το έως τώρα στη μάθηση. Θέλουμε ο μαθητής να μπορεί να διαβάζει τη θρησκευτική παράδοση, τα κείμενα, τη γλώσσα, την τέχνη, με όρους του σήμερα». Οι Φάκελοι Μαθήματος στα Θρησκευτικά θα διανεμηθούν στα σχολεία και στους μαθητές τον προσεχή Σεπτέμβριο, ενώ τα νέα βιβλία, στην ίδια φιλοσοφία με τους Φακέλους, θα φθάσουν στα σχολεία το 2019.