Το μνημείο της ΕΡΤ και τα βάναυσα θύματα

kathimerini.gr

ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ

Το μνημείο των πεσόντων στο προαύλιο της ΕΡΤ είναι ένα πολύτιμο έργο· ελπίζω να αντέξει στον χρόνο και να θυμίζει σε επόμενες γενιές τα έργα αλλά και το ύφος και το ήθος των ανθρώπων που σήμερα κυβερνούν την Ελλάδα. Πέρα από τη θλιβερή αισθητική και την ανόητη επιγραφή, η ύπαρξη του μνημείου από μόνη της το καθιστά σύμβολο της εποχής μας. Μιας εποχής όπου κυριαρχεί «το δίκιο του θύματος», κυρίως όταν αυτό εφαρμόζεται απ’ αυτούς που δεν είναι οι ίδιοι θύματα αλλά αρέσκονται να παρουσιάζονται ως μονίμως αδικημένοι· μιας εποχής όπου το παράπονο υπερτερεί της προσφοράς, όπου η πολιτική διολίσθησε ακόμη πιο κάτω από το απλοϊκό δίπολο «Ναι» - «Οχι», στην άρνηση σε όλα, εκτός απ’ όσα εξυπηρετούν το προσωπικό συμφέρον. Οποιος φωνάζει «Οχι» πιο δυνατά πιστεύει ότι κατέχει την απόλυτη αλήθεια, το μοναδικό δίκιο.

Ο συμβολισμός του μνημείου είναι σημαντικός και για άλλους λόγους. Είναι από τα ελάχιστα έργα που σχεδιάστηκαν και εκτελέστηκαν στη διάρκεια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Αλλα έργα και πράξεις –όπως νέα τμήματα του οδικού δικτύου, κάποιες μεταρρυθμίσεις– είτε ήταν ήδη υπό κατασκευήν είτε επιβλήθηκαν από τα μνημόνια. Το πιο θεαματικό «έργο» αυτής της κυβέρνησης έως τώρα είναι η κατάργηση όσων πέτυχαν άλλοι, όπως το επίμονο ξήλωμα των μεταρρυθμίσεων στην ανώτατη εκπαίδευση. Το νέο μνημείο ξεχωρίζει, επίσης, επειδή αποδεικνύει την απόφαση να «αξιοποιηθούν» θύματα (όσοι και όποιοι και αν ήταν) για να ενισχυθούν τα επιχειρήματα των ζώντων. Είναι η κυνική επιλογή να στηθεί ένα σύμβολο που απεικονίζει τη σύγκρουση μεταξύ του απόλυτου «καλού» και του αμετανόητου «κακού», ακουμπώντας σε μνήμες του Εμφυλίου και της κοινωνικής και πολιτικής ανισότητας που ακολούθησε. Ισοπεδώνοντας, έτσι, την πολύπλοκη ιστορία, που είναι η δημόσια ραδιοτηλεόραση. Η ΕΡΤ οφείλει να επιδιώκει την αντικειμενικότητα, να ενημερώνει τους πολίτες με τρόπο που θα επιτρέψει τη χάραξη κοινής πορείας. Οπως και το λουκέτο, ο αχαλίνωτος ακτιβισμός και η ρεβανσιστική προπαγάνδα στερούν από τους πολίτες ένα μέσο που όφειλε να τους ενώνει. Ολοι πληρώνουμε για την ΕΡΤ· ο οργανισμός, η διοίκηση και οι εργαζόμενοι όφειλαν να σέβονται και το χρήμα των πολιτών και την εξουσία που ο φορέας τούς παρέχει.

Οι κυβερνώντες θέλουν να βρίσκονται στην εξουσία, αλλά και να παραμένουν κατά φαντασίαν επαναστάτες. Είναι κατανοητή η ανάγκη τους να επινοούν συνεχώς μύθους, ώστε να φαίνεται πως ό,τι κάνουν δικαιολογείται από τα «εγκλήματα» των άλλων. Εκμεταλλεύονται θύματα του παρελθόντος, απεργάζονται θύματα του παρόντος, για να δικαιολογούν όσα κάνουν οι ίδιοι. Η ανέξοδη θυματοποίηση δικαιολογεί κάθε ανικανότητα, ευλογεί τη βαναυσότητα. Εως ότου ακουστούν οι κραυγές όσων χρίζουν εαυτούς ακόμη πιο αδικημένους.